Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học

Chia sẻ chuyên mục Đề tài Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học hay nhất năm 2023 cho các bạn học viên ngành đang làm khóa luận tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài khóa luận tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm khóa luận thì với đề tài Luận văn: Thực trạng quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012 – 2014 dưới đây chắc hẳn sẽ cho các bạn cái nhìn tổng quát hơn về đề tài này.

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài:

Bậc Tiểu học là bậc học đầu tiên và được xác định là “bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân.”(Điều 2, Luật giáo dục phổ cập Tiểu học). Mục tiêu giáo dục phổ thông cấp Tiểu học là: “Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.”(Điều 2, Luật Giáo dục, 2005) [10]. Thật vậy, bậc học này tạo những cơ sở ban đầu rất cơ bản và bền vững cho trẻ em tiếp tục học lên bậc học trên, hình thành những cơ sở ban đầu của nhân cách. Những gì thuộc về tri thức và kĩ năng, về hành vi và tính người, được hình thành và định hình từ khi HS còn ở lứa tuổi Tiểu học.

Mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục giai đọan 2010 – 2020 là: Đến năm 2020, nền giáo dục nước ta được đổi mới căn bản và toàn diện theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế; chất lượng giáo dục được nâng cao một cách toàn diện, gồm: giáo dục đạo đức, kĩ năng sống, năng lực sáng tạo, năng lực thực hành, năng lực ngoại ngữ và tin học; đáp ứng nhu cầu nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và xây nền kinh tế tri thức; đảm bảo công bằng xã hội trong giáo dục và cơ hội học tập suốt đời cho mỗi người dân, từng bước hình thành xã hội học tập [1]. Muốn thực hiện đươc mục tiêu này, xã hội phải quan tâm chất lượng giáo dục ngay từ bậc học Mầm non và Tiểu học. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Quá trình dạy học giúp cho học sinh không những lĩnh hội các tri thức khoa học một cách có hệ thống mà còn nhằm hình thành nhân cách toàn diện thông qua các môn học cụ thể trong chương trình, đồng thời tạo cơ sở cho toàn bộ quá trình giáo dục đạt hiệu quả. Cùng với việc dạy học trên lớp, thì Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một bộ phận rất quan trọng và vô cùng cần thiết trong toàn bộ quá trình dạy học – giáo dục ở nhà trường phổ thông nói chung và của trường TH nói riêng để thực hiện mục tiêu giáo dục. Các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được tổ chức giúp cho HS được những nội dung như: hệ thống tri thức, thái độ, kĩ năng, hành vi ứng xử và thói quen thể hiện trong cuộc sống của cộng đồng, của XH. Từ đó, hình thành ở HS những mặt xã hội, tâm lí, thể chất, cách ứng xử đúng đắn thông qua các mối quan hệ cùng nhau trong tập thể, trong nhóm, trong các hoạt động học tập, lao động, vui chơi, văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động xã hội. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là cầu nối giữa hoạt động giảng dạy và học tập ở trên lớp với giáo dục HS ở ngoài lớp thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Nói cụ thể hơn đó là sự chuyển hóa giữa giáo dục với tự giáo dục, chuyển hóa những yêu cầu về những chuẩn mực hành vi được qui định thành hành vi và thói quen tương ứng ở người học. Muốn cho sự chuyển hóa này diễn ra thì phải thông qua các hoạt động học tập, lao động, sinh hoạt tập thể, xã hội, vui chơi giải trí và qua giao lưu với bạn bè, với thầy cô, với cha mẹ và mọi người xung quanh… Nói cách khác, học sinh phải có một môi trường, một sân chơi để trải nghiệm, để thể hiện mình.

Xuất phát từ những lí do trên, tác giả chọn đề tài: “Thực trạng quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012 – 2014” làm đề tài luận văn thạc sĩ.

HĐGDNGLL rất cần thiết và quan trọng nhằm giúp trẻ làm quen với các hoạt động, tích lũy dần dần những kinh nghiệm thực tiễn của cuộc sống. Đồng thời, Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cũng đáp ứng những nhu cầu, quyền lợi của trẻ. Đây chính con đường để giúp trẻ hình thành và phát triển toàn diện nhân cách. Tuy nhiên, trong thực tế ở các trường Tiểu học, nội dung Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chưa đáp ứng nhu cầu thực tế, chương trình còn đơn điệu, cứng nhắc. Ở quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh, việc tổ chức các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chưa thực sự được coi trọng đúng mức, các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được tổ chức không thường xuyên, chưa đồng bộ, chưa đạt được mục tiêu giáo dục. Hầu hết cán bộ quản lí, giáo viên và các bộ phận làm công tác giáo dục coi đây là một hoạt động của Đội, với mục đích vui chơi giải trí là chính. Giáo viên chủ nhiệm thường dành tiết sinh hoạt lớp, tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp để dạy bài mới hoặc luyện tập các môn học… Vì thế, hình thức tổ chức và công tác quản lí các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chưa được quan tâm, cũng như chưa được đầu tư đúng mức, dẫn đến hiệu quả các giờ Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chưa cao.

Do đó, đề tài : “ Thực trạng quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012 – 2014 ” là một đề tài cần nghiên cứu một cách cấp thiết.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ: 

===>>> Nhận Viết Thuê Luận Văn Thạc Sĩ Ngành Quản Lý Giáo Dục

2. Mục đích nghiên cứu

Xác định thực trạng quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012-2014, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

• Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lí hoạt động giáo dục của HT.
• Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012-2014.

4. Giả thuyết nghiên cứu

Thực trạng việc tổ chức các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường TH tại quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh có thể đã thực hiện tốt trên các mặt như đảm bảo nội dung chương trình, lồng ghép trong các tiết dạy, GV đã có cố gắng chỉ đạo, điều khiển HS tham gia các hoạt động; việc quản lí các HĐ này đã có sự quan tâm hơn của các cấp lãnh đạo, sự chỉ đạo, phân cấp quản lí khá rõ ràng, kịp thời.

Bên cạnh đó vẫn còn những mặt hạn chế như việc tổ chức chưa thường xuyên, chưa đồng bộ, cách thức tổ chức chưa mang tính sáng tạo, còn đơn điệu nên chưa thu hút HS chưa; chưa xây dựng cách thức quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp một cách khoa học; sự kiểm tra, đánh giá chưa sát thực tế, chưa khuyến khích được tinh thần cho GV và HS. Nguyên nhân có thể là do một số Cán bộ quản lí và GV chưa quan tâm nhiều đến tầm quan trọng của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp; công tác tuyên truyền, xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện chưa hiệu quả; sự phối các lực lượng giáo dục còn hạn chế; năng lực tổ chức chưa đáp ứng yêu cầu HS.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

• 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lí luận về công tác quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS trong nhà trường Tiểu học.
• 5.2. Khảo sát thực trạng quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012 – 2014.
• 5.3. Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học.

6. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu

Đề tài được nghiên cứu ở bốn trường tiểu học tại quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh: TH Trần Văn Vân (phường Bình Chiểu), TH Đặng Văn Bất (phường Linh Đông), TH Đặng Thị Rành (phường Hiệp Bình Phước), TH Đào Sơn Tây (phường Hiệp Bình Phước, mới thành lập). Số lượng người được khảo sát như sau:

• CBQL bao gồm: HT, Phó HT (10 người).
• GV bao gồm: Giáo viên chủ nhiệm, Giáo viên bộ môn, TPT (133 người).
• Học sinh lớp 2, 3, 4, 5 (235 em) Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.
• Phạm vi nghiên cứu: Tập trung nghiên cứu thực trạng công tác tổ chức và quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của HT ở các trường Tiểu học trên địa bàn quận Thủ Đức.

7. Phương pháp luận nghiên cứu

7.1 Cơ sở phương pháp luận nghiên cứu

7.1.1 Quan điểm hệ thống – cấu trúc

Quan điểm này được vận dụng trong nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết và nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn của đề tài. Vận dụng quan điểm hệ thống – cấu trúc vào việc hình thành cơ sở lí luận và phân tích thực trạng quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với các hoạt động quản lí khác của HT ở các trường Tiểu học tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012 – 2014.

Công tác quản lí lớp học bao gồm nhiều nội dung quản lí có quan hệ mật thiết với nhau như quản lí hoạt động học tập, quản lí cơ sở vật chất trang thiết bị lớp học, quản lí hoạt động giáo dục cho học sinh, quản lí học sinh trong các hoạt động giáo dục (nghĩa hẹp)… trong đó quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có quan hệ mật thiết và có tác động qua lại với các nội dung quản lí khác. Vì vậy các biện pháp quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải được xem xét trong hệ thống những tác động quản lí của giáo viên đến các hoạt động khác nhằm đạt được mục tiêu giáo dục đã đề ra.

7.1.2. Quan điểm lịch sử – logic

Giúp người nghiên cứu xác định phạm vi không gian, thời gian và điều kiện, hoàn cảnh cụ thể để điều tra, thu thập số liệu chính xác về thực trạng quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS ở trường TH, bảo đảm quan điểm lịch sử – cụ thể và tính logic – hợp lí của chúng.

7.1.3. Quan điểm thực tiễn

Luận văn khảo sát cụ thể trong thực tiễn những vấn đề cơ bản về các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường TH tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2012 – 2014 như: nhận thức, sự cần thiết, vai trò, những mâu thuẫn tồn tại và thái độ trong quản lí các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học, cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lí các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của các Trường TH trên. Trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp quản lí các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phù hợp với thực tiễn ở các trường Tiểu học tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

7.2. Phương pháp nghiên cứu

7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận

• Dùng để khảo sát, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các tài liệu, sách báo có liên quan nhằm xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài.
• Nhóm phương pháp nghiên cứu gồm phương pháp: phân tích; tổng hợp lí thuyết; phân loại hệ thống hóa lí thuyết; giả thuyết; khái quát hóa lí luận.

7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

• Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tổng kết kinh nghiệm công tác quản lí các HĐGDNGLL của Phòng GD – ĐT, của Hiệu trưởng và các trường Tiểu học trên địa bàn quận Thủ Đức từ các sáng kiến kinh nghiệm của Cán bộ quản lí, GV, các báo cáo của Phòng GD – ĐT và những kinh nghiệm trong quá trình công tác của tác giả.
• Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: Trao đổi, tham khảo ý kiến và chỉ dẫn của các Cán bộ quản lí, các chuyên gia trong một số lĩnh vực như: Giáo dục học, tâm lí học nhằm làm cơ sở lí luận vững chắc cho luận văn.

Phương pháp điều tra:

• Sử dụng phiếu điều tra đối với Cán bộ quản lí, GV, HS và Tổng phụ trách Đội để tìm hiểu mức độ quản lí các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh. Mẫu phiếu điều tra được soạn thảo đúng qui chuẩn (Xem phụ lục )
• Sử dụng phương pháp quan sát (quan sát hình thức tổ chức của GV và thái độ tham gia của HS trong các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớpL) để thu thập thông tin, phân tích thực trạng quản lí các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường TH tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh.

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, kết hợp với phương pháp nghiên cứu định lượng. Thu thập dữ liệu từ số liệu thống kê của các cơ quan quản lí giáo dục, sách báo, tài liệu có liên quan đến đề tài và thông qua việc điều tra mức độ hài lòng của Cán bộ quản lí, GV, và HS.

7.2.3. Phương pháp thống kê

Dữ liệu sau khi thu thập sẽ được phân tích thông qua các phương pháp như: thống kê, mô tả, phân tích lịch sử, so sánh, hệ thống hóa…để thấy được tình hình cần thiết phải nghiên cứu các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tạị Quận Thủ Đức, trên cơ sở đó tìm ra những vướng mắc bất cập và đề xuất các giải pháp để giải quyết các vướng mắc bất cập đó.

Phương pháp này giúp tác giả sử dụng các phép toán thống kê để xử lí số liệu thu thập được từ các cuộc điều tra để tổng hợp kết quả điều tra về mức độ quản lí các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và mức độ hài lòng của GV, HS về các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh. Phương pháp thống kê toán học cũng được sử dụng để xử lí số liệu từ phương pháp nghiên cứu lí luận.

Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP TRONG NHÀ TRƯỜNG TIỂU HỌC

1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề trên thế giới Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Trong quá trình phát triển của khoa học giáo dục, hoạt động dạy- học được nghiên cứu một cách có hệ thống từ thời J.A.Cômenxki tới nay; nhưng Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp dường như chưa được sự quan tâm của các nhà khoa học. Tuy nhiên, trong lịch sử cũng có những nghiên cứu đề cập tới vấn đề này. Thomas More (1478 – 1535) là một trong những nhà giáo dục thời kì Phục hưng, ông đòi hỏi giáo dục phát triển nhiều mặt trẻ em: về thể chất, đạo đức, trí tuệ và kĩ năng lao động. Theo ông lao động là nghĩa vụ của mọi người, song mỗi ngày chỉ làm việc 6 giờ, thời gian còn lại để học văn hoá và sinh hoạt xã hội. Đây chính là tiếng nói tiến bộ của loài người về lĩnh vực giáo dục trong thời kì văn hoá Phục hưng. Rabơle (1494 -1553) là một trong những đại biểu xuất sắc của chủ nghĩa nhân đạo Pháp và tư tưởng GD thời kì văn hóa Phục hưng. Ông đòi hỏi việc giáo dục phải bao hàm các nội dung: “Trí dục, đạo đức, thể chất và thẩm mĩ và đã có sáng kiến tổ chức các hình thức giáo dục như ngoài việc học ở lớp và ở nhà, còn có các buổi tham quan các xưởng thợ, các cửa hàng, tiếp xúc với các nhà văn, các nghệ sĩ” [20].

Đến thế kỷ XX, A.S. Macarenkô(1888-1939) – nhà sư phạm nổi tiếng của Ukraina vào thập niên 20, 30 đã nói về tầm quan trọng của công tác giáo dục ngoài giờ lên lớp: “Tôi kiên trì nói rằng các vấn đề giáo dục, phương pháp giáo dục không thể hạn chế trong các vấn đề giảng dạy, lại càng không thể để cho quá trình giáo dục chỉ thực hiện trên lớp học, mà đáng ra phải trên mỗi mét vuông của đất nước chúng ta… Nghĩa là trong bất kì hoàn cảnh nào cũng không được quan niệm rằng công tác giáo dục chỉ được tiến hành trên lớp. Công tác giáo dục chỉ đạo toàn bộ cuộc sống của trẻ” [32].

Thực tế tại Trại Gorki của Makarenco đã là sáng tỏ con đường và các nhân tố quyết định đế sự hình thành nhân cách xã hội của trẻ. Đó là: cuộc sống xã hội, hoạt động lao dộng sản xuất và hoạt dộng tập thể nói chung.

Trong thực tiễn công tác của mình, A.S. Macarenkô đã tổ chức các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ HS ở trại M. Gorki và công xã F.E. Dzerjinski như: “Tổ đồng ca, tổ văn học Nga, tổ khiêu vũ, xưởng tự do, tổ thử nghiệm khoa học tự nhiên, tổ vật lí hoá học, thể thao… Việc phân phối các em vào các tổ ngoại khóa, câu lạc bộ được tổ chức trên cơ sở hoàn toàn tự nguyện, các em có thể xin ra khỏi tổ bất cứ lúc nào, nhưng các tổ phải có kỉ luật trong quá trình hoạt động” [33].

Theo T.A. Ilina thì: “ Tập thể HS nhà trường (hoặc tập thể lớp) không phải đơn thuần chỉ là hình thức tổ chức để tập hợp HS trong HĐ học tập chung và HĐ ngoại khóa mà nó còn đồng thời là biện pháp chủ yếu nhất để giáo dục chủ nghĩa tập thể. Nếu việc giáo dục chủ nghĩa tập thể cho HS là nhiệm vụ của nhà trường và GV thì việc xây dựng tập thể sẽ giúp cho việc bồi dưỡng phẩm chất đó, nó đặt HS vào những hoàn cảnh mà ở đó phẩm chất này sẽ được giáo dục và biểu hiện”[36].

1.1.2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ở Việt Nam Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Nghiên cứu về Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu, của các nhà giáo trong cả nước bắt đầu từ những năm 80 của của thế kỉ XX đến nay. Song, từ năm 1979 trở về trước đã có một số tài liệu đề cập đến. Ở giai đoạn này mô tả tên gọi và nội dung khái niệm “hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp” chưa được định hình, nhưng nội hàm cơ bản của khái niệm đã được đề cập trong “Thư gửi học sinh” nhân ngày khai trường tháng 9/1945 của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người viết: “…

Nhưng các em cũng nên, ngoài giờ học ở trường, tham gia vào các Hội cứu quốc để tập luyện thêm cho quen với đời sống chiến sĩ và để giúp đỡ một vài việc nhẹ nhàng trong cuộc phòng thủ đất nước”. Trong “ Thư gửi Hội nghị các cán bộ phụ trách nhi đồng toàn quốc”, Hồ Chủ tịch nhắc tới một khía cạnh khác của nội hàm khái niệm khi Người viết: “Trong lúc học, cũng cần làm cho chúng vui, trong lúc vui cũng cần làm cho chúng học. Ở trong nhà, trong trường, trong xã hội chúng đều vui học” .

Trong cuộc cải cách giáo dục lần thứ ba (1979) có nêu mục tiêu cơ bản của giáo dục là thực hiện tốt hơn nữa nguyên lí giáo dục: Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, với đào tạo nghề và nghiên cứu, thực nghiệm khoa học [15]. Và cũng sau cuộc cải cách giáo dục này, tên gọi Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mới chính thức xuất hiện.

Ngoài ra, HĐGĐNGLL còn được các tác giả khóa luận tốt nghiệp Đại học, luận văn Thạc sĩ chọn làm đề tài nghiên cứu:

• Đề tài “Thực trạng quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tiểu học tại Thành phố Hồ Chí Minh” của tác giả Phạm Thị Tuyến (năm 2012) nghiên cứu thực trạng vai trò quản lí của GV trong Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để tìm giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của giáo viên ở trường TH tại Thành phố Hồ Chí Minh.
• Đề tài “Thực trạng quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học phổ thông tại quận 12 thành phổ Hồ Chí Minh” của tác giả Nguyễn Tấn Tài (năm 2011). Tác giả đã tập trung nghiên cứu lí luận và thực trạng công tác quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học phổ thông tại Quận 12 Thành phố Hồ Chí Minh, phân tích nguyên nhân và đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác này.
• Đề tài “Thực trạng quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường TH bán trú quận 8 thành phố Hồ Chí Minh” của tác giả Nguyễn Quốc Hưng (năm 2010) tập trung nghiên cứu lý luận quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường TH, xác định thực trạng QL các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường TH học bán trú quận 8 Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất một số giải pháp quản lí cho HĐ này.
• Đề tài “Thực trạng và biện pháp quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của HT các trường trung học phổ thông huyện Trảng Bàng tỉnh Tây Ninh” của tác giả Phan Thị Hiền (năm 2008) đã tập trung tìm ra ưu điểm, hạn chế và những nguyên nhân dẫn đến thực trạng để từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường trung học phô thông huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh.

Các công trình và các luận văn nghiên cứu trên đã tập trung giải quyết các vấn đề thực tiễn về công tác quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của hiệu trưởng và công tác tổ chức HĐGDNGLL của giáo viên ở các địa bàn, các đối tượng khác nhau. Tuy nhiên chưa có tác giả nào nghiên cứu quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của HT các trường TH có bán trú, hai buổi và một buổi tại Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh. Do vậy, để nâng cao hiệu quả quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở bậc tiểu học, việc nghiên cứu thực trạng, tổng kết kinh nghiệm thực tiễn và đề xuất các giải pháp quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của HT các trường TH là cần thiết và phù hợp.

1.2. Các khái niệm cơ bản Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

1.2.1. Quản lí

Quản lí là một chức năng lao động xã hội bắt nguồn từ tính chất XH của lao động. Sự cần thiết của quản lí được C. Mac viết: “Tất cả mọi lao động trực tiếp hay lao động chung nào tiến hành trên qui mô tương đối lớn, thì ít nhiều cũng cần đến một sự chỉ đạo để điều hoà những hoạt động cá nhân…Một người độc tấu vĩ cầm riêng lẻ tự mình điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc thì cần phải có nhạc trưởng” [20].

Như vậy, C. Mac đã chỉ ra bản chất QL là một hoạt động lao động để điều khiển lao động, một hoạt động tất yếu quan trọng trong quá trình phát triển của xã hội loài người. QL trở thành một hoạt động phổ biến, mọi nơi, mọi lúc, mọi lĩnh vực, mọi cấp độ và có liên quan đến mọi người.

• Frederick Winslow Taylor (1856-1915), người sáng lập thuyết quản lí theo khoa học đã định nghĩa:“QL là biết được chính xác điều bạn muốn người khác làm, và sau đó hiểu được rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất” . Đó cũng là tư tưởng cơ bản của ông về QL” [20].
• Henry Fayol (1841-1925), cha đẻ của thuyết quản lí hành chính, cho rằng: “QL hành chính là dự đoán và lập kế hoạch, tổ chức điều khiển, phối hợp và kiểm tra”.

Trong định nghĩa này, ông đã nêu ra năm chức năng cơ bản của nhà QL [20].

• Harold Koontz, người được coi là cha đẻ của QL hiện đại, đã viết: “QL là một hoạt động thiết yếu; nó đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm. Mục tiêu của mọi chủ thể đạt được các mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất” [34].
• Theo các thuyết QL hiện đại thì: “QL là quá trình làm việc và thông qua những người khác để thực hiệc các mục tiêu của tổ chức trong một môi trường biến động” [30].
• Theo tác giả Đặng Quốc Bảo, “Hoạt động QL là hoạt động bao gồm hai quá trình “quản” và “lí” tích hợp vào nhau; trong đó, “quản” có nghĩa là duy trì và ổn định hệ, “lí” có nghĩa là đổi mới hệ” [13].

Tuy có nhiều cách định nghĩa khác nhau, song có thể hiểu một cách khái quát:

• QL là một quá trình tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể QL tới khách thể
• QL trong một tổ chức, nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích đã đề ra.

1.2.2. Quản lí giáo dục Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Thuật ngữ “Quản lí giáo dục” cũng có nhiều quan niệm khác nhau và cách định nghĩa khác nhau.

Các nhà lí luận về Quản lí giáo dục Liên Xô (cũ) đã đưa ra một số khái niệm Quản lí giáo dục, như M.M.Mechti Zade đã nêu: “QLGD là tập hợp những biện pháp (tổ chức, phương pháp, cán bộ, giáo dục, kế hoạch hóa, tài chính,…) nhằm bảo đảm sự vận hành bình thường của các cơ quan trong hệ thống giáo dục, bảo đảm sự tiếp tục phát triển và mở rộng hệ thống cả về mặt số lượng cũng như về mặt chất lượng” [20].

Theo từ điển Giáo dục học, Quản lí giáo dục (nghĩa rộng) là thực hiện việc QL trong lĩnh vực giáo dục, Quản lí giáo dục (nghĩa hẹp) là Quản lí giáo dục thế hệ trẻ, giáo dục nhà trường, giáo dục trong hệ thống quốc dân [13].

Theo tác giả Trần Kiểm, xét ở cấp độ quản lí vi mô, thì: “Quản lí giáo dục được hiểu là những tác động tự giác (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật) của chủ thể quản lí đến tất cả các mắt xích của hệ thống (từ cấp cao nhất đến các cơ sở giáo dục là nhà trường) nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu phát triển giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu của xã hội ” [18].

Cũng theo tác giả Trần Kiểm thì: “Quản lí giáo dục là hoạt động tự giác của chủ thể quản lí nhằm huy động, tổ chức, điều phối, điều chỉnh, giám sát một cách có hiệu quả các nguồn lực giáo dục (nhân lực, vật lực, tài lực) phục vụ cho mục tiêu phát triển giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội ” [16].

Theo Giáo sư Nguyễn Ngọc Quang, khái niệm Quản lí giáo dục là khái niệm đa cấp (bao hàm cả quản lí hệ giáo dục quốc gia, QL các phân hệ của nó đặc biệt là QL trường học): “ Quản lí giáo dục là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp qui luật của chủ thể quản lý nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lí giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học – giáo dục thế hệ trẻ, đưa giáo dục tới mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất” [30].

Theo Giáo sư Phạm Minh Hạc: “Quản lí giáo dục là tổ chức các hoạt động dạy học. Có tổ chức được các hoạt động dạy học, thực hiện được các tính chất của nhà trường phổ thông Việt Nam xã hội chủ nghĩa, mới quản lí được giáo dục, tức là cụ thể hóa đường lối giáo dục của Đảng và biến đường lối đó thành hiện thực,…” [14].

Đối với cấp độ vi mô: Trong phạm vi nhà trường, hoạt động QL hướng tới nhiều nội dung như: Hoạt động dạy học, hoạt động giáo dục (theo nghĩa hep), hoạt động xã hội, hoạt động văn thể, hoạt động lao động, hoạt động ngoại khóa, hoạt động giáo dục hướng nghiệp, tài chính, cơ sở vật chất, công tác xã hội hóa giáo dục v.v…; tác động đến các đối tượng khác nhau: giáo viên, học sinh, , v.v…; và nhiều khách thể khác nhau: các yếu tố bên ngoài nhà trường, Hội Cha mẹ học sinh,v.v…

Tóm lại, từ những phân tích trên tác giả hiểu Quản lí giáo dục là sự tác động có chủ đích, có căn cứ khoa học, hợp qui luật và phù hợp các điều kiện khách quan của chủ thể QL tới đối tượng, nội dung, khách thể QL nhằm phát huy sức mạnh các nguồn lực giáo dục, từ đó đảm bảo các hoạt động của tổ chức, hệ thống giáo dục đạt được các mục tiêu đã đề ra với chất lượng, hiệu quả cao nhất. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

1.2.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

Có nhiều tác giả đưa ra khái niệm về Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhưng nhìn chung các khái niệm có nhiều điểm tương đồng nhau:

Theo T.A.Ilina thì công tác giáo dục HS ngoài giờ học thường được coi là công tác giáo dục ngoại khóa. Công tác này, bổ sung và làm sâu thêm công tác giáo dục nội khóa, trước tiên là phương tiện để phát hiện đầy đủ tài năng và năng lực của trẻ em, làm thức tỉnh hứng thú và thiên hướng của học sinh đối với một hoạt động nào đó; đó là một hình thức tổ chức giải trí của học sinh và là cơ sở để tổ chức việc thực tập về hành vi đạo đức, để xây dựng kinh nghiệm của hành vi này [36].

Tác giả Đặng Vũ Hoạt quan niệm: “HĐGDNGLL là việc tổ chức giáo dục thông qua hoạt động thực tiễn của HS về khoa học – kĩ thuật, lao động công ích, HĐ xã hội, HĐ nhân đạo, văn hóa văn nghệ, thẩm mỹ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí…, để giúp các em hình thành và phát triển nhân cách” [19].

HĐGDNGLL là những HĐ được tổ chức ngoài giờ học của các môn học ở trên lớp. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là sự tiếp nối hoạt động dạy – học trên lớp, là con đường gắn lí thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức với hành động của HS.

HĐGDNGLL là việc tổ chức giáo dục thông qua HĐ thực tiễn của HS về khoa học – kĩ thuật, lao động công ích, HĐ xã hội, HĐ nhân đạo, văn hóa văn nghệ, thẩm mĩ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí, v..v. để giúp các em hình thành và phát triển nhân cách (đạo đức, năng lực, sở trường…).

HĐGDNGLL do nhà trường tổ chức và quản lí với sự tham gia của các lực lượng XH. Nó được tiến hành tiếp nối hoặc xen kẽ HĐ dạy – học trong phạm vi nhà trường hoặc trong cộng đồng. HĐ này diễn ra trong cả năm học và cả thời gian nghỉ hè để khép kín quá trình sư phạm, làm cho quá trình này được thực hiện ở mọi nơi mọi lúc [6].

1.2.4. Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

Từ các khái niệm quản lí trên, có thể hiểu quản lý Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của HT là tiến trình HT định hướng mục tiêu, lập kế hoạch, tổ chức, điều khiển, kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm đạt mục tiêu đề ra.

1.3. Lí luận về Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS trong nhà trường Tiểu học Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

1.3.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về các vấn đề liên quan đến HĐGDNGLL

Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam 2010 – 2020 đã khẳng định: Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; gia đình ấm no, tiến bộ, hạnh phúc; con người phát triển toàn diện về trí tuệ, đạo đức, thể chất, năng lực sáng tạo, ý thức công dân, tuân thủ pháp luật. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kĩ năng thực hành, khả năng lập nghiệp. Xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình và xã hội [1].

Ngành giáo dục và đào tạo phối hợp với ngành Văn hóa – Thể thao – Du lịch và Đoàn TNCSHCM triển khai phong trào thi đua:“ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực “nhằm giáo dục toàn diện nhân cách của con người Việt Nam ở bậc phổ thông và triển khai cuộc vận động “ Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” [1].

Tư tưởng giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng với nhân cách cao đẹp của Người đã thể hiện vấn đề cơ bản nhất, nổi bật nhất là vấn đề xây dựng và hoàn thiện con người thông qua hoạt động giáo dục và tự giáo dục. Đối với Người, nhân tố con người với những tinh hoa như hiểu biết, năng lực, đạo đức là yếu tố then chốt, có tính quyết định thành công của cách mạng, tiến bộ của xã hội, tiền đồ của dân tộc và hạnh phúc của nhân dân … Người từng nói “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần phải có con người xã hội chủ nghĩa”. Về cách học, Người quan niệm “Phải lấy tự học làm cốt”. Nguyên lí giáo dục Người nêu lên cho nhà trường XHCN là: “Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội” [27].

1.3.2. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong nhà trường Tiểu học

1.3.2.1. Mục tiêu Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS Tiểu học

Mở rộng hiểu biết cho học sinh về các lĩnh vực của đời sống cộng đồng, bước đầu hình thành kinh nghiệm hoạt động tập thể của HS.

Bước đầu rèn luyện và hình thành cho học sinh các kĩ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học như: kĩ năng giao tiếp ứng xử có văn hóa; kĩ năng tổ chức và tham gia các hoạt động tập thể với tư cách là chủ thể của hoạt động; kĩ năng tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập, rèn luyện; hình thành các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động tự phục vụ và hoạt động tập thể. Bồi dưỡng thái độ tự giác tham gia các hoạt động tập thể; hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với cuộc sống, với quê hương đất nước; có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng tự nhiên và xã hội [6].

1.3.2.2. Vị trí của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học

Nhà trường có nhiệm vụ dạy chữ (HĐ dạy – học) và dạy người (HĐ giáo dục). Nếu nhà trường chỉ thực hiện HĐ dạy – học các bộ môn văn hóa trên lớp thì nhiệm vụ dạy người sẽ không hoàn thành, vì HS sẽ thiếu môi trường hoạt động và giao tiếp, hạn chế về tình huống thực tế, hạn chế về thời gian…các em hầu như không có điều kiện để trải nghiệm những kiến thức đã học vào hoạt động thực tế. Vì vậy, việc nhà trường tổ chức các hoạt động, các mối quan hệ khác nhau vào thời gian ngoài giờ lên lớp là điều kiện quan trọng để hình thành thái độ, rèn luyện hành vi, kĩ năng xã hội cho HS. Nói cách khác, HĐ giáo dục ngoài giờ lên lớp có vị trí rất quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ dạy người trong các nhà trường hiện nay [6].

Dưới góc độ chỉ đạo chung, vị trí của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được khẳng định tại điều 27 Điều lệ trường tiểu học (ban hành ngày 11 tháng 7 năm 2000), là một trong hai hoạt động giáo dục trong nhà trường: Hoạt động giáo dục trên lớp được tiến hành thông qua các môn bắt buộc và tự chọn…Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do nhà trường phối hợp với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường tổ chức [5]. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Như vậy, Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp không phải là hoạt động “phụ”, hoạt động “bề nổi” mà giữ một vị trí rất quan trọng trong các HĐ giáo dục của các nhà trường.

Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là cầu nối tạo ra mối liên hệ hai chiều giữa nhà trường và xã hội: Thông qua Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhà trường có điều kiện phát huy vai trò tích cực của mình đối với xã hội, mở ra khả năng thuận lợi để gắn học với hành, nhà trường với xã hội thông qua việc đưa thầy và trò tham gia các hoạt động cộng đồng. Bằng việc đóng góp sức người, sức của của cộng đồng để tổ chức các HĐ giáo dục, Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là điều kiện và phương tiện để huy động sức mạnh cộng đồng tham gia vào quá trình đào tạo thế hệ trẻ, vào sự phát triển nhà trường [6].

1.3.2.3. Vai trò của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học

HĐGDNGLL góp phần phát triển trí tuệ của HS, nó kích thích sự phát triển tư duy của trẻ; giúp các em dần dần hình thành khả năng phân tích, phát hiện và cảm nhận thế giới xung quanh, ngày càng tích lũy thêm những hiểu biết mới và làm sâu sắc thêm những kiến thức đã có. Trong hoạt động, nhờ sự phối hợp giữa các thao tác vận động và sự phát triển của tư duy, khả năng điều khiển của hệ thần kinh trung ương sẽ phát triển và chuẩn xác. Đồng thời Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ thúc đẩy khả năng học tập của các em: nhờ các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mà các em hiểu được bản chất của nhiều sự vật và hiện tượng trong đời sống; giải quyết được nhiều vấn đề một cách dễ dàng và thoải mái.

HĐGDNGLL góp phần phát triển thể lực và sức khỏe: Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thúc đẩy sự phát triển về thể chất của các em một cách tự nhiên. Nhờ có sự vận động trong các hoạt động lao động, thể dục thể thao, vui chơi mà cơ bắp các em trở nên rắn chắc hơn, đặc biệt là cảm giác thăng bằng trong hoạt động sẽ ngày càng nhạy cảm và chính xác hơn. Khi tham gia các HĐ thể dục thể thao thường xuyên sẽ làm tăng vẻ đẹp tự nhiên của các em, làm cho cơ thể phát triển cân đối, tác phong nhanh nhẹn, hoạt bát, tinh thần sảng khoái, lạc quan [6].

HĐGDNGLL có tác động đặc biệt đến sự hình thành và phát triển các kĩ năng hoạt động của HS tiểu học: Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là điều kiện để rèn luyện cho HS tiểu học các kĩ năng như kĩ năng giao tiếp trong xã hội, kĩ năng tổ chức, kĩ năng điều khiển, kĩ năng thích ứng… Qua các hoạt động HS có nhiều cơ hội để thể hiện chính mình, giúp các em tự tin hơn và hình thành các kĩ năng một cách tự nhiên và dễ dàng. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

HĐGDNGLL góp phần phát triển hành vi đạo đức HS: Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp giúp các em rèn luyện ý thức tổ chức kỉ luật, thói quen làm việc có kế hoạch, có tổ chức, có trách nhiệm đồng thời phát triển tình cảm, ý chí, nghị lực, và luôn sáng tạo trong mọi hoàn cảnh. Nhờ Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mà tính tích cực của HS ngày càng được hình thành và củng cố vững chắc; ý thức trách nhiệm đới với cộng đồng, xã hội được tăng cường, nhờ đó các em xác định, củng cố được vị thế của mình trong tương lai [6].

1.3.2.4. Nhiệm vụ Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học

Mục tiêu và nội dung giáo dục được quán triệt vào Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường TH được thể hiện ở ba nhiệm vụ cơ bản: Nhiệm vụ giáo dục về nhận thức, nhiệm vụ giáo dục về thái độ, tình cảm và nhiệm vụ hình thành hệ thống kĩ năng, hành vi.

• Nhiệm vụ giáo dục về nhận thức

HĐGDNGLL giúp HS tiểu học bổ sung thêm những tri thức về tự nhiên, xã hội, về con người mà trong bài học trên lớp chưa có điều kiện mở rộng. Chính từ các HĐ đa dạng, phong phú này mà các em có nhiều cơ hội tiếp xúc với khoa học công nghệ mới, văn hóa, nghệ thuật, thể thao, lao động, HĐ xã hội, nền kinh tế tri thúc và kinh tế thị trường… Từ đó trẻ em có điều kiện tìm hiểu các phát minh mới nhất của khoa học công nghệ, các thành quả của lao động sáng tạo, các nét tinh túy văn hóa của các nước trên thế giới cùng với nét văn hóa độc đáo của các dân tộc trên đất nước Việt Nam.

• Nhiệm vụ giáo dục về thái độ, tình cảm

Tri thức là cơ sở, là nền tảng, là cội nguồn để hình thành niềm tin. Tri thức, thái độ và niềm tin là những thành phần cơ bản của ý thức con người nói chung và trẻ em tiểu học nói riêng. Ý thức lại được tôi rèn trong hoạt động, chẳng hạn như việc tham gia các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ làm bộc lộ hứng thú, sở trường, năng lực của các em, đồng thời thể hiện lòng tự tin, tự trọng, tôn trọng bạn bè và mọi người kể cả những em nhỏ tuổi hơn mình.

Trong lao động, học tập, vui chơi, thể thao, văn nghệ ở bất kì nơi nào các em cũng luôn chấp hành nghiêm chỉnh qui định pháp luật, tôn trọng thuần phong mĩ tục, tôn trọng chuẩn mực xã hội…Những HĐ đó giúp trẻ phát triển hài hòa giữa tình cảm thẩm mĩ, tình cảm đạo đức, tình cảm trí tuệ và hoạt động xã hội để tạo nên một nhân cách toàn diện.

HĐGDNGLL từng bước hình thành cho HS niềm tin vào những giá trị mà các em phải vươn tới, từ đó các em có lòng tự hào dân tộc, mong muốn làm đẹp thêm truyền thống của nhà trường, của lớp, của quê hương mình; mong muốn vươn lên thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tích cực để trở thành công dân có ích cho mai sau.

Bồi dưỡng thái độ, tình cảm cho trẻ em là một nhiệm vụ hết sức quan trọng và phải thực hiện ngay từ lứa tuổi HS tiểu học. Sự tham gia vào các loại hình Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ góp phần tạo nên sự thành công trong giáo dục mà các nhà giáo dục đang mong đợi [6]. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

• Nhiệm vụ hình thành hệ thống kĩ năng, hành vi

Hệ thống kĩ năng, hành vi là điều kiện quan trọng để thực hiện hoạt động có hiệu quả. Nói tới HĐ là phải nói tới hành vi, kĩ năng thực hiện hoạt động. Đối với học sinh tiểu học, Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp rèn luyện cho các em những kĩ năng, hành vi như:

Những kĩ năng thực hiện các công việc lao động đơn giản, các kĩ năng sáng tạo nghệ thuật, thực hiện các bài thể dục, các môn thể thao, các trò chơi, các hành vi đối xử với mọi người trong gia đình, trong nhà trường và trong xã hội.

Những kĩ năng tham gia HĐ tập thể, kĩ năng tổ chức những HĐ chung cùng nhau, biết phối hợp với mọi người cùng thực hiện HĐ chung, nâng cao ý thức tự chủ, tự tin, chủ động và kĩ năng giao tiếp với mọi người.

Từ những kĩ năng, hành vi để rèn luyện những kĩ xảo, thói quen đạo đức bền vững và những kĩ năng tự quản trong sinh hoạt tập thể.

Ba nhiệm vụ này có mối quan hệ hữu cơ, gắn kết, bổ sung lẫn nhau và làm tiền đề cho nhau: nhiệm vụ củng cố, tăng cường nhận thức góp phần phát triển năng lực, trí tuệ, năng lực tư duy và hình thành thế giới quan khoa học. Thái độ tình cảm được hình thành dựa trên cơ sở, nền tảng của thế giới quan và niềm tin của con người. Nhiệm vụ này thực hiện tốt sẽ có tác dụng tốt, có tính chất quyết định đối với sự hình thành thái độ, tình cảm đạo đức, tình cảm trí tuệ, tình cảm thẩm mỹ và hoạt động xã hội. Thái độ, tình cảm được biểu hiện ở hành vi, thông qua các hoạt động sống hằng ngày tạo thành các kĩ năng, thói quen phù hợp với các giá trị của cuộc sống. Hệ thống thái độ, hành vi, kĩ năng, thói quen được hình thành trở thành phương tiện, công cụ hữu hiệu nhất cho việc bổ sung, tăng cường nhận thức, mở rộng tầm hiểu biết ở mức độ cao và sâu sắc hơn [6].

1.3.2.5. Nội dung Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp rất đa dạng và phong phú, thể hiện tập trung ở các loại hình HĐ sau đây:

Những nội dung của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học: Phản ánh cuộc sống học tập, sinh hoạt và rèn luyện của HS tiểu học ở nhà trường, gia đình và xã hội; thông tin cập nhật trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội phù hợp với nhận thức của HS tiểu học; tạo cơ hội cho HS sinh tiểu học phát triển các khả năng của mình trong các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Thời lượng, chương trình môn học: – 1tiết / 1 tuần – 4 tiết / tháng – 35 tiết / 1 năm học.

Những nội dung của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu học được thể hiện ở các loại hình HĐ sau đây:

• Hoạt động chính trị – xã hội và nhân văn

Bước đầu đưa các em tham gia vào các HĐ xã hội để giúp các em nâng cao hiểu biết về con người, đất nước, XH nhằm giáo dục cho các em tình yêu quê hương đất nước, niềm tự hào dân tộc. HĐ này có các hình thức HĐ như: tham gia công tác từ thiện, đóng góp ủng hộ người nghèo, các vùng bị thiên tai, làm vệ sinh sạch đẹp môi trường…

• Hoạt động văn hóa – nghệ thuật Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

HĐ văn hóa nghệ thuật là một loại hình HĐ quan trọng không thể thiếu được trong sinh hoạt tập thể của trẻ em, nhất là HS ở bậc tiểu học.

HĐ này bao gồm nhiều thể loại khác nhau: Hát, múa, thơ ca, kịch ngắn, thi kể chuyện, vẽ, … Đối với hoạt động văn hóa – văn nghệ, giáo viên có thể tập một số bài hát, điệu múa cho học sinh, tổ chức trình diễn một chương trình văn nghệ hoặc tổ chức thi vẽ tự do, theo đề tài…

• Hoạt động vui chơi giải tri, thể dục thể thao

HĐ vui chơi giải trí là nhu cầu thiết yếu của trẻ, đồng thời là quyền lợi của các em. HĐ này có ý nghĩa to lớn đối với HS trường tiểu học. Nó không những giúp các em thoải mái tinh thần sau những giờ học căng thẳng mà còn rèn luyện cho các em một số phẩm chất như: tính tổ chức, kỉ luật, nâng cao tinh thần trách nhiệm, tinh thần đoàn kết, lòng nhân ái.

GV có thể tổ chức cho các em một số trò chơi như: kéo co, ô quan, tập tầm vông, sáng tối, chuyền bóng tiếp sức…

• Hoạt động lao động công ích

Đây là một loại hình đặc trưng của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, thông qua lao động công ích sẽ giúp trẻ gắn với đời sống xã hội, trẻ em sẽ hiểu thêm về giá trị của lao động, từ đó giúp trẻ có ý thức lao động lành mạnh. Lao động công ích giúp trẻ vận dụng kiến thức vào đời sống như: Trực nhật, vệ sinh lớp học, sân trường, làm đẹp bồn hoa, cây cảnh, làm đẹp trường lớp.

• Hoạt động tiếp cận khoa học – kĩ thuật

Đối với HS tiểu học, hoạt động tiếp cận khoa học – kĩ thuật sẽ giúp các em tiếp cận được những thành tựu khoa học – công nghệ tiên tiến của nhân loại, của đất nước, địa phương. Điều đó sẽ tạo cho các em sự say mê, tìm tòi, kích thích các em học tập tốt hơn. HĐ này có thể là sưu tầm những bài toán vui, tham gia sinh hoạt câu lạc bộ khoa học, hội vui khoa học, tìm hiểu các danh nhân, các nhà bác học…[6].

1.3.2.6. Hình thức các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS Tiểu học

HĐGDNGLL ở trường TH rất đa dạng và phong phú, song do những yêu cầu thực tiễn mà hoạt động này được thực hiện chủ yếu thông qua ba hình thức tổ chức cơ bản (đã được qui định và dành thời gian trong kế hoạch dạy học) sau đây:

Tiết chào cờ đầu tuần; Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

• Tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp hàng tuần (SHTT, tự học), tiết hoạt động tập thể lớp cuối tuần (sinh hoạt lớp);
• HĐ giáo dục theo chủ điểm hàng tháng.

HĐGDNGLL ở trường tiểu học còn có thể lồng ghép nội dung Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong các môn học nghệ thuật (Hát nhạc, mĩ thuật, kĩ thuật) và HĐ giáo dục theo chủ điểm.

Bảng 1.1. Các chủ đề, chủ điểm năm học

1.3.2.7. Qui trình chung tổ chức các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

Bước 1: Đặt tên chủ đề hoạt động và xác định các yêu cầu giáo dục cần phải đạt được Sau khi lựa chọn tên chủ đề HĐ, cần xác định rõ mục tiêu hoặc yêu cầu giáo dục của HĐ (qui mô trường hoặc lớp) để triển khai đúng hướng và có hiệu quả. Việc xác định cần chú ý vào ba yêu cầu giáo dục sau:

• Yêu cầu giáo dục về nhận thức: Hoạt động nhằm cung cấp cho HS những hiểu biết, những thông tin gì ?
• Yêu cầu về giáo dục thái độ: HĐ giáo dục cho HS về mặt tình cảm, thái độ gì? (yêu, ghét, hứng thú, hăng say, tích cực…)
• Yêu cầu giáo dục về kĩ năng: Qua HĐ, HS được bồi dưỡng, hình thành những kĩ năng gì? ( giao tiếp, ứng xử…)

Bước 2: Chuẩn bị cho hoạt động

Hiệu quả của các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phụ thuộc phần lớn vào giai đoạn chuẩn bị, đòi hỏi nhà giáo dục phải vạch ra được tất cả các điều kiện, yếu tố cần chuẩn bị trước cho HĐ thành công. Cụ thể:

• Vạch kế hoach, thời gian chuẩn bị, thời gian tiến hành HĐ ( thời gian chuẩn bị trước dài hay ngắn tùy theo yêu cầu các HĐ cụ thể).
• Thiết kế về nội dung và hình thức HĐ, hình thức trang trí, hình thức thể hiện, những phương tiện vật chất (bàn, ghế, cờ, trống, khăn bàn, trang phục, phần thưởng…), những chương trình văn nghệ…
• Dự kiến những công việc phải chuẩn bị và phân công cụ thể lực lượng tham gia chuẩn bị.
• Chuẩn bị chương trình thực hiện HĐ.
• Cần bồi dưỡng đội ngũ cốt cán trong HS, đội ngũ này sẽ đóng vai trò tích cực cho Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Cần hướng dẫn các em về phong cách, ngôn ngữ, phương pháp điều khiển…
• Dự kiến các tình huống xảy ra trong quá trình tiến hành HĐ, cả cách cư xử, giải quyết.
• Tranh thủ sự phối hợp, giúp đỡ các lực lượng giáo dục khác trong và ngoài nhà trường (nếu cần).
• Đôn đốc, kiểm tra và hoàn tất giai đọan chuẩn bị.

Tóm lại, quá trình chuẩn bị cho HĐ (dù tiết HĐ tập thể hay HĐ quy mô trường) đều nên mở rộng phát huy tính dân chủ, khuyến khích HS cùng tham gia bàn bạc, trao đổi, tìm ra những hình thức sinh động, bổ sung hoặc điều chỉnh nội dung HĐ cho phù hợp với điều kiện, khả năng thực hiện của lớp, của trường.

Bước 3: Tiến hành và kết thúc hoạt động Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Đối với các HĐ có qui mô lớp, GV nên để cho HS hoàn toàn tự quản theo chương trình đã chuẩn bị sẵn, chỉ xuất hiện khi cần thiết để giúp HS giải quyết những tình huống bất ngờ. Tuy nhiên, đối với HS tiểu học, Giáo viên chủ nhiệm cũng hỗ trợ trước cho các em tốt hơn trong khâu chuẩn bị.

Đối với các HĐ có qui mô trường, nên tạo điều kiện cho HS tham gia cùng điều khiển chương trình. Cần đề cao vai trò của Đội trong các HĐ trường vì có ý nghĩa giáo dục rất lớn. Kết thúc, tổng phụ trách lên nhận xét, nói lời cảm ơn.

Bước 4: Tổ chức rút kinh nghiệm và đánh giá kết quả hoạt động

Nếu có điều kiện, nên tổ chức rút kinh nghiệm sau mỗi HĐ (kể cả HĐ của lớp và HĐ toàn trường) để những lần tiếp theo tổ chức tốt hơn, thành công hơn. Việc đánh giá kết quả Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có liên quan đến kết quả giáo dục toàn diện của nhà trường, của lớp. Do đó, cần phải có thời gian để có thể khẳng định được tính hiệu quả của loại HĐ này. Bằng phương pháp khảo sát, đo đếm, ta có thể đánh giá được kết quả sau khi tiến hành một số HĐ hoặc sau một định kì nào đó trong năm học [8].

Tuy nhiên, tùy thuộc vào yêu cầu giáo dục và điều kiện, hoàn cảnh từng nhà trường, từng lớp mà có thể vận dụng một cách sáng tạo, phong phú, đa dạng hơn các hình thức và qui trình đã nêu trên.

1.3.2.8.Nguyên tắc tổ chức Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

Nguyên tắc về tính mục đích, tính kế hoạch

Tính mục đích: bất cứ hoạt động giáo dục nào cũng phải đạt được những mục đích nhất định, tuy nhiên giáo dục trong nhà trường cho thấy, mục tiêu của các HĐGDNGLL thường bị che lấp bởi những tiêu chí mang tính thi đua, phong trào. Do đó nhà trường cần phải xác định mục tiêu yêu cầu Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho cả năm học, từng học kì, từng hoạt động; trong đó tính đa dạng của mục tiêu cần được định hướng nhằm thực hiện mục tiêu tổng quát là giáo dục toàn diện HS.

Tính kế hoạch: kế hoạch sẽ định hướng và giúp cho việc tổ chức hoạt động có chất lượng và hiệu quả, tính kế hoạch của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cần đảm bảo tính ổn định tương đối, tính hệ thống và tính hướng đích, không gây sự hỗn loạn và tùy tiện trong tổ chức các hoạt động của nhà trường. Trên cơ sở kế hoạch, nhà trường định ra cách tổ chức chỉ đạo, nội dung, phương tiện và qui mô hoạt động; sự chuẩn bị kế hoạch giáo dục chu đáo sẽ đem lại chất lượng, hiệu quả giáo dục mà nhà trường và xã hội mong muốn [6].

Nguyên tắc về tính tự giác, tự nguyện tham gia hoạt động

 Nếu hoạt động học tập trên lớp là bắt buộc thì Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là tự nguyện, tự giác. Nguyên tắc này đảm bảo quyền tự chọn tham gia các hoạt động theo khả năng, hứng thú, điều kiện sức khỏe của mỗi HS, chỉ có như vậy mới tạo ra được động cơ hoạt động, phát huy được thiên hướng của từng học sinh, trên cơ sở đó giúp nhà trường và gia đình hướng nghiệp học sinh phù hợp nhất. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Với nguyên tắc này đòi hỏi nhà trường phải có nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, phải có nhiều nhóm, nhiều câu lạc bộ khác nhau, thường xuyên tổ chức các cuộc gặp gỡ, các buổi tham quan, các hoạt động văn nghệ, thể thao… Chỉ khi đó HS mới có thể tự nguyện, tự giác và theo hứng thú của mình, lựa chọn cho mình loại hình hoạt động phù hợp [6].

Nguyên tắc tính đến đặc điểm lứa tuổi và tính cá biệt của học sinh

Nội dung và hình thức Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải được thay đổi, tùy thuộc vào sự chuyển từ giai đoạn lứa tuổi này sang lứa tuổi khác ở HS. GV phải xác định các loại hình hoạt động và các hình thức công việc sao cho chúng phù hợp với khả năng của lứa tuổi và hứng thú cá nhân của HS. Điều đó, đòi hỏi GV phải rất hiểu HS của mình, nắm rõ các đặc điểm cá biệt của các em để có thể đưa HS vào các HĐ phù hợp [6]

Nguyên tắc kết hợp sự lãnh đạo sư phạm của Thầy với tính tích cực, độc lập và sáng tạo của HS

• Học sinh TH có tính tích cực hoạt động xã hội nhưng chưa có khả năng tự quản cao, vì vậy cần có sự lãnh đạo sư phạm thường xuyên.
• Nguyên tắc này đòi hỏi phát triển tính tích cực độc lập, sáng tạo của học sinh. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải là hoạt động của HS, do HS tổ chức và dưới sự QL của nhà trường.Vai trò của người thầy là xác định phương hướng HĐ và giúp đỡ HS tổ chức công việc, là người cố vấn của HS trong các HĐ [6].

Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả

Khi tiến hành bất cứ hoạt động nào cũng phải tính đến hiệu quả; nhưng hiệu quả giáo dục luôn được coi là hàng đầu, chủ yếu của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Kết hợp hiệu quả giáo dục với các hiệu quả khác như: kinh tế, chính trị, xã hội… thì phải lấy hiệu quả giáo dục để điều chỉnh các hiệu quả khác [6].

1.4. Lí luận về QL Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS trong nhà trường Tiểu học Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

1.4.1. Quan điểm về QL phát triển giáo dục toàn diện HS trong nhà trường Tiểu học

Mục tiêu của giáo dục phổ thông theo điều 27 của Luật Giáo dục (2005) đã được quy định là: “Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở” [10].

Thực tiễn giáo dục phổ thông nói chung và giáo dục Tiểu học nói riêng ở Việt Nam cho thấy, người Hiệu trưởng lãnh đạo và QL nhà trường thực chất là lãnh đạo và QL toàn diện mọi HĐ giáo dục trong nhà trường. Đây là quá trình giáo dục tổng thể nhằm phát triển giáo dục toàn diện HS. Theo đó, hướng tới sự phát triển nhân cách HS.

Như vậy, lãnh đạo và QL phát triển toàn diện HS là lãnh đạo và QL các HĐ dạy học – giáo dục trong trường phổ thông giúp HS phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho HS tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

1.4.2. Các chức năng Quản lí giáo dục

Để quản lí tốt, chặt chẽ Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong nhà trường, người Hiệu trưởng phải nắm được đặc điểm tình hình nhà trường, địa phương, nguồn nhân lực, mục tiêu, nhiệm vụ, kết quả Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của những năm học trước, phương hướng, nhiệm vụ năm học mới để đề ra cách thức QL cho phù hợp. Hệ thống các chức năng quản lí HĐGD NGLL bao gồm:

1.4.2.1. Kế hoạch hoá

Là một chức năng quản lí, kế hoạch hóa có nghĩa là xác định mục tiêu, mục đích đối với thành tựu tương lai của tổ chức và các con đường, biện pháp, cách thức để đạt được mục tiêu, mục đích giáo dục.

Kế hoạch hóa công tác QL, trước hết cần phải nắm chắc kế hoạch của cấp trên và các cấp có liên quan, mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục, đặc điểm, tình hình các nguồn lực. Căn cứ vào đặc điểm của trường, đặc điểm tâm lí, tính cách và lứa tuổi của HS, xác định yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể, biện pháp có các bước thực hiện chi tiết. Để làm được việc nay, người quản lí cần xác định cụ thể, rõ ràng các mục tiêu cần đạt tới, lập chương trình hành động. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Quá trình kế hóa gồm các bước: Dự đoán, xác định mục tiêu và lập kế hoạch thực hiện.

Dự đoán: Tìm ra hướng HĐ và phát triển nhà trường và trên cơ sở nắm vững đường lối phát triển kinh tế, xã hội, giáo dục của Đảng và nhà nước, nhu cầu giáo dục đào tạo, nắm được điểm mạnh và điểm yếu của nhà trường.

Xác định mục tiêu QL trường học: Mục tiêu QL nhà trường là trạng thái tương lai, là kết quả cuối cùng mà nhà trường mong muốn đạt đến. Hệ thống mục tiêu gồm: Phát triển số lượng và nâng cao chất lượng giáo dục; xây dựng đội ngũ Cán bộ giáo viên công nhân viên đồng bộ về lượng và chất; xây dựng, sử dụng, bảo quản Cơ sở vật chất; xây dựng và hoàn thiện các tổ chức trong nhà trường; phát triển các mối quan hệ và cải tiến công tác quản lí.

Lập kế hoạch: Là tìm các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực…) và thời gian, không gian… cần cho việc thực hiện mục tiêu; xác định chi phí và tìm ra phương án chi phí thấp nhất mà vẫn đạt hiệu quả cao.

Như vậy, muốn xây dựng được kế hoạch Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trước hết cần phải nắm chắc tình hình giảng dạy và nội dung chương trình các môn học trong nhà trường, các chủ trương công tác trọng tâm và nhiệm vụ chính trị của địa phương. Điều tra cơ bản khả năng của giáo viên và các lực lượng giáo dục ngoài trường, tìm hiểu hoàn cảnh của HS, điều kiện Cơ sở vật chất, bên cạnh đó phải căn cứ vào hướng dẫn của Bộ, của Sở về chương trình Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để đề ra kế hoạch cho sát. Căn cứ vào kết quả điều tra cơ bản để xác định yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể, định chỉ tiêu phấn đấu. Kế hoạch phải được xây dựng cùng với việc dự thảo kế hoạch năm học của trường và được cụ thể hóa thành kế hoạch từng học kỳ, từng tháng, từng tuần phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường, phù hợp với từng khối lớp và đảm bảo mục tiêu phát triển nhân cách cho HS.

Kế hoạch Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải được xây dựng trong sự phối hợp với kế hoạch của các bộ phận khác trong nhà trường như kế hoạch dạy – học, kế hoạch hoạt động ngoại khóa của tổ chuyên môn, kế hoạch xây dựng Cơ sở vật chất… và các bộ phận cũng cần có kế hoạch riêng, cụ thể cho từng HĐ liên quan đến Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp [23].

1.4.2.2. Tổ chức

Là sự phối hợp các tác động bộ phận lại với nhau làm cho chúng trở nên tác động thích hợp, mà hiệu quả của tác động này lớn hơn tổng hiệu quả các bộ phận. Nhờ tổ chức có hiệu quả, người quản lí có thể phối hợp, điều phối tốt hơn các nguồn vật lực và nhân lực.

Nói cách khác, tổ chức là sự sắp đặt những hoạt động, những con người một cách khoa học, hợp lí, phối hợp các bộ phận để tạo ra tác động tích hợp. Hiệu trưởng phải thông báo kế hoạch, chương trình hành động đến các thành viên trong nhà trường sao cho mỗi thành viên hiểu và thực hiện đúng kế hoạch. Người quản lí phải qui định đúng chức năng, quyền hạn cho từng người; phải tính đến hiệu quả cho từng HĐ; phải xác lập cơ chế phối hợp giữa các bộ phận và các thành viên liên quan.

HĐGDNGLL đạt hiệu quả như mong muốn một phần lớn nhờ vào sự sắp xếp công việc một cách khoa học, đúng người đúng việc của HT. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Quá trình tổ chức gồm: Soạn thảo và quyết định mục tiêu; xác định và phân loại các HĐ; nhóm các HĐ lại theo nhân lực và vật lực hiện có một cách tối ưu theo hoàn để hình thành cơ cấu tổ chức; phân nhiệm và phân quyền một cách rành mạch cho các bộ phận; ràng buộc các bộ phận theo chiều dọc và chiều ngang trong mối quan hệ về trách nhiệm, quyền hạn và thông tin.

Như vậy, sau khi đã đề ra kế hoạch HĐGD NGLL, cần phải có một tổ chức chịu trách nhiệm chính về Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở nhà trường. Tổ chức này chính là Ban chỉ đạo Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do Hiệu trưởng hoặc Phó hiệu trưởng làm trưởng ban, các thành viên gồm có:

Đại diện Công đoàn, Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên tiền phong, TTCM, đại diện Hội Cha mẹ học sinh về Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Ban chỉ đạo Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phân công, định ra chế độ sinh hoạt để chỉ đạo và chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động của trường, Ban chỉ đạo có nhiệm vụ:

• Giúp Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch chương trình hoạt động hàng năm và chỉ đạo thực hiện kế hoạch chương trình đó.
• Tổ chức những hoạt động lớn, qui mô trường và thực hiện sự phối hợp chặt chẽ với tổ chức Đội, Đoàn và các lực lượng giáo dục khác ngoài nhà trường trong các hoạt động, xác định lực lượng sẽ phối hợp, nội dung phối hợp, cơ chế phối hợp.
• Tổ chức hướng dẫn Giáo viên chủ nhiệm lớp và TPT tiến hành các hoạt động ở đơn vị mình đạt hiệu quả.
• Giúp Hiệu trưởng kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giáo dục của hoạt động.

Tổ chức và qui định nhiệm vụ cụ thể cho các lực lượng giáo dục bên trong nhà trường như: Giáo viên chủ nhiệm, Giáo viên bộ môn, Đội thiếu niên, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cùng tham gia tổ chức các hoạt động giáo dục này [23].

1.4.2.3. Chỉ đạo (điều khiển)

Chỉ đạo là thể hiện tính tích cực của người chỉ huy trong hoạt động của mình. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch là chỉ huy, ra lệnh cho các bộ phận để HĐ diễn ra đúng hướng, đúng kế hoạch, tập hợp được các lực lượng giáo dục trong một tổ chức và phối hợp tối ưu với nhau để thực hiện có hiệu quả kế hoạch.

Người quản lí thực hiện chức năng chỉ đạo với tư cách là một người lãnh đạo quản lí trường học, người chỉ huy tập thể sư phạm thực hiện các HĐ giáo dục cho HS.

Nội dung chỉ đạo bao gồm: Chỉ huy, ra lệnh làm cho các bộ phận cũng như các HĐ diễn ra thuận lợi theo đúng chương trình và đạt mục tiêu mong muốn; động viên, khuyến khích kịp thời bằng sự khen thưởng; theo dõi và giám sát, điều hòa, phối hợp mọi HĐ, điều chỉnh, uốn nắn, sửa chữa kịp thời nhằm thực hiện tốt kế hoạch đề ra. Chỉ huy thực chất là nghệ thuật điều khiển con người. Mỗi con người là một thế giới riêng. Trách nhiệm của người quản lí là tạo ra môi trường mà trong đó mọi người được khuyến khích đóng góp công sức vào mục tiêu chung. Sự khuyến khích nhằm vào việc thỏa mãn những nhu cầu và vật chất ở họ. Con người phải được tôn trọng, được xem xét trong môi trường và hoàn cảnh sống, hoàn cảnh làm việc của họ mà trong đó họ có vai trò khác nhau để phát huy được cao nhất nguồn lực có giá trị nhất của mỗi tổ chức. Muốn thực hiện được chức năng chỉ đạo thì phải có quyền lực (quyền lực pháp lí, tường thưởng, cưỡng chế, hấp dẫn và tư vấn.)

Trong Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, HT cần chỉ đạo sâu sát, kịp thời các HĐ cụ thể thì hiệu quả Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mới được nâng cao. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Chỉ đạo công tác HĐGD NGLL là sự can thiệp của người lãnh đạo vào toàn bộ quá trình quản lí HĐGD NGLL. Đó cũng chính là Hiệu trưởng chỉ đạo các lực lượng trong và ngoài nhà trường hỗ trợ nhà trường tổ chức hoạt động giáo dục [23].

1.4.2.4. Kiểm tra, đánh giá

Kiểm tra, đánh giá là một chức năng cơ bản và quan trọng của quản lí. Nhờ có kiểm tra, đánh giá mà người quản lí có được thông tin chính xác về những thành tựu công việc và phát hiện cái chưa phù hợp kịp thời uốn nắn, điều chỉnh hoạt động một cách đúng hướng hoặc có biện pháp xử lí phù hợp nhằm đạt mục tiêu QL giáo dục.

Trong quá trình QL, người quản lí phải chú ý đến công tác kiểm tra, đánh giá. Quá trình kiểm tra gồm ba bước: Xây dựng các tiêu chí; đo lường việc thực hiện nhiệm vụ; điều chỉnh những sai lệch so với mục tiêu và kế hoạch. Các hình thức kiểm tra bao gồm kiểm tra theo kế hoạch, kiểm tra đột xuất, kiểm tra định kì và kiểm tra thường xuyên theo chuyên đề và kiểm tra phòng ngừa. Việc thực hiện kiểm tra phải dựa theo chương trình, kế hoạch đã qui định. Phương pháp kiểm tra gồm: Quan sát; nghiên cứu hồ sơ, tài liệu; thống kê, phân tích; phỏng vấn, trắc nghiệm. Yêu cầu đối với việc kiểm tra là phải có kế hoạch và nội dung thích hợp; công bằng, khách quan; xử lí kịp thời sao cho tổ chức đạt mục tiêu với hiệu quả cao.

Đánh giá là nhận định về kết quả của việc thực hiện kế hoạch. Phải có tiêu chí, chuẩn mực đánh giá cụ thể cho từng HĐ, có thể định tính, định lượng hoặc được sự thừa nhận của tập thể, của XH trong những điều kiện, hoàn cảnh cụ thể. Đánh giá nhằm xác định đúng kết quả công việc, năng lực và phẩm chất của Cán bộ giáo viên công nhân viên. Một số cách đánh giá như: Đánh giá theo đặc điểm cá nhân, theo kết quả thực hiện mục tiêu và kĩ năng nghề nghiệp.

Việc kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch và kết quả Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải thường xuyên hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng. Đồng thời công tác kiểm tra, đánh giá phải tiến hành kết hợp với sơ kết, tổng kết thi đua và rút bài học kinh nghiệm để các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sau được tốt hơn, hiệu quả hơn, học sinh hứng thú tham gia. Nếu có điều kiện, nên tổ chức rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động, kể cả hoạt động của lớp và hoạt động của toàn trường để lần sau tổ chức tốt hơn, thành công hơn.

Nội dung kiểm tra:

• Kiểm tra công việc nêu trong kế hoạch có được thực hiện không ? Chỉ ra những công việc chưa làm được, nguyên nhân của nó; so sánh kết quả đạt được với mục đích yêu cầu của hoạt động.
• Kiểm tra việc làm cụ thể của học sinh, giáo viên để đi đến đánh giá về: mục tiêu, nội dung, hình thức và biện pháp tổ chức, các phương pháp thực hiện có đảm bảo tính độc lập, sáng tạo, tự quản của học sinh hay không?
• Kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục ở học sinh về các mặt:
• Nhận thức. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.
• Động cơ, thái độ tham gia hoạt động.
• Các nề nếp sinh hoạt, học tập, thói quen đạo đức, kĩ năng hành vi.
• Các thành tích của học sinh đạt được trong các phong trào thi đua.
• Để đánh giá được chất lượng và hiệu quả giáo dục của mỗi hoạt động, nhà trường phải xây dựng được các tiêu chí đánh giá dựa trên mục đích yêu cầu của hoạt động đã được xác định trong kế hoạch.
• Một số phương pháp kĩ thuật kiểm tra, đánh giá Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp:
• Dự một số hoạt động cụ thể.
• Quan sát hoạt động của GV, HS.
• Kiểm tra hồ sơ sổ sách, sản phẩm hoạt động.
• Trao đổi, trò chuyện cùng GV, HS.

HT quản lí nhà trường cần coi trọng công tác kiểm tra, đánh giá việc tổ chức các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của GV và các bộ phận liên quan, cũng như thường xuyên tự kiểm tra và đánh giá công tác quản lí của mình thì kết quả các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mới đạt mục tiêu đề ra [23].

1.4.3. Quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp HĐGDNGLL bao gồm các công việc:

• Chuẩn bị cho hoạt động của giáo viên và học sinh.
• Tổ chức hoạt động theo kế hoạch đã đề ra.
• Tổ chức rút kinh nghiệm, đánh giá quá trình và kết quả hoạt động.

Như vậy, quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là HĐ có mục đích, có tổ chức, có khoa học của hiệu trưởng đến tập thể giáo viên, học sinh và những lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường nhằm huy động họ tổ chức chỉ đạo Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo những qui luật khách quan nhằm thực hiện mục tiêu phát triển nhân cách toàn diện.

1.4.4. Nội dung và biện pháp quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS trong nhà trường Tiểu học

1.4.4.1. Xây dựng các lực lượng giáo dục trong nhà trường cho Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS

• CBQL, Giáo viên chủ nhiệm, Giáo viên bộ môn, TPT, Chủ tịch công đoàn, BTĐ, Cán bộ Y tế, Cán bộ thư viện thiết bị.
• Các tổ chức: Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam, Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, Sao Nhi đồng Hồ Chí Minh và các bộ phận khác hoạt động trong trường tiểu học.

1.4.4.2. QL cơ sở vật chất – phương tiện giáo dục cho Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS

HT chỉ đạo bộ phận thiết bị, đồ dùng dạy học xây dựng bộ đồ dùng dạy học, trang thiết bị phục vụ cho các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp; tăng cường, khai thác, QL và sử dụng có hiệu quả Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện có của trường cũng như các phương tiện của HS có thể mang đến từ gia đình hoặc do các em tự tạo ra; huy động nguồn lực tài chính trang bị trang thiết bị phục vụ cho Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp; tổ chức phong trào thi đua làm ĐDDH, có biện pháp kích thích thi đua trong đội ngũ Cán bộ quản lí, GV và HS; tạo môi trường sư phạm tốt để phối hợp và tạo điều kiện cho các lực lượng giáo dục tham gia hỗ trợ, thúc đẩy phát triển Cơ sở vật chất, phương tiện giáo dục. Các phương tiện được sử dụng trong các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có thể là phương tiện nghe – nhìn, nhạc cụ, dàn âm thanh cho các hoạt động văn hóa văn nghệ, dụng cụ thể dục thể thao [6]. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

1.4.4.3. Xây dựng môi trường giáo dục cho Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS

Ngoài Cơ sở vật chất, phương tiện giáo dục, nội dung, chương trình, phương pháp, hình thức tổ chức Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, việc tạo một môi trường giáo dục lành mạnh, thân thiện cho HS sẽ đem lại hiệu quả rất lớn cho Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS. “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức cho học sinh noi theo”, “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực” là những nhiệm vụ vô cùng quan trọng mà các trường đã, đang và phải hướng tới. Hãy cho trẻ một ngôi nhà bình yên để trẻ em “thích học, thích đi học vì mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.

1.4.4.4. Quản lí cán bộ giáo viên, công nhân viên với việc tổ chức Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

Với lực lượng Giáo viên chủ nhiệm lớp: Xây dựng qui định về nhiệm vụ, trách nhiệm và quyền hạn của Giáo viên chủ nhiệm trong tổ chức các HĐ giáo dục HS lớp chủ nhiệm.

Với lực lượng Giáo viên bộ môn: Xây dựng qui định nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn của giáo viên bộ môn trong việc tham gia tổ chức các hoạt động giáo dục. Lực lượng này rất ít trong trường TH hiện nay.

Với lực lượng bảo vệ: Là lực lượng hỗ trợ bảo đảm an toàn trong nhà trường, góp phần trong việc giáo dục HS trong nhà trường, vì vậy cần QL và chỉ đạo bộ phận này tham gia công tác giáo dục học sinh ngoài giờ lên lớp.

Với lực lượng thư viện: Chỉ đạo bộ phận thư viện tạo điều kiện về tư liệu tham khảo cho việc tổ chức các HĐ giáo dục [6].

1.4.4.5. Quản lí HS trong Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

HS vừa là đối tượng vừa là chủ thể giáo dục. Để QL và giáo dục HS đạt kết quả tốt, nhà quản lí nhất là GV phải hiểu các em một cách đúng đắn, đầy đủ và cụ thể, từ đó có những lựa chọn sư phạm phù hợp. QL học sinh với Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp bằng cách thông qua quá trình đánh giá nhận thức của HS so với mục đích, yêu cầu mà HĐ trong chương trình đề ra cũng như các kĩ năng mà các em cần phải rèn luyện và hình thành trong Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Đánh giá sao cho có thể động viên, khích lệ tinh thần tham gia HĐ tập thể, phấn đấu vươn lên về mọi mặt để hoàn thành tốt nhiệm vụ của HS [6].

1.4.4.6. Phối hợp tổ chức Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

Phối hợp với tổ chức Đoàn thanh niên, Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh: Tổ chức Đoàn – Đội trong nhà trường giữ vai trò nòng cốt trong việc tổ chức các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS nhà trường, vì vậy HT phối hợp với Bí thư Đoàn trường (người đại diện cho Đoàn thanh niên) và với Tổng phụ trách Đội (người đại diện cho Đội thiếu niên) để tổ chức các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp như: Liên kết chương trình, kế hoạch, qui định lề lối làm việc, phân công trách nhiệm rõ ràng trong tổ chức các hoạt động [6]. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

Phối hợp với tổ chức Công đoàn: HT phối hợp với Công đoàn tổ chức tuyên truyền chính sách pháp luật trong đội ngũ Cán bộ giáo viên công nhân viên từ đó làm công tác tuyên truyền về chính sách pháp luật trong học sinh có hiệu quả hơn [11].

Phối hợp với Cha mẹ học sinh: Chỉ đạo Giáo viên chủ nhiệm lớp, thông qua các cuộc họp Cha mẹ học sinh, tuyên truyền để Cha mẹ học sinh hiểu được về các HĐ giáo dục trong nhà trường, thống nhất yêu cầu giáo dục giữa nhà trường và gia đình, trách nhiệm của gia đình trong GD con em, thống nhất kênh liên lạc giữa Giáo viên chủ nhiệm và Cha mẹ học sinh. Phối hợp với Ban đại diện Cha mẹ học sinh trường để có sự hỗ trợ về kinh phí, về Cơ sở vật chất, về chất xám trong tổ chức các hoạt động qui mô toàn trường. Mặt khác, HT thông qua Ban đại diện Cha mẹ học sinh lớp, trường để tuyên truyền về các HĐ giáo dục của nhà trường nhằm động viên Cha mẹ học sinh tích cực hợp tác và hỗ trợ nhà trường.

Gia đình vừa là một tế bào của xã hội, vừa là một thành tố trong cộng đồng giáo dục nhà trường – gia đình – xã hội. Nhà trường mặc dù đóng vai trò chủ đạo trong cộng đồng giáo dục, nhưng cần khai thác tiềm năng giáo dục của gia đình và xã hội nhằm tối ưu hóa quá trình giáo dục.

Phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương: Tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương để Hội đồng giáo dục nhà trường ra nghị quyết về giáo dục, trong đó có qui định nghĩa vụ của cộng đồng, của các ban ngành, các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương hỗ trợ nhà trường tổ chức các HĐ giáo dục.

Hiệu trưởng phối hợp với các lực lượng XH khác

• Phối hợp với cơ quan công an.
• Công an phường bảo đảm môi trường an ninh quanh trường, nhà trường có điều kiện để tổ chức các HĐ giáo dục an toàn, không bị sự quấy rối của những phần tử càn quấy ở địa phương.
• Phối hợp với công an giao thông để tổ chức tuyên truyền, giáo dục Luật giao thông đường bộ cho thầy, trò nhà trường.
• Phối hợp với Trung tâm y tế, Hội chữ thập đỏ địa phương tổ chức GD dân số – kế hoạch hóa gia đình trong HS và CB, GV, kiểm tra sức khỏe định kì cho GV, HS nhà trường.
• Phối hợp với Hội cựu chiến binh tổ chức GD truyền thống cách mạng ở địa phương…
• Phối hợp với Hội khuyến học phường vận động hỗ trợ học bổng khen thưởng HS ở địa phương.
• Phối hợp với Trung tâm thể dục thể thao quận huyện tổ chức các HĐ thể thao, Hội khỏe Phù Đổng cấp trường.
• Phối hợp với tổ chức Đoàn địa phương để tổ chức các phong trào đoàn – đội trong nhà trường, hỗ trợ nhà trường tổ chức các HĐ giáo dục ở địa bàn trong những tháng hè, tổ chức HĐ lao động công ích, hoạt động xã hội.
• Kết nghĩa với các đơn vị thuộc lực lượng vũ trang để tổ chức các HĐ giáo dục truyền thống, giáo dục lí tưởng cho thế hệ trẻ. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.
• Phối hợp với các đơn vị kinh tế để được sự hỗ trợ về kinh phí tổ chức HĐ, để hướng nghiệp.

Để thực hiện phối hợp có hiệu quả, đòi hỏi người HT phải phân công GV đại diện hiệu trưởng để thực hiện sự phối hợp với từng tổ chức, có chế độ họp giao ban định kì để sự phối hợp được duy trì thường xuyên và có kế hoạch [6].

1.4.4.7. QL sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS

Không một nhà trường nào thực hiện tốt nhiệm vụ GD mà không có sự phối hợp trong công tác quản lí. QL sự phối hợp giữa các LLGD trong Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS là một nhiệm vụ hết sức quan trọng. Nó không những mang lại hiệu quả cao cho HĐGDNGLL mà còn là cơ sở cần thiết để đánh giá chất lượng QL và giáo dục của nhà trường.

1.4.4.8. Phân cấp quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

HĐGDNGLL trong trường TH thực hiện theo chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hàng năm Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hồ Chí Minh có hướng dẫn trong trường để hoạt động đi vào nề nếp và có hiệu quả cần thành lập Ban chỉ đạo Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do Hiệu trưởng hoặc Phó hiệu trưởng làm trưởng ban, các thành viên gồm có: Đại diện Công đoàn, Đoàn thanh niên, đại diện Giáo viên chủ nhiệm các khối lớp, đại diện Hội Cha mẹ học sinh và một số trợ lí của HT về Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Ban chỉ đạo Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp định ra chế độ sinh hoạt để chỉ đạo và chủ động xây dựng kế hoạch HĐ của trường, sau đó phân công xuống cho các tổ chuyên môn, Giáo viên chủ nhiệm và có các biện pháp phối hợp với các lực lượng trong và ngoài nhà trường để thực hiện [6].

1.4.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS trong nhà trường Tiểu học

1.4.5.1. Nhận thức của Cán bộ quản lí nhà trường và các lực lượng giáo dục trong nhà trường

Muốn có hiệu quả cao, trước hết HT cần phải nhận thức đúng đắn vai trò của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đối với giáo dục toàn diện HS và huy động các điều kiện về nhân lực, tài lực, vật lực đáp ứng yêu cầu của việc tổ chức HĐ giáo dục. Phát huy vai trò tổ chức QL của đội ngũ cán bộ trường học.

Trong hệ thống giáo dục khép kín giữa ba lực lượng Nhà trường – Gia đình – Xã hội thì giáo dục nhà trường được coi là khâu trung tâm, đóng vai trò chủ đạo, chủ động tổ chức phối hợp và định hướng công tác giáo dục của các lực lượng giáo dục khác trong xã hội. Lực lượng giáo dục của nhà trường được đào tạo một cách đặc biệt. Quá trình giáo dục được tổ chức một cách khoa học, tuân thủ các qui luật sinh lí, tâm lí chặt chẽ.

Bên cạnh đó còn có yếu tố tâm lí xã hội của GV, HS và Cha mẹ học sinh tác động vào tất cả các quá trình này.

1.4.5.2. Mục tiêu, nội dung, chương trình, phương pháp, hình thức tổ chức Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Để Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đạt hiệu quả thì người HT nói riêng và tập thể sư phạm nhà trường cũng như các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường cần phải xác định rõ mục tiêu, nội dung, chương trình, phương pháp, hình thức tổ chức Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

1.4.5.3. Cơ sở vật chất, phương tiện giáo dục cho Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS

Cần phải xây dựng những điều kiện cần thiết cho Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp như tài liệu, Cơ sở vật chất, phương tiện thiết bị, tổ chức HĐ…Song nguồn lực này cũng rất hạn chế. Vì vậy, cần có sự ủng hộ, giúp đỡ tích cực từ các cơ quan, đoàn thể XH ban đại diện CMHS, hội khuyến học…Đây là cách làm sáng tạo của mỗi Cán bộ quản lí, mỗi giáo viên, mỗi nhà trường tùy theo điều kiện của từng trường.

1.4.5.4. Sự quan tâm và tạo điều kiện của các cấp quản lí giáo dục trên đối với Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS của nhà trường

Sự chỉ đạo sâu sát, kịp thời; sự quan tâm, hỗ trợ tạo điều kiện của các cấp Quản lí giáo dục trên đối với Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS của nhà trường là nguồn động lực cũng như đòn bẩy thúc đẩy cho các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nói riêng và các HĐ giáo dục nói chung của nhà trường diễn ra theo đúng tiến độ với kết quả cao nhất.

1.4.5.5. Sự chỉ đạo và kiểm tra – đánh giá của cấp Quản lí giáo dục trên đối với công tác QL Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS trong nhà trường

Sự chỉ đạo và kiểm tra, đánh giá thường xuyên, khách quan, công tâm của cấp Quản lí giáo dục trên đối với công tác QL Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho HS trong nhà trường giúp nhà trường rút kinh nghiệm trong việc điều chỉnh, hoàn thiện kế hoạch và phương pháp tổ chức, quản lí các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của nhà trường ngày một hiệu quả hơn.

1.4.5.6. Năng lực QL của HT nhà trường về Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

HT nói riêng và Cán bộ quản lí nói chung giữ vai trò quan trọng trong việc tổ chức, quản lí, điều hành các HĐ giáo dục. Cán bộ quản lí giáo dục phải không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn, năng lực QLvà trách nhiệm cá nhân [10]. Năng lực của Cán bộ quản lí là tổ hợp hữu cơ các thành tố kiến thức, kĩ năng và thái độ. Không có đủ các thành tố trên không bao giờ có năng lực. Hệ thống năng lực của người Cán bộ quản lí giáo dục bao gồm năng lực chuyên môn, năng lực quan hệ con người và năng lực khái quát [25].

1.4.5.7. Sự phối hợp trong công tác quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của các Cán bộ quản lí

Đoàn kết tạo nên sức mạnh. Sự đồng thuận, phối hợp trong công tác QL của Cán bộ quản lí tạo uy tín cho Cán bộ quản lí và tạo động lực thúc đẩy tập thể sư phạm nhà trường tích cực tham gia các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

1.4.5.8. Sự phối hợp trong công tác QL Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của các LLGD trong và ngoài nhà trường

Cần có sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng giữa nhà trường với gia đình, các lực lượng tổ chức trong và ngoài nhà trường để phát huy thế mạnh của họ. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

1.4.5.9. Yếu tố tích cực xã hội của bản thân học sinh trong Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp:

Yếu tố tích cực xã hội của bản thân học sinh là yếu tố rất quan trọng. Chính từ tính tích cực xã hội này đã giúp các em xây dựng được những mối quan hệ thỏa đáng với những người xung quanh, tạo điều kiện để phát triển tính chủ động, sáng tạo trong cuộc sống, học tập và rèn luyện hàng ngày. Hoạt động học tập và các hoạt động khác của HS TH đòi hỏi và thúc đẩy các em có thái độ tích cực, độc lập hơn, tạo điều kiện cho các em thỏa mãn nhu cầu giao tiếp của mình, được tham gia vào các hoạt động có tính tập thể. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp rèn luyện cho HS các kĩ năng giáo dục tự điều chỉnh, hòa nhập cuộc sống, kĩ năng lập kế hoạch, kĩ năng giao tiếp để hoàn thiện các nhiệm vụ mà thầy cô hay tập thể phân công, dù chỉ là những nhiệm vụ đơn giản.

Tiểu kết chương 1

Trong Chương 1, tác giả đã đề cập đến những khái niệm cơ bản về quản lí, quản lí giáo dục, họat động, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp… một số vấn đề lí luận liên quan đến trường TH, và khái quát về mục đích, nội dung, vị trí, vai trò, nhiệm vụ, những yếu tố tác động đến công tác QL Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp… Đó là cơ sở để tác giả tiến hành điều tra thực trạng việc tổ chức và quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của HT.

Từ vị trí, vai trò quan trọng của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, chúng ta càng hiểu rõ hơn việc tổ chức và quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thực sự cần thiết, và là một bộ phận không thể thiếu của quá trình sư phạm tổng thể ở trường TH nói riêng và ở trường phổ thông nói chung. Trường nào thực hiện Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có nội dung, kế hoạch, biện pháp và có các phương pháp đa dạng, phong phú, trường đó sẽ đạt hiệu quả giáo dục cao: Đào tạo ra những chủ nhân tương lai sẽ có tinh thần dám nghĩ, dám làm, năng động, sáng tạo, có lòng nhân ái, có đạo đức đáp ứng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập được với sự phát triển kinh tế trong khu vực và quốc tế.

Quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp không chỉ đơn thuần là QL hoạt động ngoài giờ mà còn phải QL quá trình tác động tới các thành tố sự phạm có tác dụng hỗ trợ, phục vụ cho Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, làm cho HĐ ngoài giờ ngày càng có hiệu quả, trong đó chú trọng đến các yếu tố như: mục tiêu, nội dụng, phương pháp, kế hoạch, chương trình và kết quả Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp; xây dựng các điều kiện cần thiết hỗ trợ cho Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, đội ngũ CBGV, Cơ sở vật chất, tài chính, môi trường sư phạm, môi trường XH và các mối quan hệ trong việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra đánh giá, nhằm nâng cao chất lượng các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Đó là chiến lược đồng thời cũng là các giải pháp mà chương 3 sẽ nêu cụ thể hơn. QL chất lượng các Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp không chỉ chú ý đến chất lượng tri thức văn hóa mà còn phải chú ý đến chất lượng giá trị, ý nghĩa, kĩ năng và thái độ của HS thông qua Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

Nói tóm lại, Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một bộ phận quan trọng không thể thiếu trong toàn bộ quá trình giáo dục ở nhà trường TH. Hoạt động này do nhà trường phối hợp với các lực lượng trong và ngoài nhà trường QL, tiến hành ngoài giờ học trên lớp theo chương trình, kế hoạch dạy học. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được tiến hành xen kẽ hoặc nối tiếp chương trình dạy học trong phạm vi nhà trường hoặc đời sống XH do nhà trường chỉ đạo. Để đảm bảo được mục tiêu giáo dục của nhà trường nói chung, mục tiêu của Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nói riêng, vai trò quản lí Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của HS Tiểu học là rất cần thiết. Chính vì vậy, người HT cần phải có tầm nhìn chiến lược để có thể tổ chức, chỉ đạo các thành viên trong nhà trường thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, tùy thuộc vào năng khiếu, sở trường của từng người và điều kiện thực tế của nhà trường. Luận văn: Quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ: 

===>>> Luận văn: Thực trạng quản lí giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học