Khóa luận: Giải pháp tổ chức và hoạt động Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh

Giải pháp hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh

3.1. Nhu cầu hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện

Thứ nhất, hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện xuất phát từ nhu cầu hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của Ủy ban nhân dân cấp huyện

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động cũng chính là nhu cầu tự thân của Nhà nước, là vấn đề mang tính quyết định của một chính quyền nhất là trong giai đoạn hội nhập quốc tế hiện nay. Để đạt được mục tiêu này, phụ thuộc rất nhiều vào các cơ quan tham mưu là các phòng, ban chuyên môn trong đó có cơ quan thanh tra. Khi Thanh tra huyện hoạt động hiệu quả sẽ góp phần giúp Ủy ban nhân dân cấp huyện phát hiện, chấn chỉnh các sai phạm, tăng cường chất lượng quản lý nhà nước từ huyện tới cơ sở, làm trong sạch bộ máy, đem lại niềm tin của Nhân dân với chính quyền địa phương. Mặt khác, theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015, chính quyền cấp huyện được phân cấp, phân quyền nhiều hơn, do đó cần tăng cường công tác thanh tra.

Tuy nhiên, hiện nay vấn đề năng lực quản lý nhà nước và chất lượng Cán bộ, công chức đang đặt ra nhiều vấn đề đối với các cơ quan hành chính nói chung thực sự chưa đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của xã hội cũng như quá trình đổi mới, phát triển địa phương. Đối với chính quyền cấp huyện, năng lực quản lý, điều hành của bộ máy chính quyền có mặt còn hạn chế, công tác phối hợp chưa chặt chẽ, thiếu đồng bộ, cá biệt trách nhiệm không cao, còn biểu hiện né tránh trách nhiệm. Việc kiểm tra, chấn chỉnh, khắc phục các yếu kém trong các kết luận chỉ đạo của Huyện ủy, Ủy ban nhân dân cấp huyện còn hạn chế. Một số Cán bộ, công chức hạn chế về kiến thức, thiếu kinh nghiệm làm việc, phong cách làm việc chưa khoa học, tinh thần tự chịu trách nhiệm chưa cao nên ảnh hưởng đến tiến độ, hiệu quả công việc.

Từ những hạn chế trên đã đặt ra vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ Cán bộ, công chức, đổi mới tổ chức bộ máy hành chính của huyện trong đó có cơ quan thanh tra để đáp ứng nhu cầu phát triển của huyện cũng như đòi hỏi của xã hội và người dân.

Thứ hai, hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam

Nền kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế trong đó các thiết chế, công cụ và nguyên tắc vận hành kinh tế thị trường được tự giác tạo lập và sử dụng để giải phóng triệt để sức sản xuất, từng bước cải thiện đời sống của Nhân dân, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh. Phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, bảo đảm vai trò quản lý, điều tiết nền kinh tế của Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực mà nền kinh tế thị trường mang lại thì cũng còn những mặt trái như: trốn thuế, buôn lậu, lạm phát, gian lận thương mại, cạnh tranh không lành mạnh, tham nhũng và những hành vi Vi phạm pháp luật khác. Do đó, cần một cơ chế thanh tra, kiểm tra chặt chẽ để quản lý các đối tượng trong khuôn khổ pháp luật vận hành tốt theo cơ chế kinh tế thị trường.

Yêu cầu đổi mới và phát triển, hội nhập của nền kinh tế nói chung và chuyển dịch kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp của từng địa phương nói riêng đang đặt ra những yêu cầu đổi mới hoạt động thanh tra. Việc đổi mới này nhằm để Thanh tra huyện trở thành một công cụ quan trọng ngăn ngừa, phát hiện và xử lý những hành vi Vi phạm pháp luật trên địa bàn góp phần bảo đảm công bằng, dân chủ trong đời sống kinh doanh, thúc đẩy kinh tế của huyện phát triển.

Thứ ba, đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện nhằm góp phần nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí

Một trong những vật cản lớn của quá trình đổi mới đất nước, xây dựng Xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam chính là tham nhũng, nó đang làm giảm hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước, làm xói mòn hệ thống chính trị, giảm niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Để ngăn chặn vấn nạn tham nhũng, cùng với các cơ quan bảo vệ pháp luật, Thanh tra huyện cũng giữ vai trò quan trọng giúp cho cơ quan quản lý nhà nước ngăn chặn, xử lý tốt các hành vi và vụ việc tham nhũng thông qua công tác thanh tra và công tác giải quyết tố cáo.

Thực tế hoạt động của Thanh tra huyện thời gian qua cho thấy, công tác Phòng chống tham nhũng vẫn chưa hiệu quả, nhiều biện pháp triển khai còn mang nặng tính hình thức, yếu tố phòng ngừa chưa cao, biện pháp xử lý hành vi còn chưa đủ sức răn đe. Điều này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết đổi mới tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của Thanh tra huyện trong công tác Phòng chống tham nhũng nhằm phát huy vai trò ngăn ngừa, phát hiện và kiến nghị xử lý các hành vi tham nhũng, đáp ứng yêu cầu của xã hội và làm trong sạch bộ máy.

Thứ tư, đổi mới tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện là một nhu cầu tự thân nhằm khắc phục những khiếm khuyết, hạn chế trong tổ chức và hoạt động hiện nay

Hạn chế, bất cập trong tổ chức, hoạt động của Thanh tra huyện được biểu hiện ở các khía cạnh: tính độc lập trong việc ra quyết định thanh tra còn thấp; công tác giải quyết Khiếu nại, tố cáo còn chịu ảnh hưởng, chi phối nhiều của đối tượng quản lý; hiệu quả hoạt động trong phòng ngừa, phát hiện và xử lý tham nhũng chưa cao; đội ngũ Cán bộ, công chức thanh tra còn mỏng, chất lượng không đồng đều, thiếu kinh nghiệm, tính chuyên nghiệp chưa cao; việc kiểm tra, đôn đốc thực hiện các quyết định, kết luận có hiệu lực pháp luật chưa đạt yêu cầu đề ra. Thực tế này đặt ra yêu cầu buộc Thanh tra huyện phải không ngừng đổi mới từng bước khắc phục những hạn chế nêu trên.

3.2. Các giải pháp chung hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện

Thứ nhất, hoàn thiện hệ thống pháp luật về tổ chức và hoạt động thanh tra

Theo quy định của Luật Thanh tra năm 2022 và các văn bản hướng dẫn thi hành thể hiện tổ chức Thanh tra huyện chịu sự chỉ đạo, điều hành trực tiếp từ Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện về biên chế, kinh phí, hoạt động. Từ quy định này dẫn tới sự can thiệp quá sâu của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp vào tổ chức, hoạt động của Thanh tra huyện; làm giảm tính chủ động, độc lập vốn có của Thanh tra huyện trong khi hoạt động thanh tra cần tới sự khách quan, công bằng và tuân theo pháp luật. Thanh tra huyện cần phải có tính độc lập tương đối với cơ quan hành chính và Thủ trưởng cơ quan Quản lý nhà nước, có tính độc lập mới bảo đảm tính khách quan và chỉ khi có tính độc lập, khách quan thì Thanh tra huyện mới đạt mục đích thanh tra, hiệu quả hoạt động thanh tra cũng được nâng lên. Trên cơ sở đó, pháp luật về tổ chức và hoạt động thanh tra cần hoàn thiện theo hướng tăng cường hơn nữa tính độc lập của Thanh tra huyện đảm bảo hoạt động thanh tra tinh gọn, kịp thời, tránh tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra.

Từ đây đặt ra yêu cầu đối với ngành Thanh tra phải kiện toàn cơ cấu tổ chức cho phù hợp với thực tiễn khách quan, quản lý tập trung, thống nhất theo chiều dọc về tổ chức và hoạt động của toàn ngành, ngoài thực hiện chức năng thanh tra còn đánh giá hiệu quả hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước được phân cấp, phân quyền. Đối với Thanh tra huyện sẽ từng bước được chỉ đạo và quản lý tập trung, thống nhất bởi Thanh tra tỉnh, tức là không chỉ hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ mà trực tiếp quản lý cả con người và tài chính đối với Thanh tra huyện. Tuy nhiên, khi tiến hành thí điểm đổi mới cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, đánh giá quá trình thí điểm để từ đó có cơ sở, dữ liệu cho việc hoàn thiện các quy định pháp luật, sửa đổi Luật Thanh tra, Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Ngoài ra, hiện các văn bản quy phạm pháp luật không quy định cụ thể số lượng biên chế của Thanh tra huyện và biên chế do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định nên còn mang nặng ý chí chủ quan cá nhân. Vì vậy, kiến nghị ban hành văn bản quy định rõ về biên chế cho Thanh tra huyện (chỉ tiêu biên chế có thể tính dựa trên căn cứ như: khu vực, số lượng dân số, đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, tình hình phát triển kinh tế). Nếu không quy định rõ số lượng biên chế, giữ nguyên quy định về việc trao quyền quyết định biên chế cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện thì cơ quan có thẩm quyền cần có cơ chế, chính sách quy định chi tiết về việc trao quyền; tránh tình trạng lạm quyền dẫn đến việc quyết định nhân sự mang nặng ý chí chủ quan cá nhân.

Mặt khác, với hình thức thanh tra theo kế hoạch Thanh tra huyện chủ động, có nhiều thời gian chuẩn bị đầy đủ các điều kiện tiến hành một cuộc thanh tra, tạo thuận lợi trong quá trình thanh tra và tránh gây cản trở hoạt động bình thường của đối tượng thanh tra. Tuy nhiên, do nắm được kế hoạch thanh tra nên đối tượng thanh tra sẽ có những hành vi mang tính đối phó, không hợp tác hoặc hợp tác theo kiểu nửa vời. Do đó, cần thiết nghiên cứu sửa đổi hoặc có văn bản quy định chi tiết về hình thức thanh tra theo kế hoạch.

Thứ hai, đổi mới tuyển dụng, sử dụng công chức thanh tra; nâng cao chất lượng đội ngũ công chức thanh tra 

Hoàn thiện các quy định về quy hoạch, tuyển dụng, bổ nhiệm, đánh giá Cán bộ, công chức không chỉ dựa trên tiêu chí trình độ mà còn phải xem xét cả thái độ; việc tuyển dụng công chức không nên bó hẹp vào một ngành, thay vào đó nên tuyển dụng công chức đa ngành tạo nên sự đa dạng, bao trùm được các lĩnh vực của xã hội; thực hiện luân chuyển, biệt phái Cán bộ, công chức thanh tra trong hệ thống các cơ quan thanh tra nhà nước, giữa thanh tra các huyện với nhau để đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện trên các lĩnh vực công tác. Ngoài ra, cần đổi mới phương thức thi tuyển, xét tuyển công chức, nâng ngạch thanh tra viên để đảm bảo rằng cán bộ, công chức thanh tra trang bị đầy đủ kiến thức, phẩm chất đáp ứng được yêu cầu công việc.

Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thanh tra, nâng cao năng lực, trình độ Cán bộ, công chức theo hướng chuyên sâu, trong đó chú trọng bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức của Cán bộ, công chức thanh tra. Bên cạnh đó, xây dựng đội ngũ Cán bộ, công chức thanh tra có bản lĩnh, liêm chính, hiện đại, có năng lực thực thi công vụ; trẻ hóa đội ngũ Cán bộ, công chức thanh tra bảo đảm có tính kế thừa, liên tục, ổn định và lâu dài.

Thứ ba, đổi mới phương thức hoạt động của Thanh tra huyện

• Về công tác thanh tra: 

Chủ động đề xuất những kế hoạch thanh tra với quy mô và những vấn đề phù hợp với thực tế diễn ra; tìm hiểu kỹ trước vấn đề và đưa ra kế hoạch cụ thể để triển khai, thực hiện nhiệm vụ, chức năng trong khuôn khổ pháp luật. Mặt khác, trong quá trình quản lý hoặc phục vụ giải quyết đơn thư khi phát sinh vấn đề mới, vấn đề thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội thì phải chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra đối với các vấn đề đó. Việc xây dựng và triển khai kế hoạch thanh tra cần gắn liền với nhiệm vụ chính trị của huyện và phải có trọng tâm.

Tăng cường thanh tra trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết Khiếu nại, tố cáo và Phòng chống tham nhũng, tiêu cực; thanh tra trách nhiệm các phòng, ban, Ủy ban nhân dân cấp xã nhằm đánh giá hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý, điều hành trên các lĩnh vực Quản lý nhà nước.

Quy định quyền yêu cầu xử lý, quyền xử lý các hành vi Vi phạm pháp luật phát hiện qua thanh tra, giải quyết đơn thư; các kết luận nội dung tố cáo, quyết định giải quyết khiếu nại là cơ sở trực tiếp để xem xét, xử lý trách nhiệm của người có hành vi vi phạm hay trách nhiệm quản lý, điều hành.

Tiếp tục hoàn thiện pháp luật liên quan đến việc đôn đốc, kiểm tra các quyết định, kết luận có hiệu lực thi hành pháp luật: bổ sung, hoàn thiện các quy định pháp luật về phong tỏa tài khoản; quy định pháp luật về xử lý trách nhiệm, kỷ luật Cán bộ, công chức; ban hành văn bản pháp luật quy định về trách nhiệm chậm hoặc không thực hiện các quyết định, kết luận của đối tượng phải thực hiện.

• Về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo:  

Tập trung làm tốt công tác tham mưu giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp Quản lý nhà nước về công tác giải quyết đơn thư Khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trên địa bàn; hướng dẫn các phòng, ban cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp xã về nghiệp vụ giải quyết đơn thư.

Nâng cao chất lượng tham mưu cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện trong giải quyết đối với khiếu nại mà Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, Thủ trưởng các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện đã giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại; tham mưu giải quyết tố cáo của công dân đối với trưởng, phó các phòng của huyện, Cán bộ, công chức cấp huyện thuộc thẩm quyền quản lý của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện.

Khi thực hiện thí điểm mô hình Thanh tra huyện trực thuộc ngành dọc hướng tới Thanh tra huyện chỉ đề xuất, hoàn thiện về cơ chế, chính sách, hướng dẫn nghiệp vụ và kiểm tra việc thực hiện pháp luật trên các lĩnh vực tiếp công dân, giải quyết Khiếu nại, tố cáo của Ủy ban nhân dân cấp xã và Ủy ban nhân dân cấp huyện.

• Về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực:         

Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về Phòng chống tham nhũng cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị. Đẩy mạnh thực hiện chức năng Quản lý nhà nước về Phòng chống tham nhũng; kiểm tra, thanh tra việc tổ chức thực hiện các biện pháp phòng, ngừa tham nhũng trong các phòng, ban thuộc Ủy ban nhân dân huyện và Ủy ban nhân dân cấp xã; hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, xác minh việc kê khai tài sản, thu nhập khi có dấu hiệu Vi phạm pháp luật.

Hướng tới Thanh tra huyện quản lý tập trung bản kê khai tài sản, thu nhập; thực hiện việc xác minh nguồn gốc tài sản có dấu hiệu bất minh; kiểm tra, xử lý hoặc kiến nghị xử lý các hành vi tham nhũng. Đồng thời, Thanh tra huyện có quyền được xem xét, đánh giá sự công khai, minh bạch của các cơ quan Quản lý nhà nước nhằm giúp chính quyền các cấp ngày một trong sạch.

Thứ tư, đổi mới phương thức lãnh đạo của Huyện ủy và quản lý của Ủy ban nhân dân cấp huyện 

Trong thời gian tới, sự lãnh đạo của Huyện ủy đối với công tác thanh tra thay đổi theo hướng chỉ đạo chung có tính chiến lược. Đối với Ủy ban nhân dân cấp huyện trong quá trình lãnh đạo, điều hành công tác thanh tra cần bảo đảm tính độc lập trong hoạt động của Thanh tra huyện (ví dụ như: Thanh tra huyện xây dựng dự thảo kế hoạch thanh tra gửi trực tiếp Thanh tra tỉnh tổng hợp vào kế hoạch thanh tra của tỉnh mà không cần qua báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện xem xét, quyết định trước khi gửi Thanh tra tỉnh); tạo điều kiện để Thanh tra huyện được độc lập xác minh và tôn trọng kết quả xác minh của Thanh tra huyện.

Thứ năm, bảo đảm các điều kiện hoạt động của Thanh tra huyện

Sự phối hợp giữa Thanh tra huyện với các Cơ quan, tổ chức, cá nhân và sự ủng hộ từ người dân: sự phối hợp giữa Thanh tra huyện với các Cơ quan, tổ chức, cá nhân khác là rất cần thiết trong quá trình thanh tra; trong việc phổ biến, tuyên truyền giáo dục pháp luật; vận động Nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành chủ trương, chính sách của Nhà nước. Nhờ sự phối hợp này sẽ giúp Thanh tra huyện thực hiện tốt chức năng của mình, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Chính vì vậy, cần nghiên cứu ban hành văn bản pháp luật quy định về quy chế phối hợp giữa Thanh tra huyện với Cơ quan, tổ chức, cá nhân khác trong hoạt động thanh tra. Bên cạnh đó, sự ủng hộ của người dân trong công tác thanh tra như phát hiện, phản ánh các sai phạm, cung cấp chứng cứ, tài liệu để Thanh tra huyện dễ dàng, thuận tiện trong quá trình tiến hành thanh tra, xác minh, đem lại hiệu quả cao.

Cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc: để Thanh tra huyện hoạt động hiệu quả, Ủy ban nhân dân cấp huyện phải bảo đảm cho Thanh tra huyện có trụ sở làm việc độc lập, bố trí đủ các phòng làm việc, trang bị đầy đủ các phương tiện phục vụ hoạt động thanh tra. Cùng với đó, việc thường xuyên đi cơ sở để xác minh, hoạt động thanh tra kéo dài mang tính chất đặc thù của ngành, vì vậy, cần phải bảo đảm kinh phí một cách linh hoạt cho hoạt động thanh tra đạt hiệu quả cao.

Chính sách tiền lương, chế độ đãi ngộ: ngành Thanh tra đặc thù hơn các ngành khác, hoạt động thanh tra nhằm phát hiện, xử lý các hành vi Vi phạm pháp luật, do đó cần nghiên cứu xây dựng chính sách tiền lương, chế độ đãi ngộ đặc thù cho Cán bộ, công chức thanh tra bảo đảm thu nhập, yên tâm công tác, hạn chế phát sinh tham nhũng, tiêu cực trong quá trình công tác. Đồng thời, kết hợp khen thưởng đối với Cán bộ, công chức thanh tra hoàn thành tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, điều này có ý nghĩa tạo động lực giúp họ thêm yêu nghề, cống hiến bằng sự tận tâm. Ngoài ra, cần động viên tinh thần khi Cán bộ, công chức thanh tra gặp khó khăn.

Ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động thanh tra: khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển, một số đối tượng lợi dụng những thành tựu khoa học công nghệ để thực hiện các hành vi Vi phạm pháp luật một cách tinh vi. Do đó, đòi hỏi ngành Thanh tra nói chung và Thanh tra huyện nói riêng phải không ngừng tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động thanh tra. Mà để ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động thanh tra đạt hiệu quả cao đòi hỏi Cán bộ, công chức thanh tra phải am hiểu, sử dụng thành thạo máy vi tính, thực hiện tốt các phần mềm máy tính trong quản lý hành chính nhà nước liên quan đến hoạt động thanh tra; sử dụng tốt các thiết bị ghi âm, ghi hình; trang bị đầy đủ các kỹ năng nghiệp vụ. Khi cán bộ, công chức thanh tra nắm bắt được các thành tựu khoa học và công nghệ sẽ có tác động tích cực tới kết quả thanh tra.    

Thứ sáu, cần có sự thay đổi nhận thức về vị trí, vai trò của Thanh tra huyện

Để hoàn thiện về tổ chức thanh tra thì cần thay đổi nhận thức để thấy tầm quan trọng của cơ quan thanh tra. Vai trò của Thanh tra huyện không chỉ và không phải dừng lại ở việc phát hiện, xử lý mà quan trọng hơn còn hướng tới mục đích phòng ngừa Vi phạm pháp luật. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quá trình đất nước đang đẩy mạnh công cuộc đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay. Từ việc nhận thức đúng vị trí, vai trò của cơ quan thanh tra là cơ sở cho việc nghiên cứu và đổi mới, hoàn thiện mô hình tổ chức thanh tra trên thực tiễn đáp ứng yêu cầu QLNN.

3.3. Các giải pháp cụ thể hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh

Thứ nhất, ổn định tổ chức, nâng cao chất lượng công chức thanh tra

Về ổn định tổ chức: hiện nay huyện Đức Thọ có 16 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 01 thị trấn và 15 xã; 15 phòng, ban chuyên môn là đối tượng thanh tra của Thanh tra huyện Đức Thọ nên để đảm nhiệm được nhiệm vụ thanh tra toàn diện thì cần bổ sung thêm Thanh tra viên hoặc Chuyên viên giúp việc. Ngoài ra, Thanh tra huyện còn thực hiện nhiệm vụ tham mưu giải quyết Khiếu nại, tố cáo với số lượng công việc đồ sộ như vậy đòi hỏi phải có thêm đội ngũ công chức đảm bảo mảng công việc này.

Để hạn chế mức thấp nhất sự nhầm lẫn, chồng chéo về nhiệm vụ của từng công chức thanh tra và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra huyện thì Chánh Thanh tra huyện cần rà soát lại chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của chính cơ quan mình một cách cụ thể, rõ ràng; đồng thời, bổ sung hoặc thay đổi các chức danh phù hợp với chuyên môn của từng công chức thanh tra. Ngoài ra, Thanh tra viên nên tổng hợp và phân tích tình hình biên chế hiện có của Thanh tra huyện, xây dựng chỉ tiêu biên chế đề xuất với Ủy ban nhân dân huyện Đức Thọ phân bổ chỉ tiêu phù hợp với tình hình thực tế của huyện.

Về chất lượng công chức thanh tra: công chức làm công tác thanh tra phải được coi như một nghề, có kỹ năng, kỹ xảo trong tác nghiệp, muốn có được điều đó đòi hỏi Huyện ủy, Ủy ban nhân dân huyện phải:

Đảm bảo được tính ổn định về tổ chức cho Thanh tra huyện.

Bố trí kế hoạch đào tạo công chức thanh tra đảm bảo tiêu chuẩn hóa về trình độ chuyên môn nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp dưới nhiều hình thức. Quan tâm, tạo điều kiện để công chức thanh tra tham gia các lớp đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, bồi dưỡng lý luận chính trị; đổi mới phương thức bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ. Ngoài việc cử các công chức thanh tra tham gia các lớp bồi dưỡng theo kế hoạch thì Thanh tra huyện cần xây dựng một chiến lược đào tạo công chức thanh tra theo lộ trình ngắn hạn, trung hạn hoặc dài hạn phù hợp với thực tế nhưng vẫn đảm bảo tính logic, khoa học. Bên cạnh đó, tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn ngắn ngày về các kỹ năng trang bị cho công chức thanh tra như: kỹ năng thanh tra, kỹ năng họp Đoàn thanh tra, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng thu thập hồ sơ, tài liệu; tổ chức các đợt sinh hoạt chuyên đề về học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nhằm rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, tác phong làm việc cho công chức thanh tra.

Nên ưu tiên tuyển dụng công chức có chuyên môn chuyên ngành Thanh tra; công chức có kinh nghiệm thực tiễn từ các ngành, có bản lĩnh chính trị, gương mẫu, có đạo đức và tinh phần “Phụng công thủ pháp, chí công vô tư” kiên quyết chuyển khỏi ngành Thanh tra những công chức không còn xứng đáng, nhũng nhiễu, Vi phạm pháp luật, có biểu hiện không tôn trọng Nhân dân.

Thứ hai, đổi mới phương thức hoạt động thanh tra

• Về công tác thanh tra:      

Trước hết, cần tăng cường tính độc lập của Thanh tra huyện Đức Thọ trong việc xây dựng dự thảo kế hoạch thanh tra, ban hành kế hoạch thanh tra. Để tăng cường hơn nữa tính độc lập của Thanh tra huyện còn phải chú trọng đổi mới phương thức thanh tra, phải làm sao hoạt động thanh tra được tiến hành trên mọi phương diện của đời sống xã hội.

Trong hoạt động thanh tra cần bảo đảm thời hạn thanh tra, thực tế thời gian qua Thanh tra huyện Đức Thọ vẫn còn tồn tại một số cuộc thanh tra phải gia hạn thời hạn thanh tra, điều này gây ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của đối tượng thanh tra, phần nào làm giảm hiệu quả, uy tín của Đoàn thanh tra. Đồng thời, nâng cao chất lượng các cuộc thanh tra, chất lượng kết luận thanh tra và tăng thực quyền cho Thanh tra huyện trong chỉ đạo thực hiện kết luận, quyết định xử lý sau thanh tra. Đối với thanh tra những lĩnh vực phức tạp, dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực thì Thanh tra huyện Đức Thọ cần chú trọng trong việc chủ động xây dựng kế hoạch thanh tra toàn diện Cơ quan, tổ chức, cá nhân trên địa bàn huyện.

Ngoài ra, để các kết luận, quyết định có hiệu lực pháp luật được thực thi nghiêm túc và kịp thời, thuận tiện trong thực tiễn đòi hỏi Thanh tra huyện phải nâng cao chất lượng ban hành kết luận thanh tra và tham mưu kết luận nội dung tố cáo, quyết định giải quyết khiếu nại. Các kết luận, quyết định khi ban hành phải đảm bảo tính hợp lý, hợp pháp.

Cơ quan hằng năm phải làm tốt công tác tổng hợp, tham mưu Ủy ban nhân dân huyện xây dựng kế hoạch để theo dõi, đôn đốc các phòng, ban, ngành, Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện các quyết định, kết luận có hiệu lực pháp luật; tham mưu Ủy ban nhân dân huyện định kỳ tiến hành giao ban đối với các đơn vị phải triển khai thực hiện các quyết định, kết luận để nắm tiến độ; mở sổ sách theo dõi và kịp thời cập nhật các nội dung đã thực hiện được và những vướng mắc, khó khăn, kiến nghị của cơ sở trong quá trình thực hiện các quyết định, kết luận có hiệu lực pháp luật.

Cơ quan chủ động xây dựng các văn bản đôn đốc đối với các đơn vị, cá nhân phải thực hiện các quyết định, kết luận; tăng cường làm việc trực tiếp với Thủ trưởng các đơn vị, Đảng ủy, Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn để đôn đốc, kiểm tra tiến độ các nội dung phải thực hiện; nắm bắt những khó khăn, vướng mắc thực tế và kiến nghị, đề xuất của cơ sở để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân huyện xem xét, chỉ đạo.

UBND huyện cần xử lý nghiêm trách nhiệm của tổ chức, cá nhân chậm hoặc không thực hiện kết luận, quyết định có hiệu lực pháp luật. Tránh tình trạng có những quyết định, kết luận công dân thường xuyên đơn thư vượt cấp đề nghị thực hiện, Ủy ban nhân dân huyện đã tổ chức hội nghị, ban hành các văn bản chỉ đạo, Thanh tra huyện đôn đốc nhiều lần nhưng Ủy ban nhân dân xã và các ngành liên quan không nghiêm túc thực hiện. Điều này dẫn tới chỉ đạo của cấp trên bị “nhờn” khiến Nhân dân mất niềm tin vào sự điều hành, quản lý của chính quyền.

• Về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo:

Tiếp tục nâng cao chất lượng tham mưu giải quyết đơn thư Khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của Thanh tra huyện. Thời gian qua, Thanh tra huyện Đức Thọ đã tích cực tham mưu cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện trong lĩnh vực này nhưng vẫn còn những vụ việc khi công dân tiếp tục có đơn thư gửi lên thì bị hủy một phần hoặc hủy toàn bộ, có vụ việc giải quyết không triệt để dẫn đến công dân có đơn thư vượt cấp, gây phức tạp tình hình địa phương.

Cơ quan tiếp tục tập trung rà soát các vụ việc còn tồn đọng, phức tạp, kéo dài; trong quá trình giải quyết đơn thư cần làm tốt việc tuyên truyền, giải thích pháp luật để Nhân dân hiểu quy định pháp luật và chính sách của Nhà nước, tránh tình trạng đơn thư vượt cấp do không hiểu biết pháp luật.

UBND huyện chỉ đạo Ban tiếp công dân huyện tiếp tục làm tốt công tác tiếp công dân, công tác phân loại, xử lý đơn thư. Tăng cường tập huấn, phổ biến pháp luật về Khiếu nại, tố cáo cho các phòng, ban, Ủy ban nhân dân cấp xã, cán bộ làm công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư trên địa bàn huyện; từng bước áp dụng phần mềm theo dõi, giám sát, đánh giá hiệu quả công tác giải quyết Khiếu nại, tố cáo trên địa bàn huyện; xây dựng bộ thủ tục cải cách hành chính liên quan đến tiếp dân, giải quyết đơn thư cấp huyện; tăng cường công khai, minh bạch trong giải quyết Khiếu nại, tố cáo.

Xây dựng bộ quy chế tăng cường sự phối hợp giữa Thanh tra huyện Đức Thọ với các Cơ quan, tổ chức, cá nhân khác trong giải quyết đơn thư, đồng thời có chế tài xử lý, xác định rõ trách nhiệm của các Cán bộ, công chức trong công tác giải quyết đơn thư.

• Về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực:         

Tiến hành đổi mới phương pháp, cách thức điều hành, nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch cho từng cuộc thanh tra; phân công công việc cụ thể cho từng thành viên Đoàn thanh tra; quy định rõ thời gian, địa điểm, nội dung, biện pháp thực hiện cuộc thanh tra. Tham mưu Ủy ban nhân dân huyện triển khai tốt các biện pháp Phòng chống tham nhũng theo quy định của pháp luật và cấp trên.

Xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện các nội dung theo hướng dẫn, chỉ đạo của Thanh tra tỉnh và bám sát yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương. Tham mưu Ủy ban nhân dân huyện phân công nhiệm vụ cho các tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm thực hiện một cách rõ ràng, rành mạch và đồng bộ trong triển khai các phương pháp Phòng chống tham nhũng trên địa bàn huyện.

Xây dựng, triển khai thực hiện tốt cơ chế phối hợp giữa Thanh tra huyện với các phòng, ban, ngành của huyện, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện và các đoàn thể chính trị, Công an, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân huyện để tham mưu Ủy ban nhân dân huyện triển khai tốt các biện pháp đấu tranh Phòng chống tham nhũng; kịp thời tham mưu Ủy ban nhân dân huyện chuyển các vụ án tham nhũng sang cơ quan Tư pháp để xử lý theo quy định của pháp luật hình sự, tránh hành chính hóa, kinh tế hóa các vụ án tham nhũng.

Thứ ba, bảo đảm các điều kiện hoạt động của Thanh tra huyện Đức Thọ 

Trụ sở Thanh tra huyện Đức Thọ đã xây dựng từ nhiều năm về trước nên đã có dấu hiệu xuống cấp, cần xây dựng mới. Về trang thiết bị làm việc cần bổ sung, tăng cường thêm máy photo, máy ghi âm; bố trí phòng lưu trữ hồ sơ, tài liệu, đặc biệt lắp đặt hệ thống camera nhằm đảm bảo an ninh, trật tự của cơ quan.

Quan tâm, thực hiện tốt chính sách thi đua, khen thưởng, chế độ tiền lương, phụ cấp, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần đối với công chức của Thanh tra huyện; quan tâm tới chế độ hỗ trợ cho công chức thanh tra khi chưa được bổ nhiệm là Thanh tra viên.

Ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động thanh tra như: triển khai ứng dụng chữ ký điện tử chuyên dùng trong Thanh tra huyện, tiến hành số hóa các tài liệu, hồ sơ theo lĩnh vực; xây dựng phần mềm lưu trữ dữ liệu về hoạt động thanh tra; đẩy mạnh sử dụng hồ sơ trực tuyến, cho phép người sử dụng tải các mẫu văn bản, khai báo hồ sơ theo yêu cầu và các giao dịch điện tử; xây dựng hệ thống thông tin quản lý công tác Phòng chống tham nhũng để giảm bớt các khâu trung gian trong quá trình xử lý văn bản; tiến tới tăng cường sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4.

Tiểu kết chương 3

Để Thanh tra huyện không tách rời hoạt động quản lý nhà nước nhưng vẫn đảm bảo được tính độc lập, khách quan tương đối để phản ánh chân thực đời sống xã hội thì pháp luật cần phải xác định rõ vị trí, vai trò của Thanh tra huyện. Hoạt động thanh tra của Thanh tra huyện phải bảo đảm hai yếu tố tính hợp pháp và tính hợp lý, qua đó nhằm phát hiện sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền có biện pháp phòng ngừa, khắc phục và xử lý; giúp Cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định pháp luật.

Dựa trên nhu cầu hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện cũng như căn cứ vào thực trạng tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh đề tài đã đề xuất một số giải pháp chung, giải pháp cụ thể hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh trong thời gian tới. Để hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện nói chung và Thanh tra huyện Đức Thọ nói riêng cần phải tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp từ hoàn thiện hệ thống pháp luật; nâng cao chất lượng đội ngũ Cán bộ, công chức thanh tra đến thay đổi phương thức hoạt động; tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc. Song, giải pháp mang tính then chốt, quyết định đối với quá trình hoàn thiện tổ chức, hoạt động của Thanh tra huyện là yếu tố con người, cụ thể nếu trình độ, nghiệp vụ của đội ngũ Cán bộ, công chức thanh tra cao, phẩm chất đạo đức tốt thì góp phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra; ngược lại, nếu trình độ, nghiệp vụ của đội ngũ Cán bộ, công chức thanh tra thấp, phẩm chất đạo đức không tốt dẫn đến hiệu quả hoạt động thanh tra thấp, không đạt mục đích đề ra. Do đó, Đảng, Nhà nước và cơ quan quản lý cùng cấp phải thực sự quan tâm tới vấn đề đào tạo, bồi dưỡng, thu hút và tạo điều kiện thuận lợi cho công chức làm công tác thanh tra.

KẾT LUẬN

Trong hoạt động quản lý nhà nước ở địa phương, Thanh tra huyện có một vị trí, vai trò quan trọng, đặc biệt đây lại là cấp cuối cùng trong hệ thống cơ quan thanh tra theo cấp hành chính. Thực tế cho thấy, tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện đang gặp không ít khó khăn đồng thời phải đứng trước những yêu cầu đổi mới của xã hội, sự phát triển, hội nhập quốc tế. Điều này đặt ra yêu cầu cần có định hướng và lộ trình cụ thể để tiếp thu những kết quả đã đạt được, đề ra những giải pháp thiết thực nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế. Qua nghiên cứu tài liệu và đúc rút kinh nghiệm thực tiễn của Thanh tra huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, đề tài đã tập trung làm rõ một số vấn đề như:

Thứ nhất, đề tài đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện.

Thứ hai, đề tài tập trung phân tích, đánh giá về thực trạng của Thanh tra huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn từ năm 2019 – 2023 và chỉ ra được ưu điểm, hạn chế cũng như nguyên nhân của hạn chế.

Thứ ba, trên cơ sở nghiên cứu thực trạng của Thanh tra huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, đề tài đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện các quy định của pháp luật về tổ chức, hoạt động của Thanh tra huyện nói chung và Thanh tra huyện Đức Thọ nói riêng.

Hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện nói chung và Thanh tra huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh nói riêng là xu thế phát triển của ngành Thanh tra và cũng là yêu cầu, đòi hỏi của thực tế xã hội cũng như của quá trình xây dựng, phát triển, hội nhập đất nước, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước tại địa phương, hướng tới mục tiêu cao đẹp vì con người, thực hiện tốt quyền công dân. Với sự quan tâm của Đảng, sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ đối với đề án đổi mới ngành Thanh tra và sự nỗ lực của cán bộ, công chức trong toàn ngành, hy vọng trong tương lai gần Thanh tra huyện sẽ khẳng định tốt hơn vị trí, vai trò của mình trong hoạt động quản lý nhà nước.