Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng

Chia sẻ chuyên mục Đề tài Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng hay nhất năm 2024 cho các bạn học viên ngành đang làm luận văn tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thạc sĩ thì với đề tài Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng dưới đây chắc hẳn sẽ cho các bạn cái nhìn tổng quát hơn về đề tài này.

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Ở Việt Nam, du lịch đã được Đảng và Chính phủ xác định là ngành kinh tế mũi nhọn. Du lịch Việt Nam đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong nhiều năm qua. Du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp, mang nội dung văn hóa sâu sắc, có tính liên ngành liên vùng và xã hội hoá cao. Chất lượng của hoạt động du lịch phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tiềm năng, tài nguyên du lịch, chất lượng của hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật ngành Du lịch và kết cấu hạ tầng, nguồn nhân lực, chính sách phát triển du lịch của Nhà nước, tình hình an ninh chính trị của đất nước, mức độ mở cửa và hội nhập của nền kinh tế…

Trong quá trình hội nhập, công nghiệp hóa và hiện đại hóa, cùng với sự phát triển nhanh về du lịch, cũng đòi hỏi sự phát triển nhanh về nguồn nhân lực du lịch. Nhưng là một quốc gia đang phát triển, nguồn nhân lực du lịch ở Việt Nam cũng nằm trong tình trạng chung, mang những đặc điểm của nguồn nhân lực Việt Nam: trẻ, thiếu và yếu; tính chuyên nghiệp chưa cao, thiếu tính đồng bộ. Nhiều người, nhiều công việc thiếu những tiền lệ và sự trải nghiệm, đang trong quá trình tìm tòi, tiếp cận để học hỏi, bổ sung, hoàn thiện mình. Đặc biệt là những người trực tiếp đào tạo, dạy nghề du lịch, cung cấp nguồn nhân lực cho ngành Du lịch. Đây là một bộ phận nhân lực du lịch đông đảo, rất quan trọng, trong các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề  du lịch, các khoa Du lịch trong các trường Đại học và cao đẳng, trung học chuyên nghiệp trên toàn quốc. Với nhiều qui mô và cấp độ đào tạo, dạy nghề khác nhau, các cơ sở đào tạo và dạy nghề du lịch đang là cơ sở đầu tiên đào tạo và cung cấp nguồn nhân lực đa dạng, chất lượng cao cho kinh tế du lịch của đất nước.

Đề án “Quy hoạch phát triển nhân lực ngành Du lịch giai đoạn 2011 – 2020” của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhận định: Giai đoạn 2011 – 2015, các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu được đặt ra là tăng cường quản lý nhà nước về đào tạo nhân lực ngành Du lịch theo nhu cầu xã hội; xây dựng chuẩn (tập trung vào chuẩn kỹ năng nghề) và thực hiện chuẩn hóa một bước nhân lực du lịch, phù hợp với các hệ thống tiêu chuẩn quốc tế để tạo điều kiện cho hội nhập quốc tế về lao động trong du lịch; phát triển mạng lưới cơ sở đào tạo, bồi dưỡng du lịch đảm bảo liên kết chặt chẽ và cân đối giữa các bậc đào tạo, ngành nghề đào tạo và phân bố vùng, miền hợp lý phù hợp với chiến lược phát triển du lịch quốc gia; xây dựng, công bố và thực hiện chuẩn trường để nâng cao năng lực đào tạo, bồi dưỡng du lịch; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào công tác nghiên cứu, thống kê phục vụ đào tạo, bồi dưỡng du lịch; tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong và ngoài nước cho đào tạo nhân lực ngành Du lịch theo nhu cầu xã hội; tạo môi trường thuận lợi cho đào tạo, bồi dưỡng nhân lực ngành Du lịch theo nhu cầu xã hội. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Quyết định số 916/QĐUBND ngày 23/4/2012 về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển nhân lực tỉnh Lâm Đồng đến năm 2020. Trong đó, nội dung phát triển nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, được đặt ở vị trí quan trọng, nhằm thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội và hội nhập kinh tế của tỉnh; chú trọng phát triển giáo dục đào tạo toàn diện nhằm nâng cao chất lượng nhân lực. Điều này đòi hỏi phải nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo, tập trung phát triển nguồn nhân lực trình độ cao, bao gồm đội ngũ quản lý, lực lượng chuyên gia đầu ngành, đội ngũ nghiên cứu, giảng viên, giáo viên và lao động kỹ thuật cao.

Lâm Đồng hiện nay có 06 cơ sở đào tạo và dạy nghề du lịch, trong đó Trường Cao đẳng nghề Du lịch Đà Lạt chuyên đào tạo các nghề về du lịch, 05 trường còn lại chỉ đào tạo một số nghề liên quan về du lịch như nghề Hướng dẫn du lịch, Quản trị Khách sạn Nhà hàng, Chế biến món ăn, Văn hóa du lịch… Đội ngũ giáo viên, giảng viên du lịch ở các cơ sở này còn chiếm tỷ trọng ít so với nhu cầu của xã hội với trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và trình độ ngoại ngữ chưa cao. Trong các sở, ban ngành và các doanh nghiệp du lịch ở địa phương thì hầu hết các cán bộ quản lý đều được thuyên chuyển từ các ngành kinh tế – văn hóa – xã hội khác sang làm việc trong lĩnh vực du lịch… Vì vậy để du lịch Lâm Đồng trở thành một ngành kinh tế trọng điểm thì cần phải thấy rõ thực trạng của đội ngũ đào tạo, giảng dạy về du lịch của tỉnh; từ đó mới đề ra những biện pháp nhằm kiện toàn, nâng cao chất lượng của đội ngũ này. Đối với lĩnh vực này còn có một khoảng trống chưa có những công trình nghiên cứu liên quan trực tiếp.

Xuất phát từ những yêu cầu cấp thiết đó, tôi đã chọn đề tài: “Phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng” làm luận văn tốt nghiệp của mình.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ: 

===>>> Dịch Vụ Viết Thuê Luận Văn Thạc Sĩ Ngành Du Lịch

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Ở Việt Nam trong những năm qua, đã có nhiều công trình nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực du lịch ở các tỉnh, thành phố, phát triển đội ngũ giáo viên của trường và công tác đào tạo ở các trường nghề; trường cao đẳng chuyên nghiệp và đại học như:

Đề tài: “Giải pháp đẩy mạnh công tác đào tạo nhân lực du lịch tại các trường du lịch trực thuộc Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch ” (Luận văn Thạc sĩ du lịch – Đoàn Thị Thắm – Đại học KHXHNV Hà Nội, năm 2012): luận văn đưa ra cái nhìn tổng thể về thực trạng nhân lực du lịch của các trường du lịch trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đào tạo, từ đó đề ra những giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực du lịch của các trường du lịch trực thuộc Bộ.

Đề tài: “Nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực du lịch tại các trường Cao đẳng du lịch trên địa bàn tỉnh Hải Dương (Nghiên cứu điển hình tại trường Cao đẳng Kỹ Thuật Khách sạn và Du lịch)” (Luận văn Thạc sĩ du lịch – Nguyễn Hải Dương – Đại học KHXHNV Hà Nội, năm 2013): Nội dung của luận văn là đánh giá chung thực trạng chất lượng đào tạo nhân lực du lịch của Trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du lịch, đề xuất giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực du lịch tại Trường Cao đẳng Kỹ thuật Khách sạn và Du lịch. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

Đề tài: “Phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề tại trường Cao đẳng nghề Đà Nẵng” (Luận văn Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh – Trần Lê Uyên – Đại học Đà Nẵng, năm 2013): Đề tài cũng chủ yếu phân tích thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề tại trường Cao đẳng nghề Đà Nẵng, từ đó đưa ra các giải pháp để phát triển đội ngũ giáo viên dạy nghề tại trường.

Đề tài: “Giải pháp phát triển ngành Du lịch Lâm Đồng đến năm 2020” (Luận văn Thạc sĩ kinh tế – Nguyễn Thị Hồng Nhạn – Đại học Kinh tế TP.HCM, năm 2010): nội dung của luận văn cho cái nhìn tổng thể về thực trạng phát triển du lịch của tỉnh Lâm Đồng đến năm 2008 và từ đó cũng đưa ra các giải pháp nhằm phát triển du lịch tỉnh Lâm Đồng đến năm 2020.   Đề tài: “Phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên” (Luận án Tiến sĩ – Trần Sơn Hải – Học viện Hành chính, năm 2010): Đề tài đưa ra một bức tranh tổng thể về thực trạng chất lượng nguồn nhân lực ngành Du lịch của các tỉnh khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên để từ đó đề ra những giải pháp đồng bộ phát triển nguồn nhân lực ngành Du lịch của khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên nói riêng, qua đó thúc đẩy ngành Du lịch của khu vực phát triển.

Các nghiên cứu trên hầu hết đề cập tới vấn đề phát triển đội ngũ làm việc trong ngành Du lịch; các giải pháp để phát triển du lịch của một tỉnh hay các biện pháp để nâng cao chất lượng đào tạo, dạy nghề du lịch của các Trường nói chung mà chưa có công trình nào nghiên cứu về nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch của tỉnh Lâm Đồng một cách cụ thể.

Do vậy, đề tài: “Phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng” là một đề tài mới, tiếp cận cụ thể một lĩnh vực chưa được đề cập nhiều. Tác giả mong muốn có những đóng góp nhất định vào sự nghiệp giáo dục, đào tạo và dạy nghề cho nhân lực du lịch của tỉnh Lâm Đồng nói riêng và của ngành Du lịch nói chung trong thời gian tới.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích của luận văn là đánh giá thực trạng chất lượng nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch của tỉnh Lâm Đồng và đề xuất định hướng và các giải pháp nhằm phát triển nguồn nhân lực này.

Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài: Để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu nêu trên, luận văn có các nhiệm vụ chính sau đây: 1) Hệ thống hoá và có phát triển một số khái niệm và vấn đề lý luận về phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch liên quan trực tiếp đến đề tài luận văn; 2) Phản ánh, phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ đào tạo nhân lực du lịch tại các cơ sở đào tạo, dạy nghề du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng thông qua các phương pháp nghiên cứu và phân tích các dữ liệu, chỉ rõ ưu điểm và nguyên nhân, hạn chế và nguyên nhân; 3) Đề xuất một số giải pháp góp phần phát triển đội ngũ đào tạo nhân lực du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đáp ứng nhu cầu xã hội và ngành Du lịch.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận văn này là phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch tại các cơ sở đào tạo, dạy nghề du lịch tỉnh Lâm Đồng

Phạm vi nghiên cứu:

Về thời gian: Đề tài nghiên cứu đội ngũ đào tạo, dạy nghề du lịch tại các cơ sở có đào tạo về du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng trong giai đoạn từ 2009 – 2013; giải pháp luận văn đề xuất sẽ áp dụng cho năm 2015 và các năm tiếp theo.

Về không gian nghiên cứu: Khảo sát tại các trường có đào tạo, dạy nghề về du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.

Về nội dung: Đề tài nghiên cứu ở phạm vi đánh giá tình trạng nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch và đề xuất giải pháp phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch của các cơ sở đào tạo của tỉnh.

5. Phương pháp nghiên cứu Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

Để thực hiện các nhiệm vụ đặt ra, các phương pháp nghiên cứu chủ yếu như sau được sử dụng:

Phương pháp khảo sát điều tra thực địa: Tiến hành điều tra, khảo sát thực tế tại địa bàn nghiên cứu. Sử dụng phương pháp này để thu thập, tích luỹ tài liệu, thông tin thực tế. Kết quả điều tra thực tế này là cơ sở ban đầu và thẩm định lại một số nhận định trong quá trình nghiên cứu.

Phương pháp phân tích tổng hợp: Phương pháp này dự kiến được sử dụng để xử lý tư liệu, số liệu nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch của các trường có đào tạo về du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. Từ đó có những đánh giá và đưa ra cách khắc phục những hạn chế tồn tại.

Phương pháp thu thập, phân tích xử lý dữ liệu: Thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp để tập hợp và phân tích xử lý dữ liệu làm cơ sở đề ra các giải pháp.

Phương pháp điều tra xã hội học: Xây dựng bảng hỏi, phát phiếu điều tra cho các đối tượng: Giáo viên, giảng viên và cán bộ quản lý trong các cơ sở có đào tạo, dạy nghề du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.

6. Bố cục của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, phần nội dung chính của luận văn bao gồm 3 chương:

• Chương 1. Cơ sở lí luận về phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch;
• Chương 2.  Thực trạng phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng;
• Chương 3. Một số giải pháp phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TRONG LĨNH VỰC ĐÀO TẠO, DẠY NGHỀ DU LỊCH

1.1. Khái niệm, vai trò của nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch 

1.1.1. Du lịch

Du lịch là một hiện tượng kinh tế, văn hóa, xã hội phổ biến không chỉ ở các nước phát triển mà cả ở những nước đang phát triển. Mặc dù hoạt động du lịch có nguồn gốc hình thành từ lâu và phát triển với tốc độ rất nhanh, nhưng khái niệm “du lịch” lại được hiểu rất khác nhau tại các quốc gia và từ các góc độ nghiên cứu khác nhau, như Giáo sư, Tiến sỹ Bernecker nhận định “Đối với du lịch, có bao nhiêu tác giả nghiên cứu thì có bấy nhiêu định nghĩa” [7, Tr 6].

Thuật ngữ Du lịch trong ngôn ngữ nhiều nước bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp với ý nghĩa là “đi một vòng”. Thuật ngữ này được La tinh hoá thành tornus và sau đó thành tourisme (tiếng Pháp), tourism (tiếng Anh). Trong tiếng Việt thuật ngữ này được dịch thông qua tiếng Hán, với nghĩa “du” là đi chơi, “lịch” là trải nghiệm. Còn người Trung Quốc lại gọi “tourism” là “du lãm” với nghĩa đi chơi để nâng cao nhận thức. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

Theo nhà khoa học Guer Freuler (Đức) “ Du lịch là một hiện tượng của thời đại chúng ta, dựa trên sự tăng trưởng về nhu cầu khôi phục sức khỏe và sự đổi thay của môi trường xung quanh, dựa vào sự phát sinh, phát triển những tình cảm đối với vẻ đẹp của tự nhiên”

Giáo sư, tiến sĩ Hunziker và giáo sư, tiến sĩ Krapf – Hai người được coi là đặt nền móng cho cho lý thuyết về cung du lịch, đưa ra định nghĩa như sau: “Du lịch là tập hợp các mối quan hệ và các hiện tượng phát sinh trong các cuộc hành trình và lưu trú của những người ngoài địa phương, nếu việc lưu trú đó không thành cư trú thường xuyên và không dính dáng đến hoạt động kiếm lời” [7 tr 13].

Định nghĩa trong Từ điển Bách khoa quốc tế về Du lịch (Viện Hàn lâm khoa học quốc tế về du lịch): “Du lịch là tập hợp các hoạt động tích cực của con người nhằm thực hiện một dạng hành trình, là một công nghiệp liên kết nhằm thỏa mãn các nhu cầu của khách du lịch… Du lịch là cuộc hành trình mà một bên là người khởi hành với mục đích đã được chọn trước và một bên là những công cụ làm thỏa mãn các nhu cầu của họ”.

Dưới con mắt của các nhà kinh tế học, du lịch không chỉ đơn thuần là một hiện tượng xã hội mà nó liên quan mật thiết đến các hoạt động kinh tế. Nhà kinh tế học Kalfiotis cho rằng “Du lịch là sự di chuyển tạm thời của cá nhân hay tập thể từ nơi ở đến một nơi khác nhằm thỏa mãn nhu cầu tinh thần, đạo đức và do đó tạo nên các hoạt động kinh tế”.

Trong giáo trình Thống kê du lịch, tác giả Nguyễn Cao Thường và Tụ Đăng Hải cho rằng “Du lịch là một ngành kinh tế xã hội, dịch vụ, có nhiệm vụ phục vụ nhu cầu tham quan giải trí, nghỉ ngơi hoặc cũng kết hợp với các hoạt động chữa bệnh, thể thao, nghiên cứu khoa học và các nhu cầu khác”.

Các nhà nghiên cứu xã hội học lại cho rằng du lịch là quan hệ tương hỗ của bốn nhóm đối tượng là: du khách, cơ quan cung ứng, chính quyền và cư dân tại điểm đến du lịch tạo nên.

Tổ chức Du lịch Thế giới của Liên Hiệp Quốc (UNWTO) đưa ra định nghĩa: “Du lịch bao gồm tất cả mọi hoạt động của những người du hành, tạm trú, trong mục đích tham quan, khám phá và tìm hiểu, trải nghiệm hoặc trong mục đích nghỉ ngơi, giải trí, thư giãn; cũng như mục đích hành nghề và những mục đích khác nữa, trong thời gian liên tục nhưng không quá một năm, ở bên ngoài môi trường sống định cư; nhưng loại trừ các du hành mà có mục đích chính là làm tiền. Du lịch cũng là một dạng nghỉ ngơi năng động trong môi trường sống khác hẳn nơi định cư.”

Theo Luật du lịch Việt Nam năm 2005 thì khái niệm du lịch được hiểu như sau: “Du lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định” [5, Tr. 10].

Như vậy, du lịch là hoạt động có nhiều đặc thù, gồm nhiều thành phần tham gia. Hoạt động du lịch chẳng những đem lại lợi ích kinh tế mà còn cả lợi ích chính trị, văn hóa, xã hội, giáo dục… Bản thân hoạt động du lịch không nằm ngoài mục đích thỏa mãn các nhu cầu ngày một phong phú của con người như giải trí, tham quan, nghiên cứu, khám phá, tìm hiểu…

1.1.2. Đào tạo, dạy nghề Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

Khái niệm đào tạo: Theo PGS. Tiến sĩ Trần Kim Dung, tác giả cuốn Phát triển nguồn nhân lực thì đào tạo là các hoạt động tác động lên quá trình học tập để nâng cao các kiến thức, kỹ năng thực hành. Đào tạo có định hướng vào hiện tại, chú trọng vào công việc hiện thời của cá nhân, giúp các cá nhân có ngay các kỹ năng cần thiết để thực hiện tốt công việc hiện tại.

Đào tạo có thể chia thành 2 nhóm, một là đào tạo trong công việc và hai là đào tạo ngoài công việc. Đào tạo trong công việc là các phương pháp đào tạo trực tiếp tại nơi làm việc, trong đó người học sẽ được học những kiến thức và kỹ năng cần thiết cho công việc thông qua thực hiện công việc và thường là dưới sự hướng dẫn của những người lao động lành nghề hơn. Còn đào tạo ngoài công việc là phương pháp đào tạo trong đó người học được tách ra khỏi sự thực hiện các công việc thực tế.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng đào tạo nguồn nhân lực là một loại hoạt động có tổ chức, được thực hiện trong một thời gian nhất định và nhằm đem đến sự thay đổi nhân cách và nâng cao năng lực của con người.

Đào tạo trong luận văn này được hiểu là một quá trình hoạt động có mục đích, có tổ chức nhằm truyền đạt các kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo trong lý thuyết và thực tiễn, tạo ra năng lực để thực hiện thành công một hoạt động nghề nghiệp; là sự phát triển có hệ thống kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo cho mỗi cá nhân để thực hiện một nghề hay một nhiệm vụ cụ thể một cách tốt nhất.

Phân loại nhu cầu đào tạo:

• Loại 1: Đào tạo để đáp ứng tiêu chuẩn quy định cho mỗi loại viên chức, trong đó có chuẩn ngạch giáo viên.
• Loại 2: Đào tạo để thay đổi và phát triển trong tương lai (đào tạo để lấy bằng cấp cao hơn).
• Loại 3: Bồi dưỡng để thực hiện nhiệm vụ tốt hơn (hướng dẫn thử việc, hội nghị, hội thảo trao đổi chuyên môn…)

Khái niệm nghề: Theo từ điển Tiếng Việt “Nghề là công việc chuyên môn làm theo sự phân công lao động xã hội” [17, tr 676]. Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật hiện nay, muốn hành nghề tốt, mỗi người phải trải qua quá trình đào tạo theo một chương trình quy định với những kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết theo yêu cầu của thị trường lao động để có thể hành nghề.

Trong luận văn này thì nghề là một dạng lao động đòi hỏi con người phải trải qua một quá trình đào tạo chuyên biệt để có những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo chuyên môn nhất định. Nhờ quá trình hoạt động nghề nghiệp, con người có thể tạo ra sản phẩm để thỏa mãn những nhu cầu của cá nhân và xã hội. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

Một số nghề cơ bản được đào tạo trong lĩnh vực du lịch:

Nghề lễ tân: Nghề lễ tân là nghề giao tiếp với khách hàng để chào bán dịch vụ lưu trú, ăn uống và các dịch vụ bổ sung trong và ngoài khách sạn, nhằm mục đích mang lại lợi nhuận tối ưu cho khách sạn và sự hài lòng cho khách hàng.

Nghề phục vụ buồng: Nghề buồng hay còn gọi là nghiệp vụ lưu trú là nghề thực hiện quá trình thu, dọn và thay đổi các vật dụng, đồ vải trong phòng khách; thực hiện qui trình vệ sinh sạch sẽ tất cả các khu vực phòng khách, khu vực công cộng, hậu sảnh theo tiêu chuẩn của khách sạn, khu resort hoặc các đơn vị có kinh doanh lưu trú; duy trì vẻ đẹp và kéo dài tuổi thọ của các loại trang thiết bị, tiện nghi trong khách sạn thuộc phạm vi trách nhiệm của bộ phận Buồng. Ngoài ra, còn cung cấp các dịch vụ bổ sung cho khách lưu trú như giặt là, mini bar, phục vụ ăn, uống tại phòng, trông trẻ.

Nghề chế biến món ăn: Là nghề kỹ thuật, trực tiếp chế biến các loại món ăn tại các cở sở kinh doanh ăn uống (khách sạn, nhà hàng…) đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm.

Nghề phục vụ bàn và pha chế đồ uống: Là nghề chuyên tổ chức, đón tiếp và phục vụ khách ăn uống tại các nhà hàng, khách sạn và các cơ sở kinh doanh ăn uống khác, với các hình thức phục vụ đa dạng phong phú (ăn theo thực đơn, chọn món, buffet, các loại tiệc, các loại đồ uống pha chế, đồ uống không cồn, đồ uống có cồn, các hình thức phục vụ khác…) đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, vệ sinh, an toàn, an ninh, chu đáo và lịch sự.

Nghề hướng dẫn du lịch: Là nghề chuyên tổ chức thực hiện và phục vụ khách theo các chương trình du lịch với các nhiệm vụ cơ bản như: Chuẩn bị, tổ chức thực hiện chương trình; thuyết minh; quản lý đoàn khách; hướng dẫn tham quan; hỗ trợ quảng cáo tiếp thị và bán chương trình du lịch; thiết lập và duy trì các mối quan hệ với đối tác; giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện chương trình du lịch; chăm sóc khách hàng… đáp ứng nhu cầu của du khách.

Nghề Quản trị Lữ hành: Quản trị lữ hành là nghề trực tiếp thực hiện, quản lý và điều phối các hoạt động du lịch lữ hành. Nhiệm vụ của nghề quản trị lữ hành bao gồm: Thiết kế chương trình du lịch; tổ chức xúc tiến và bán sản phẩm du lịch; điều hành tổ chức và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện chương trình du lịch nhằm đảm bảo thực hiện tốt việc chăm sóc khách hàng để duy trì thị phần, thiết lập và duy trì tốt các mối quan hệ với đối tác; quản lý cơ sở vật chất – kỹ thuật, quản lý nhân sự, quản lý tài chính, đảm bảo an toàn, an ninh theo quy định, giám sát và đánh giá kết quả công việc một cách chặt chẽ nhằm đạt hiệu quả kinh doanh cao.

Nghề Quản trị khách sạn: Quản trị khách sạn gắn với trách nhiệm chính là quản lý trực tiếp các hoạt động hàng ngày của các bộ phận trực tiếp và gián tiếp phục vụ khách du lịch như: Lễ tân, buồng, nhà hàng, chế biến món ăn, dịch vụ giải trí, dịch vụ chăm sóc sức khỏe, kế toán, bán hàng và marketing, nhân sự,… các công việc chủ yếu chung nhất của nghề Quản trị khách sạn bao gồm: Quản lý toàn bộ hoạt động của khách sạn, quản lý bộ phận buồng, quản lý bộ phận lễ tân, quản lý bộ phận chế biến món ăn, quản lý dịch vụ khác, quản lý nhân sự hành chính, quản lý bán hàng và tiếp thị, quản lý cơ sở vật chất – kỹ thuật, quản lý tài chính, quản lý an ninh an toàn. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

• Khái niệm đào tạo nghề:

Theo tài liệu của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội xuất bản năm 2002 thì đào tạo nghề được hiểu: “Đào tạo nghề là hoạt động nhằm trang bị cho người lao động những kiến thức, kỹ năng và thái độ lao động cần thiết để người lao động sau khi hoàn thành khóa học thực hành được một nghề trong xã hội”

Như vậy, trong luận văn này thì đào tạo nghề được hiểu là quá trình truyền thụ và lĩnh hội một hệ thống tri thức, kỹ năng, thái độ nghề nghiệp nhất định đã được khái quát hóa trong nghề đào tạo: là quá trình rèn luyện các kỹ năng, kỹ xảo, thái độ và năng lực nghề nghiệp ở người học để hình thành nhân cách nghề nghiệp. Quá trình này được thực hiện chủ yếu thông qua việc giảng dạy theo chuẩn mực của các nghề đào tạo.

Theo quy định trong hệ thống giáo dục, đào tạo và dạy nghề của nước ta, chương trình gồm chương trình khung và chương trình chi tiết. Chương trình khung là do Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành, quy định khung tối thiểu kiến thức, kỹ năng cần thiết cần phải được đào tạo cho học viên của từng chuyên ngành/nghề đào tạo.

Chương trình chi tiết hay còn gọi là chương trình đào tạo là do các cơ sở đào tạo xây dựng dựa trên nền tảng chương trình khung, người đứng đầu cơ sở đào tạo chịu trách nhiệm ban hành và chỉ đạo cơ sở mình áp dụng thực hiện.

Tuy nhiên, xu hướng trong thời gian tới các cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục, đào tạo và dạy nghề đang dần bỏ quy định về chương trình khung, để các cơ sở đào tạo chủ động, tự chịu trách nhiệm về chương trình đào tạo của cơ sở mình đảm bảo tính đặc thù, cạnh tranh.

1.1.3. Nguồn nhân lực

Bất cứ tổ chức nào cũng đều được hình thành bởi các thành viên là con người hay nguồn nhân lực của nó. Do đó, có thể nói nguồn nhân lực trong một tổ chức bao gồm tất cả những người lao động làm việc trong tổ chức đó, còn nhân lực được hiểu là nguồn lực của mỗi con người mà nguồn lực này gồm có thể lực và trí lực.

Thể lực là sức khỏe của thân thể, nó phụ thuộc vào sức vóc, tình trạng sức khỏe của từng con người, mức sống, thu nhập, chế độ ăn uống, chế độ làm việc và nghỉ ngơi, chế độ chăm sóc y tế. Thể lực con người tùy thuộc vào tuổi tác, thời gian công tác, giới tính…

Trí lực chỉ sức suy nghĩ, sự hiểu biết, sự tiếp thu kiến thức, tài năng, năng khiếu cũng như quan điểm, lòng tin, nhân cách… của từng người. Ở bất kỳ lĩnh vực nào, việc tận dụng tiềm năng thể lực của con người phải luôn luôn được chú ý và có thể nói phải khai thác triệt để. Nhưng sự khai thác tiềm năng trí lực của con người là luôn mới mẻ, khơi mở, chưa bao giờ cạn kiệt, đó là kho tàng bí ẩn của mỗi con người. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

Theo GS. Phạm Minh Hạc, “Nguồn nhân lực cần được hiểu là số dân và chất lượng con người, bao gồm cả thể chất và tinh thần, sức khỏe và trí tuệ, năng lực, phẩm chất và đạo đức của người lao động. Nó là tổng thể nguồn nhân lực hiện có thực tế và tiềm năng được chuẩn bị sẵn sàng để tham gia phát triển kinh tế – xã hội của một quốc gia hay một địa phương nào đó…”[3, tr.323].

Nguồn nhân lực đều đề cập đến các đặc trưng chung là:

Số lượng nguồn nhân lực, trả lời cho câu hỏi là có bao nhiêu người và sẽ có thêm bao nhiêu nữa trong tương lai. Sự phát triển về số lượng nguồn nhân lực dựa trên hai nhóm: yếu tố bên trong bao gồm nhu cầu thực tế công việc đòi hỏi phải tăng số lượng lao động; và các yếu tố bên ngoài của tổ chức như sự gia tăng về dân số hay lực lượng lao động do di dân.

Chất lượng nguồn nhân lực, là yếu tố tổng hợp của nhiều yếu tố bộ phận như trí tuệ, trình độ, sự hiểu biết, đạo đức, kỹ năng, sức khoẻ, năng lực thẩm mỹ,… của người lao động. Trong các yếu tố trên thì trí lực và thể lực là hai yếu tố quan trọng trong việc xem xét đánh giá chất lượng nguồn nhân lực.

Cơ cấu nguồn nhân lực: đây là yếu tố không thể thiếu khi xem xét đánh giá về nguồn nhân lực. Cơ cấu nhân lực thể hiện trên các phương diện khác nhau: cơ cấu về trình độ đào tạo, dân tộc, giới tính, độ tuổi,…

1.1.4. Nguồn nhân lực du lịch

Nguồn nhân lực là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công hay không thành công trong sự phát triển kinh tế – xã hội của một quốc gia. Để phát triển du lịch cần có nhiều nguồn lực, trong đó nguồn nhân lực được đánh giá là một trong những yếu tố quyết định trong sự phát triển của ngành.

Trong lĩnh vực du lịch, nhân lực tham gia vào các hoạt động phục vụ khách du lịch bao gồm:

Nhân lực phục vụ tại các đầu mối giao thông: Nhân lực phục vụ du khách đi lại bằng phương tiện giao thông đường hàng không, đường bộ, đường sắt, đường biển để đến điểm du lịch; tại hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật đặc thù như: sân bay, nhà ga, mạng lưới đường xá, cảng, các kho nhiên liệu, các phương tiện máy móc và sửa chữa,… Các dịch vụ và phương tiện phục vụ khách du lịch bao gồm: nhà hàng, quầy bar, cơ sở lưu trú, ngân hàng, viễn thông, các cửa hàng bán lẻ, cửa hàng sách…, và hoạt động của một số cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến phục vụ khách du lịch như biên phòng, xuất nhập cảnh, hải quan…

• Nhân lực phục vụ tại điểm đến du lịch:

1. Nhân lực tại các doanh nghiệp có giao dịch trực tiếp với du khách, gồm: Dịch vụ lưu trú – khách sạn, nhà nghỉ, khu nghỉ mát; dịch vụ ăn uống – nhà hàng, quán Bar; dịch vụ giải trí, thể thao, rạp hát, sòng bạc, công viên giải trí, viện bảo tàng, các sự kiện và hoạt động lễ hội; dịch vụ lữ hành, vận chuyển – các hãng lữ hành, phòng bán vé hàng không, xe tuyến, tàu hỏa, tàu thủy, taxi, xe cho thuê. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.
2. Nhân lực tại các doanh nghiệp và dịch vụ hỗ trợ du lịch bao gồm các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho các doanh nghiệp trực tiếp phục vụ du khách như: Công ty xây dựng, kiến trúc, công ty quảng cáo, công ty bia rượu, nước giải khát, công ty phát hành thẻ tín dụng, công ty vận tải, thương mại bán buôn, bán lẻ hàng hóa, vệ sinh môi trường, cung cấp điện, nước, kỹ thuật, sức khỏe, y tế…
3. Nhân lực làm việc tại các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành có liên quan đến hoạch định chính sách, điều hành, kiểm soát, quản lý các dịch vụ phục vụ du lịch như: Cơ quan cấp phép, đăng ký kinh doanh, cơ quan bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội, cơ quan quản lý rừng quốc gia, bảo tồn thiên nhiên, cơ quan quản lý văn hóa…
4. Cư dân liên quan đến phục vụ du lịch, như: Các gia đình, cá nhân, các tổ chức cộng đồng của dân tộc ít người tham gia trong quá trình phục vụ khách du lịch một cách trực tiếp hoặc gián tiếp.
5. Các đơn vị nghiên cứu, đào tạo, dạy nghề cung cấp nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp du lịch trực tiếp phục vụ du khách hoặc các doanh nghiệp hỗ trợ phục vụ du lịch.

Như vậy: Nguồn nhân lực du lịch bao gồm những lao động trực tiếp hoặc gián tiếp tạo ra những sản phẩm du lịch phục vụ nhu cầu của con người và nhu cầu phát triển xã hội. 

1.1.5. Nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch

Từ những khái niệm về du lịch, nguồn nhân lực, đào tạo, dạy nghề, có thể hiểu nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch thực chất là đội ngũ giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý làm việc trong các cơ sở giáo dục đào tạo, dạy nghề du lịch. Đây là bộ phận nhân lực có trình độ học vấn cao và có trình độ chuyên môn sâu nhất trong toàn bộ nhân lực du lịch. Họ có kiến thức khá toàn diện và sâu sắc về lĩnh vực du lịch, có chức năng đào tạo, dạy nghề, quản lý, nghiên cứu khoa học về đào tạo, dạy nghề du lịch và đóng vai trò to lớn trong việc phát triển du lịch.

Trong Luật giáo dục 2005 và Luật dạy nghề 2006 cũng đã quy định rõ đối với giáo viên, giảng viên và cán bộ quản lý:

Theo Điều 70 của Luật giáo dục năm 2005 thì: Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường hoặc các cơ sở giáo dục khác. Nhà giáo phải có những tiêu chuẩn: Phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt; đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ; sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp; lý lịch bản thân rõ ràng. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, gọi là giáo viên; ở cơ sở giáo dục đại học gọi là giảng viên [4,tr.56].

Theo Điều 58 Luật dạy nghề 2006 thì: Giáo viên dạy nghề là người dạy lý thuyết, dạy thực hành hoặc vừa dạy lý thuyết vừa dạy thực hành trong các cơ sở dạy nghề. Giáo viên dạy nghề có những tiêu chuẩn quy định tại khoảng 2 Điều 70 của Luật giáo dục. Trình độ chuẩn của giáo viên dạy nghề:

Giáo viên dạy lý thuyết trình độ sơ cấp nghề phải có bằng tốt nghiệp trung cấp nghề trở lên; giáo viên dạy thực hành phải là người có bằng tốt nghiệp trung cấp nghề trở lên hoặc là nghệ nhân, người có tay nghề cao.

Giáo viên dạy lý thuyết trình độ trung cấp nghề phải có bằng tốt nghiệp đại học sư phạm kỹ thuật hoặc đại học chuyên ngành; giáo viên dạy thực hành phải là người có bằng tốt nghiệp cao đẳng nghề trở lên hoặc là nghệ nhân, người có tay nghề cao.

Giáo viên phải có chứng chỉ sư phạm dạy nghề (trừ trường hợp giáo viên đã tốt nghiệp cao đẳng sư phạm kỹ thuật hoặc đại học sư phạm kỹ thuật).

Luật giáo dục và Luật dạy nghề đã tạo hành lang pháp lý cho sự phát triển vững chắc theo định hướng xã hội chủ nghĩa của sự nghiệp giáo dục, đào tạo và dạy nghề nước ta, khuyến khích đầu tư phát triển giáo dục đào tạo dưới nhiều hình thức, chú trọng dạy nghề.

Số lượng và chất lượng nguồn nhân lực hiện tại, tương lai có đáp ứng được yêu cầu phát triển của ngành du lịch hay không có sự tác động lớn của những người làm công tác đào tạo. Do vậy bộ phận này càng phải được đào tạo bài bản, lâu dài, hướng tới đạt trình độ khu vực và thế giới.

1.1.6. Vai trò của nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

Trong Luật giáo dục do Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành năm 2005 khẳng định: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục” (Điều 15); “Cán bộ quản lý giáo dục giữ vai trò quan trọng trong việc tổ chức, quản lý, điều hành các hoạt động giáo dục” (Điều 16). Đây là cơ sở lý luận và thực tiễn quan trọng để đánh giá đúng vai trò của nhà giáo, cán bộ quản lý trong quá trình đào tạo.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Học trò tốt hay xấu là do thầy giáo, cô giáo tốt hay xấu” [21, tr.280]. Hơn nữa sự tác động của người thầy đến người học không chỉ thông qua năng lực sư phạm mà bằng cả tấm gương về phẩm chất chính trị, đạo đức, phong cách sống của mình. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng nhấn mạnh: “Không có giáo viên tốt thì không có nhà trường tốt, không có giáo dục tốt thì không thể có chất lượng cao” [22, tr.23].

Các cơ sở đào tạo, dạy nghề du lịch có môi trường đào tạo với nhiều đặc điểm riêng bởi tính chất, mục tiêu của ngành nghề đào tạo. Sinh viên, học viên sau khi được đào tạo ra trường phải là những người không chỉ hiểu biết về ngành Du lịch, có các kiến thức, kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ du lịch mà còn cần có kiến thức tổng hợp, khả năng ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp tốt và thái độ làm việc chuyên nghiệp, cầu thị vì đối tượng phục vụ là khách du lịch với trình độ hiểu biết và nhu cầu phục vụ rất đa dạng. Để đạt được mục tiêu này, cần có nhiều yếu tố tác động trong quá trình giáo dục, đào tạo góp phần hình thành ở sinh viên, học viên những phẩm chất chính trị, kỹ năng chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp theo yêu cầu của thực tiễn công việc, trong những yếu tố đó phải đặc biệt nhắc đến “Người thầy”. Do đó, người thầy chính là yếu tố quyết định chất lượng đào tạo và thể hiện rõ nét, sâu sắc nhất trong mối quan hệ tác động qua lại với người học.

Bên cạnh đó, cán bộ quản lý cơ sở đào tạo có vai trò hết sức quan trọng trong đào tạo nhân lực nói chung, đào tạo nhân lực du lịch nói riêng. Nếu cán bộ quản lý giỏi có kỹ năng bao quát, điều hành công việc tốt, biết sử dụng nhân lực, vật lực đúng chỗ, đúng việc hiệu quả sẽ tác động tích cực tới công tác đào tạo, ngược lại người quản lý yếu kém, không có năng lực sẽ có tác động không tốt tới công tác đào tạo thậm chí kìm hãm sự phát triển của các cơ sở đào tạo.

1.2. Phát triển nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch và các yếu tố chủ yếu tác động đến hoạt động đào tạo, dạy nghề du lịch của một tỉnh

1.2.1. Phát triển nguồn nhân lực du lịch

 Lý thuyết phát triển nguồn nhân lực của tác giả Leonar Nadle (Hoa Kỳ) năm 1980 được thể hiện qua ba khâu: Giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực; sử dụng Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

Sơ đồ 1.2. Mô hình phát triển nguồn nhân lực theo Leonar Nadle

Phát triển nguồn nhân lực gắn liền với sự hoàn thiện, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, được thể hiện ở việc nâng cao trình độ giáo dục quốc dân, trình độ kỹ thuật, chuyên môn, sức khoẻ và thể lực cũng như ý thức, đạo đức của nguồn nhân lực.

Ngày nay, phát triển nguồn nhân lực được hiểu một cách tổng quát, phát triển nguồn nhân lực về cơ bản là làm gia tăng giá trị cho con người trên các mặt như đạo đức, trí tuệ, kỹ năng, tâm hồn và thể lực…

Như vậy, Phát triển nguồn nhân lực du lịch là những hoạt động nhằm tăng cường số lượng, nâng cao chất lượng, hiệu quả làm việc và điều chỉnh cơ cấu của lực lượng lao động đang và sẽ làm việc trực tiếp trong ngành du lịch, bao gồm: lao động thuộc các cơ quan quản lý nhà nước về du lịch và các đơn vị sự nghiệp trong ngành từ trung ương đến địa phương, lao động trong các doanh nghiệp du lịch gồm đội ngũ cán bộ quản trị kinh doanh, đội ngũ lao động nghiệp vụ trong các khách sạn – nhà hàng, công ty lữ hành, vận chuyển du lịch…, lao động làm công tác đào tạo du lịch trong các trường dạy nghề, trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng và đại học.

1.2.2. Phát triển nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch

Nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch là nguồn nhân lực có chất lượng cao, là đội ngũ giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý – yếu tố cực kỳ quan trọng trong phát triển du lịch của quốc gia nói chung và của một tỉnh nói riêng.

Phát triển đội ngũ giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý – Đó chính là sự vận động phát triển cả về chất lượng và số lượng trên cơ sở đảm bảo ổn định. Nó bao gồm cả sự phát triển cơ cấu tổ chức, cơ cấu độ tuổi, cơ cấu giới… theo những quy luật của nó, mang tính khách quan, đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho hệ thống Giáo dục và Đào tạo và cho xã hội. Đó cũng là sự phát triển toàn diện giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý với tư cách là con người, là thành viên cộng đồng nhà trường, là nhà chuyên môn trong hoạt động đào tạo nguồn nhân lực. Kết quả công tác phát triển đội ngũ giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý phải bao gồm không chỉ trình độ chuyên môn, trình độ nghề nghiệp ngày càng được nâng cao mà còn là sự thõa mãn cá nhân, sự trung thành tận tụy của người giáo viên đối với nhà trường, với sự nghiệp và có sự thăng tiến cá nhân trong sự phát triển của nhà trường.

Như vậy, Phát triển nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch là: những hoạt động nhằm tăng cường số lượng, nâng cao chất lượng, hiệu quả làm việc và điều chỉnh cơ cấu của đội ngũ giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý về du lịch trong các trường dạy nghề, trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng và đại học cho phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội và phát triển du lịch trong từng giai đoạn phát triển. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

1.2.3. Nội dung phát triển nguồn nhân lực trong  lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch

Nội dung phát triển nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch bao gồm việc tăng quy mô (hay số lượng), nâng cao chất lượng và hợp lý hoá cơ cấu nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch.

Để tăng số lượng, nâng cao chất lượng và hợp lý hoá cơ cấu nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch, cần căn cứ chính sách phát triển nguồn nhân lực của địa phương, vùng, quốc gia; chính sách phát triển qui mô, mật độ và cơ cấu dân số; chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế xã hội; chiến lược, quy hoạch tổng thể phát triển du lịch, kế hoạch, các chương trình, dự án phát triển du lịch. Trong chiến lược phát triển du lịch và quy hoạch tổng thể phát triển du lịch cần đánh giá tiềm năng và hiện trạng phát triển du lịch, trong đó có đánh giá về hiện trạng và tiềm năng của nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch; định hướng phát triển nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch, cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu; và các giải pháp tổ chức thực hiện phát triển nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch.

Ba nội dung nêu trên (tăng quy mô (hay số lượng), nâng cao chất lượng và hợp lý hoá cơ cấu nguồn nhân lực) của phát triển nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch là một thể thống nhất. Mỗi nội dung đều có vị trí và tầm quan trọng riêng, nhưng chúng không tách rời mà có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tác động qua lại với nhau, hợp thành một hệ thống hoàn chỉnh giúp cho Đội ngũ giáo viên, giảng viên tồn tại và phát triển để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

1.2.3.1. Phát triển quy mô nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch

Số lượng Giáo viênGV của một trường đào tạo và dạy nghề du lịch cụ thể phụ thuộc vào quy mô phát triển về các ngành nghề đào tạo của nhà trường, cũng như các yếu tố tác động khách quan khác (chỉ tiêu biên chế, chế độ chính sách đối với giáo viên, giảng viên, quy mô học sinh sinh viên,..).

Nhưng trong bất cứ điều kiện nào, muốn có được Đội ngũ giáo viên, giảng viên đáp ứng được yêu cầu phát triển của nhà trường, người quản lý phải quan tâm giữ vững sự cân bằng về số lượng Đội ngũ giáo viên, giảng viên với kế hoạch đào tạo hiện tại và kế hoạch phát triển trung hạn, dài hạn của trường. Muốn tăng số lượng Giáo viên, cơ sở đào tạo, dạy nghề phải thực hiện tuyển dụng mới theo quy hoạch phát triển Đội ngũ giáo viên, giảng viên đã được phê duyệt, số định biên được cấp có thẩm quyền giao.   Phát triển số lượng nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch còn là việc thu hút nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp, các trường khác tham gia vào hoạt động đào tạo, dạy nghề dưới các hình thức là Giáo viên thỉnh giảng, báo cáo chuyên đề, chuyên gia, hướng dẫn thực tập hoặc từ ngành khác tham gia vào hoạt động đào tạo, dạy nghề du lịch. Mặt khác trong nền kinh tế thị trường thường có hiện tượng chuyển đổi công việc, “nhảy việc”, sự mất việc phải tìm cơ hội mới. Trong hoạt động đào tạo, dạy nghề du lịch cũng là một lĩnh vực có sự biến động kiểu này của nguồn nhân lực du lịch, nên có cơ hội thu hút các đối tượng nhân lực tài năng ở các ngành, nghề khác, địa phương vào làm trong các vị trí, các chỗ làm việc phù hợp. Bên cạnh đó cũng có thể thông qua chính sách thu hút nhân tài của địa phương, của cơ sở đào tạo, dạy nghề để tăng số lượng Đội ngũ giáo viên, giảng viên du lịch. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

1.2.3.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch

Chất lượng của Đội ngũ giáo viên, giảng viên được thể hiện thông qua các yếu tố như:  Phẩm chất của Đội ngũ giáo viên, giảng viên; Trình độ chuyên môn được đào tạo của Đội ngũ giáo viên, giảng viên; Năng lực của Đội ngũ giáo viên, giảng viên. Các yếu tố này của Đội ngũ giáo viên, giảng viên được tạo nên bởi phẩm chất, trình độ và năng lực của từng Giáo viên trong đội ngũ đó.

Về mặt phẩm chất của Đội ngũ giáo viên, giảng viên, đây là yếu tố quan trọng tạo nên chất lượng và hiệu quả trong đào tạo, dạy nghề. Phẩm chất đó được hình thành từ phẩm chất của mỗi cá nhân trong Đội ngũ giáo viên, giảng viên, nó bao gồm hàng loạt các yếu tố như: Phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, tinh thần trách nhiệm, lòng yêu nghề, tính kỷ luật,… Vì vậy, để nâng cao sức mạnh của ĐNGVGV, đòi hỏi mỗi Giáo viên trong đội ngũ phải hội đủ tất cả những phẩm chất trên và không ngừng rèn luyện, tu dưỡng để đóng góp cho sự ổn định và phát triển của nhà trường.

Về trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ của người giáo viên, giảng viên dạy trước hết là hệ thống tri thức và kỹ năng mà người giáo viên phải nắm được, đó là những kiến thức về các môn khoa học, các kỹ năng nghề có liên quan đến môn học hoặc mô đun mà người Giáo viên phụ trách giảng dạy. Bên cạnh đó, người Giáo viên cần phải nắm được các kiến thức về giáo dục học, tâm lý học, phương pháp giảng dạy và những kiến thức công cụ như ngoại ngữ, tin học, phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu khoa học,… Đối với Giáo viên dạy nghề thì kinh nghiệm thực tế là rất bổ ích và cần thiết.

Về mặt năng lực thì năng lực được biểu hiện ở mức độ nắm vững và sử dụng thành thạo các kỹ năng hoạt động sư phạm dạy nghề và biến nó thành kỹ xảo. Như vậy, năng lực sư phạm của người Giáo viên được hình thành dựa trên hệ thống tri thức và kỹ năng của Giáo viên. Đối với người giáo viên dạy nghề yêu cầu cao hơn về kỹ năng thực hành và kỹ năng tổ chức công việc sát hợp với thực tiễn sản xuất kinh doanh của xã hội. Các yếu tố trên cùng với phẩm chất chính trị, đạo đức hợp thành một thể hoàn chỉnh, giúp cho người Giáo viên nói riêng và Đội ngũ giáo viên, giảng viên nói chung hoàn thành tốt nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục của mình, đáp ứng được yêu cầu cao của xã hội.

Chất lượng của nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch phát triển dựa trên sự phát triển tri thức của người đào tạo, dạy nghề du lịch. Đây là yếu tố quyết định đánh giá khả năng thực hiện nhiệm vụ được giao có kết quả hay không. Phát triển chất lượng nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch chất lượng cao có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần vào sự phát triển kinh tế, cải thiện trình độ dân trí và đáp ứng được yêu cầu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Vì thế, việc đào tạo, dạy nghề và bồi dưỡng Đội ngũ giáo viên, giảng viên trong các cơ sở đào tạo, dạy nghề, gửi đi học tập trung ở trong nước và nước ngoài phải được ưu tiên và thỏa mãn các tiêu chuẩn trình độ học vấn, trình độ chuyên môn và nghiệp vụ. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

1.2.3.3. Hợp lý hóa cơ cấu nguồn nhân lực trong lĩnh vực đào tạo, dạy nghề du lịch

Bên cạnh nội dung phát triển số lượng, nâng cao chất lượng, thì nội dung hợp lý hoá về cơ cấu nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch cũng đóng vai trò quan trọng không kém. Để đảm bảo được tính hiệu quả nhiều mặt của hoạt động đào tạo, dạy nghề du lịch, có được đầu ra đạt chuẩn, đáp ứng nhu cầu nhân lực du lịch cho quản lý nhà nước, hoạt động sự nghiệp và kinh doanh du lịch, thì cơ cấu Đội ngũ giáo viên, giảng viên theo trình độ và các cấp trong hệ thống giáo dục và đào tạo, dạy nghề du lịch cần phải xác định rõ. Điều này sẽ đảm bảo hoạt động đào tạo, dạy nghề du lịch cân bằng theo nhu cầu đào tạo, dạy nghề của xã hội, từ đó làm giảm thiểu sự mất cân bằng cung cầu lao động trên thị trường lao động du lịch, không gây lãng phí nguồn nhân lực của xã hội.

Có thể hiểu cơ cấu Đội ngũ giáo viên, giảng viên chính là cấu trúc bên trong của Đội ngũ giáo viên, giảng viên. Cấu trúc này là một chỉnh thể thống nhất, bao gồm các cơ cấu thành phần sau:

• Cơ cấu về chuyên môn nghiệp vụ: Đảm bảo tỉ lệ hợp lý về chuyên ngành được đào tạo của Giáo viên các khoa, tổ bộ môn, phù hợp với mục tiêu và ngành nghề đào đạo của trường.
• Cơ cấu về giới tính: Đảm bảo về tỉ lệ thích hợp giữa Giáo viên nam và nữ trong từng khoa, từng tổ, phù hợp với quy mô và nhiệm vụ của nhà trường.
• Cơ cấu về độ tuổi: Đảm bảo được sự cân đối giữa các thế hệ Giáo viên; vừa có những Giáo viên cao tuổi, những Giáo viên trung niên để khai thác những kinh nghiệm nghề nghiệp, sử dụng họ để bồi dưỡng, giúp đỡ Giáo viên trẻ; đồng thời phải có những Giáo viên trẻ năng động, nhiệt tình, sáng tạo để kế tục và tiếp tục đào tạo phát triển lâu dài.

Để điều chỉnh hợp lý cơ cấu Đội ngũ giáo viên, giảng viên đào tạo, dạy nghề du lịch, các trường phải có một quy hoạch dài hạn về nhân lực đào tạo, dạy nghề du lịch và phải tổ chức thực hiện và quản lý quy hoạch này một cách nghiên chỉnh. Khi tuyển dụng mới Giáo viên và cán bộ quản lý đào tạo, dạy nghề phải căn cứ vào quy hoạch để xây dựng kế hoạch tuyển dụng theo “chuẩn đầu vào” đối với người được tuyển dụng. Đối với đội ngũ hiện có, để hợp lý hoá cơ cấu, cần rà soát, điều chỉnh Đội ngũ giáo viên, giảng viên một cách phù hợp thông qua hình thức điều động, luân chuyển; đồng thời tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho các đối tượng Giáo viên còn thiếu các yêu cầu về chất lượng.

Tiểu kết chương 1

Chương 1 của luận văn đã hệ thống hóa chọn lọc các khái niệm về du lịch, đào tạo, dạy nghề, nguồn nhân lực, nguồn nhân lực du lịch, nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch và phát triển nguồn nhân lực đào tạo, dạy nghề du lịch. Những luận điểm của các nhà khoa học về lý thuyết phát triển nguồn nhân lực du lịch và phát triển đội ngũ giáo viên giảng viên dạy du lịch; những vai trò, yêu cầu, nội dung công tác phát triển Đội ngũ giáo viên, giảng viên dạy du lịch được nêu ra ở Chương 1 sẽ là cơ sở khoa học để khảo sát thực trạng và đề xuất các biện pháp nhằm phát triển nguồn nhân lực trong đào tạo, dạy nghề du lịch của tỉnh Lâm Đồng nói riêng và các cơ sở đào tạo, dạy nghề du lịch trong toàn quốc nói chung, góp phần thúc đẩy chất lượng giáo dục và đào tạo, dạy nghề du lịch. Luận văn: Phát triển nguồn nhân lực du lịch tại tỉnh Lâm Đồng.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ: 

===>>> Luận văn: Thực trạng phát triển nguồn nhân lực du lịch Lâm Đồng