Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk

Chia sẻ chuyên mục Đề tài Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk hay nhất năm 2024 cho các bạn học viên ngành đang làm luận văn tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thạc sĩ thì với đề tài Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk dưới đây chắc hẳn sẽ cho các bạn cái nhìn tổng quát hơn về đề tài này.

2.1. Tổng quan về tiềm năng du lịch Đăk Lăk

2.1.1. Vị trí địa lý, khí hậu, dân số

• Vị trí địa lý

Đăk Lăk nằm ở trung tâm vùng Tây Nguyên, dễ dàng kết nối với các điểm đến quan trọng trong vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ như: Nha Trang, Đà Lạt, Phan Thiết và Thành phố Hồ Chí Minh thông qua hệ thống Quốc lộ 14, 26, 27. Phía Tây của tỉnh có tuyến quốc lộ 14C – tuyến đường chiến lược của vùng biên giới khu vực Tây Nguyên, là điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế và du lịch vùng biên giới.

• Điều kiện tự nhiên khí hậu

Đăk Lăk có địa hình thấp dần từ đông nam sang tây bắc. Khí hậu toàn tỉnh chia thành hai tiểu vùng, vùng tây bắc có khí hậu nắng nóng, khô hanh về mùa khô, vùng phía đông và phía nam có khí hậu mát mẻ, ôn hòa. Thời tiết chia làm hai mùa khá rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa thường bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 10. Mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, nhiệt độ trung bình trong năm là 24⁰C thích hợp cho việc tham quan nghỉ dưỡng.

• Dân số

Theo kết quả điều tra dân số gần đây của Tổng Cục Thống Kê, dân số toàn tỉnh đạt khoảng 1.827.800 người, tăng hơn 100.000 lượt người so với năm 2011 là 1.771.800 người, mật độ dân số đạt 139 người/km² , trong đó dân số thành thị vào khoảng 440.400 người, còn nông thôn là 1.387.300 người. Dân số nam đạt 922.200 người trong khi đó dân số nữ đạt 905.6000 người và tỷ lệ tăng tự nhiên dân số theo địa phương là 15,3%. Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

Đăk Lăk là tỉnh có nhiều dân tộc cùng chung sống, mỗi dân tộc có những nét đẹp văn hóa riêng. Đặc biệt là văn hóa truyền thống của các dân tộc Ê Đê, M’Nông, Gia Rai…với những lễ hội đặc sắc đã tạo nên sự đa dạng, phong phú về văn hóa của Đăk Lăk. Thành phố Buôn Mê Thuột cũng là nơi mà có rất ít người dân bản địa, đa số người Kinh nơi đây chuyển đến sinh sống từ nhiều nơi trên cả nước vì tình trạng di dân.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ: 

===>>> Bảng Giá Viết Thuê Luận Văn Thạc Sĩ Ngành Du Lịch – Khách Sạn

2.1.2. Tài nguyên du lịch

• a) Tài nguyên du lịch tự nhiên

Đăk Lăk là một trong số tỉnh, thành ở nước ta có nguồn tài nguyên du lịch đa dạng, phong phú. Thắng cảnh nơi đây hấp dẫn bởi vẻ đẹp hùng vĩ, lãng mạn. Với cấu tạo địa hình đa dạng,xen lẫn các dòng sông là núi đồi, ao hồ, ghềnh thác cùng với những khu vực rừng nguyên sinh đã tạo ra nhiều thác nước đẹp nổi tiếng như Thác Krông Kmar, Drai Nur, Bảy nhánh,… nhiều hồ lớn với diện tích từ 200 – 600 ha như hồ Lăk, hồ Ea Đờn, hồ Ea Kao, hồ Đak Minh, hồ Ea Nhaie…rất phù hợp cho việc tổ chức các hoạt động du lịch.

Đăk Lăk có nhiều Vườn Quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên, nhiều khu rừng nguyên sinh với các loài động thực vật quý hiếm, đặc biệt là voi. Trong đó, Vườn quốc gia Yok Don, vườn Quốc gia Cư Yang Sin, các khu bảo tồn thiên nhiên Nam Ka, Ea Sô…là những nơi thu hút được nhiều khách tham quan du lịch và giới nghiên cứu khoa học nhất bởi sự đa dạng hệ sinh thái của nó.

Cà phê Buôn Mê Thuột, sản vật nông nghiệp nổi bật nhất của Đăk Lăk, trên phương diện du lịch, khai thác các giá trịcà phê có khả năng hình thành các sản phẩm du lịch hấp dẫn du khách. Các sản phẩm lưu niệm từ cà phê như tranh bằng hạt cà phê, các sản phẩm mỹ nghệ từ cây cà phê. Lễ hội cà phê Buôn Mê Thuột được Thủ tướng Chính phủ cho phép tổ chức định kỳ 2 năm một lần, tỉnh Đăk Lăk đã tổ chức thành công 5 kỳ gồm cả Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ V – 2015 nhân kỷ niệm 40 năm Chiến thắng Buôn Mê Thuột, giải phóng tỉnh Đăk Lăk (10/3/1975 – 10/3/2015), các lễ hội đã nâng tầm quan trọng và khẳng định vị trí của Buôn Mê Thuột như thủ phủ của cà phê Việt Nam, tạo tiếng vang cho tỉnh cũng như thu hút lượng khách đến.

Tài nguyên du lịch sinh thái với hệ thống sông suối phong phú mà tiêu biểu là sông Sêrêpôk với hai nhánh chính Krông Ana và Krông Nô chảy ngược theo hướng Đông Tây qua địa phận Đăk Lăk hàng trăn km trên địa hình chia cắt mạnh, chênh lệch độ cao lớn, qua nhiều bậc đã hình thành hàng chục thác ghềnh ngoạn mục (thác Dray Sáp thượng, thác Dray Knao, Dray Nur, thác Ba tầng, thác Thủy Tiên, thác Bảy tầng, thác Bảy Nhánh…), tất cả đều ẩn mình trong những cánh rừng nguyên sinh tạo nên khung cảnh vừa dữ dội mạnh mẽ vừa kỳ bí thơ mộng. Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

Hồ Lắk là biểu hiện cho sự đa dạng về tài nguyên du lịch của Tỉnh với hệ sinh thái đất ngập nước nằm trên cao nguyên, tuy thủy vực không lớn như các vùng ngập nước khác ở đồng bằng nhưng nơi đây là vùng dân cư lâu đời với dân tộc bản địa có tiềm năng về du lịch nhân văn và những đặc điểm riêng về sinh cảnh tạo nên một sắc thái riêng biệt trong khu vực Tây Nguyên. Hệ sinh thái rừng nhiệt đới tại Đăk Lăk hình thành khá lý thú và đặc sắc, là nơi có sự chuyển tiếp giữa các hệ sinh thái điển hình của rừng nhiệt đới: rừng thường xanh chuyển tiếp với rừng khô hạn, và rừng bán thường xanh chuyển tiếp với rừng khô hạn.

• b) Tài nguyên du lịch nhân văn

Ở Đắk Lắk còn lưu giữ được nền văn hoá truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc đang tồn tại và phát triển như âm thanh của các loại cồng chiêng, đàn đá và những nhạc cụ thô sơ làm từ chất liệu của núi rừng, những điệu múa, lời ca của cộng đồng các dân tộc Êđê, M^’nông, Gia Rai…, các sản phẩm làng nghề truyền thống như: dệt thổ cẩm, đan lát, điêu khắc; các trường ca Đam San, Xinh Nhã, Đam Bri, Cây Nêu thần…đều gây được ấn tượng cho du khách khi đến với nơi đây.

Các giá trị văn hóa từ Di sản thế giới, một niềm tự hào cho Đắk Lắk nói riêng và Tây Nguyên nói chung là không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên đã được Tổ chức Giáo dục – Khoa học và Văn hóa thế giới (UNESCO) công nhận là kiệt tác truyền khẩu – Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào ngày 25/11/2005. Đối với du lịch “Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên” đặc biệt có giá trị cao, có khả năng tạo thành những sản phẩm hấp dẫn khách du lịch như các tour tham quan văn hóa, các tour lễ hội cồng chiêng, các sản phẩm lưu niệm…

Hệ thống di tích lịch sử văn hóa, cách mạng gắn với 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ với hàng chục di tích nổi tiếng như: Nhà đày Buôn Mê Thuột, Đình Lạc Giao – nơi biểu hiện cho sự hiện diện của nền văn minh lúa nước của cộng đồng người Việt ở Đăk Lăk. Hơn nữa, Bảo tàng tỉnh Đăk Lăk mới đầu tư xây dựng và đưa vào hoạt động được đánh giá là một trong những Bảo tàng cấp tỉnh lớn nhất cả nước, thu hút ngày càng nhiều du khách đến tham quan tìm hiểu. Ngoài ra, còn có Hang đá Đăk Tuôr, đồn điền Ca Đa, Biệt điện Bảo Đại – dấu ấn của triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam, đường Hồ Chí Minh lịch sử…

Ở Đăk Lăk hiện có 57 di tích thắng cảnh, lịch sử văn hóa đã được kiểm kê, phân bố trên địa bàn toàn tỉnh. Trong đó, có 21 di tích đã được công nhận, gồm 15 di tích cấp quốc gia, 6 di tích xếp hạng cấp tỉnh. Dù vậy, thời gian qua ngành du lịch địa phương vẫn phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, chưa thực sự khẳng định vị thế, vai trò là một trong những ngành kinh tế quan trọng, có khả năng mang lại hiệu quả, tác động tích cực đến nhiều mặt của đời sống của xã hội.

2.2. Thực trạng kinh doanh du lịch ở Đăk Lăk Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

Toàn tỉnh hiện có 198 đơn vị, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực du lịch, trong đó có 166 đơn vị, cá nhân kinh doanh lưu trú; 32 đơn vị kinh doanh dịch vụ lữ hành du lịch, trong đó có 7 đơn vị kinh doanh lữ hành quốc tế, 25 đơn vị kinh doanh lữ hành nội địa, 5 đơn vị kinh doanh dịch vụ vận chuyển du lịch, trong đó 2 công ty TNHH, 2 Hợp tác xã và 1 hộ kinh doanh cá thể với 11 xe được cấp Giấy xác nhận đạt tiêu chuẩn vận chuyển khách du lịch, có 11 khu, điểm du lịch đang hoạt động kinh doanh. Trong đó, tập trung chủ yếu trên địa bàn thành phố Buôn Mê Thuột.

Tổng số lao động trực tiếp tham gia hoạt động du lịch khoảng hơn 2.500 người.

2.2.1. Số lượng khách du lịch

Kết quả hoạt động du lịch của tỉnh trong qua các năm vừa qua cho thấy sự phát triển liên tục về lượng khách, tuy vậy thì về số lượng tuyệt đối cũng chưa cao.

Năm 2010 Đăk Lăk đón 280.000 lượt khách, tăng 9,95% so với năm 2009. Trong đó, khách quốc tế đạt 24.500 lượt, tăng 7,92%. Khách trong nước đạt 255.500 lượt, tăng 20,15% so với năm 2009.Năm 2011 đón 310.000 lượt khách, tăng 5,08% so với năm 2010. Trong đó, khách quốc tế đạt 27.000 lượt, tăng 11,92%; Khách trong nước đạt 283.000 lượt, tăng 4,47% so với năm 2010.

Năm 2012 đón 325.000 lượt khách, tăng 4,84% so với năm 2011. Trong đó, khách quốc tế đạt 32.000 lượt, tăng 18,51%; Khách trong nước đạt 86,81%, tăng 3,53% so với năm 2011.

Năm 2013, ngành du lịch địa phương tiếp tục đầu tư, tăng cường cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng dịch vụ các khu, điểm du lịch và các cơ sở lưu trú; Cảng hàng không Buôn Mê Thuột được đầu tư cải tạo, nâng cấp, tăng chuyến bay và mở thêm một số đường bay mới tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy phát triển du lịch. Số lượng khách đến Đăk Lăk tăng mạnh với tổng số 410.000 lượt, tăng 26,15% so với năm 2012. Trong đó, khách quốc tế đạt 40.000 lượt, tăng 9,37%; Khách trong nước đạt 370.000 lượt, tăng 26,27%. Công suất sử dụng buồng phòng ước đạt 62%.

Và năm 2014, ngành du lịch toàn tỉnh đã đón được 467.000 lượt khách. Trong đó, lượng khách quốc tế ướt đạt 70.050lượt, khách trong nước là 396.950 lượt, doanh thu ướt đạt 360 tỷ đồng, tăng 2,68% kế hoạch và tăng gần 16% so với năm 2013. Công suất sử dụng buồng phòng đạt gần 61%, cao nhất trong vòng 10 năm trở lại đây.

Bảng 2.1. Lượng khách du lịch đến Đăk Lăk giai đoạn 2010 – 2014

2.2.1.1. Về cơ cấu nguồn khách Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

Thị trường khách chính tới Đăk Lăk là khách du lịch nội địa, chiếm tới 90% tổng lượng khách.

Thị trường khách du lịch trọng điểm trong nước của Đăk Lăk là thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam,  thời gian gần đây đã dần thu hút được khách du lịch đến từ các tỉnh phía Bắc thông qua việc gắn kết với chương trình kích cầu, giảm giá của hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnamairlines). Về thị trường khách du lịch quốc tế, đa số khách đến từ các quốc gia châu Âu, châu Mỹ và châu Á. Nhiều nhất trong số đó là khách du lịch đến từ các nước: Pháp, Anh, Mỹ, Nga, Đức,…và các quốc gia Đông Nam Á (Asean).

Trong vài năm gần đây, lượng du khách Nga đến Việt Nam tăng nhanh. Từ chỗ 6.000 khách năm 2000 đến năm 2013 đã lên đến 300.000 khách, tăng 50 lần. Hiệp hội Du lịch Đăk Lăk cũng đang tích cực xúc tiến thông qua các Công ty ủy thác lữ hành lớn của thị trường Nga để chia sẻ một lượng khách nhất định, chỉ cần vài phần trăm lượng khách này đến với Đăk Lăk cũng đã là ý nghĩa vì du khách Nga vốn thích những nơi có biển như Đà Nẵng, Nha Trang, Bình Thuận…

2.2.1.2. Thời gian lưu trú

Dù lượng khách đến với Đăk Lăk tăng đều qua các năm, gần đây có thêm nhiều thị trường khách mới cả trong và ngoài nước. Tốc độ phát triển du lịch cũng ngày càng mạnh, thế nhưng công suất sử dụng buồng phòng vẫn không cao hơn nhiều. Bình quân ngày khách lưu trú là 2,16 ngày/khách. Trong đó, thời gian lưu trú bình quân của khách nội địa là 2,17 ngày/khách, khách quốc tế là 2,15 ngày/khách, trong đó khoảng 88% du khách lưu lại không quá 3 ngày và khoảng 94% du khách lưu lại 2 ngày.

Biểu đồ 2.1. Thời gian lưu trú của khách du lịch tại Đăk Lăk

Kết quả điều tra của đề tài cũng làm rõ hơn về thời gian lưu trú của khách tại Đăk Lăk. Qua biểu đồ thời gian lưu trú, phần lớn du khách lưu lại không quá 3 ngày. Có 88% khách nội địa và 82% khách quốc tế ở dưới 3 ngày, 10% khách nội địa và 14% khách quốc tế ở hơn 3 ngày.Như vậy có thể thấy khả năng giữ chân du khách của ngành du lịch địa phương còn chưa cao, còn thiếu các khu, điểm du lịch, khu vui chơi giải trí…để du khách có thể tham gia sử dụng và lưu lại lâu hơn. Qua đó, cũng phần nào nói lên thực trạng sản phẩm du lịch và dịch vụ du lịch của Đăk Lăk vẫn chưa thật sự tốt, chưa thỏa mãn được phần lớn nhu cầu du khách.

2.2.1.3. Đặc điểm thị trường khách  Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

Các đặc điểm thị trường khách được đề tài phân tích trên cơ sở các kết quả điều tra khách du lịch do đề tài thực hiện. Phần nào làm rõ hơn hiện trạng thị trường khách đi du lịch tại Đăk Lăk.

Biểu đồ 2.2. Hình thức đi du lịch của khách đến Đăk Lăk 

Khách đến Đăk Lăk có số lượng lớn đi theo tour, trong đó có 44% khách nội địa chỉ đi Đăk Lăk, 56% đi kết hợp với tour nhiều điểm đến, trong khi đó 70% khách quốc tế đi kết hợp với nhiều điểm và chỉ 30% chỉ đi riêng Đăk Lăk. Từ đó, cho thấy nhu cầu mua tour để đi tham quan nhiều nơi của khách quốc tế cao hơn. Do đó, các đơn vị kinh doanh lữ hành cần tập trung khai thác vào đối tượng khách quốc tế nhiều hơn, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ nhằm đáp ứng tốt nhu cầu khách.

Biểu đồ 2.3. Cách thức tổ chức đi du lịch của khách tại Đăk Lăk 

Biểu đồ 2.4. Các điểm đến tham quan ưa chuộng của khách tại Đăk Lăk 

Trong số những điểm tham quan du lịch ở Đăk Lăk, đa số du khách chọn Buôn Đôn, các thác nước, vườn cà phê, cơ sở sản xuất cà phê…làm điểm đến trên hành trình.

2.2.2. Doanh thu

Doanh thu du lịch năm 2010 đạt 200 tỷ đồng, tăng 19,27% so với năm 2009. Năm 2011 đạt 235 tỷ đồng, tăng 18,09% so với năm 2010. Năm 2012 đạt 287 tỷ đồng, tăng 22,12% so với năm 2011. Doanh thu du lịch năm 2013 đạt 310 tỷ đồng, tăng 8,01% so với năm 2012.

Và theo dự kiến của ngành du lịch, trong năm 2014 doanh thu từ hoạt động kinh doanh du lịch sẽ đạt 350 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện nay mức chi tiêu bình quân chung chỉ đạt gần 800.000 đồng/lượt khách. Một con số vẫn còn khá hạn chế so với tiềm năng khai thác du lịch rất lớn.

Biểu đồ 2.5. Doanh thu du lịch Đăk Lăk giai đoạn 2010 – 2014 

Biểu đồ cho thấy doanh thu du lịch Đăk Lăk có sự tăng trưởng đều qua các năm, trung bình mỗi năm tăng khoảng 37 tỷ đồng.

2.3. Thực trạng sản phẩm du lịch Đăk Lăk Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

2.3.1. Các yếu tố và điều kiện chính phát triển sản phẩm du lịch

• Về kết cấu hạ tầng

Không giống các tỉnh khu vực duyên hải miền Trung, Tây Nguyên nói chung và Buôn Mê Thuột – Đăk Lăk nói riêng chỉ có giao thông đường bộ và đường hàng không (không có giao thông đường sắt và đường thủy). Hơn nữa, trong điều kiện giao thông đường hàng không hiện nay với chi phí còn khá cao nên giao thông đường bộ càng trở nên rất quan trọng đối với phát triển kinh tế xã hội cũng như phát triển du lịch của các tỉnh khu vực Tây Nguyên, trong đó có du lịch Buôn Ma Thuột – Đăk Lăk.

Hệ thống giao thông gồm 5 tuyến Quốc lộ quan trọng đi qua tỉnh với tổng chiều dài là 678 km, bao gồm Quốc lộ 14, 26, 27, 29 kết nối Đăk Lăk với các điểm đến quan trọng trong vùng Tây Nguyên và thành phố Hồ Chí Minh cũng như các tỉnh, thành phía Nam như: Nha Trang, Đà Lạt, Phan Thiết. Sân bay Buôn Mê Thuột được xác định là đầu mối giao thông quan trọng – cửa ngõ hàng không nối Tây Nguyên – Đăk Lăk với các trung tâm kinh tế và du lịch lớn của cả nước như Hà Nội, Đà Nẵng, Tp Hồ Chí Minh, Nghệ An, Côn Đảo, Phú Quốc và trong tương lai là các thị trường quốc tế.

• Về cơ sở vật chất kỹ thuật

 Hệ thống cơ sở lưu trú du lịch gồm: nhà nghỉ, khách sạn, nhà khách và các loại hình cơ sở lưu trú khác là 159 với 3.249 buồng; Trong đó có 52 khách sạn với 1.760 buồng, gồm: 2 khách sạn 4 sao với 276 buồng, 4 khách sạn 3 sao với 270 buồng, 6 khách sạn 2 sao với 259 buồng, 12 khách sạn 1 sao với 246 buồng, 28 khách sạn đạt tiêu chuẩn với 709 buồng; Các loại hình khác (nhà khách, nhà nghỉ) gồm 107 cơ sở với 1.489 buồng. Trong đó, hầu hết các cơ sở lưu trú trên đều thuộc địa bàn thành phố Buôn Mê Thuột. Hệ thống cơ sở lưu trú đang ở giai đoạn tăng trưởng ban đầu, do đó chủ yếu tăng trưởng về số lượng. Chất lượng có sự chuyển biến song còn thấp, chưa đạt yêu cầu; Quy mô cơ sở lưu trú nhỏ, chất lượng dịch vụ chưa cao.

• Các điểm tham quan du lịch

Các điểm tham quan, du lịch như: du lịch sinh thái, văn hóa, cà phê, voi, cồng chiêng…, đã hình thành một số khu, điểm du lịch nổi bật như Công ty Cổ phần Du lịch Cộng đồng Ko Tam, Công viên nước Đăk Lăk, Bảo tàng, Nhà đày Buôn Mê Thuột (thành phố Buôn Mê Thuột),…Kết nối không gian du lịch với khu du lịch thác Dray Sáp Thượng – Dray Nur (huyện Krông Ana); Điểm du lịch hồ Lắk; Điểm du lịch Buôn Jun (huyện Lắk); Khu du lịch văn hóa sinh thái Buôn Đôn, điểm du lịch cầu treo Buôn Trí, điểm du lịch thác Bảy Nhánh, điểm du lịch vườn quốc gia Yok Đôn (huyện Buôn Đôn); Điểm du lịch thác Dray Knao (huyện M’Drắk); Điểm du lịch thác Krông Kmar (huyện Krông Bông); Trên cơ sở đó, bước đầu đã thu hút được các doanh nghiệp lữ hành trên cả nước, kết nối tour, tuyến đưa khách du lịch đến với Buôn Mê Thuột – Đăk Lăk.

2.3.2. Các sản phẩm, loại hình du lịch đang khai thác Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

Tiềm năng và tài nguyên du lịch địa phương là rất lớn, đây là điều kiện thuận lợi sẵn có để hình thành sản phẩm du lịch. Vì vậy, việc xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù tại các khu, điểm du lịch nhằm tạo sắc thái riêng cho du lịch Đăk Lăk trong hình ảnh du lịch Tây Nguyên nói chung là việc làm cần thiết.

Hiện tại, ngành du lịch địa phương đã và đang khai thác các sản phẩm loại hình du lịch như: du lịch trên hồ, sông nước; Du lịch leo núi; Du lịch hang động; Du lịch dã ngoại, sinh thái (đi bộ xuyên rừng kết hợp đi voi); Du lịch tham quan bảo tàng cách mạng, bảo tàng dân tộc, các di tích lịch sử văn hoá (nhà đày Buôn Mê Thuột, chùa sắc tứ Khải Đoan, Đình Lạc Giao, tháp Chăm Yang Prông); Lễ hội văn hoá như hội voi, lễ hội đâm trâu, hội cồng chiêng, lễ bỏ mã, lễ mừng lúa mới, lễ cúng bến nước, lễ cúng voi, lễ mừng nhà mới; Du lịch nghiên cứu khoa học…  Tuy nhiên, việc khai thác tài nguyên du lịch còn mang nặng tính “tự phát”, chưa thật sự tuân thủ theo quy hoạch. Trong lĩnh vực du lịch sinh thái, văn hóa, vui chơi giải trí, tình trạng các sản phẩm, loại hình du lịch còn mang tính trùng lập nhiều. Sự “sao chép” vừa làm mất tính đặc trưng riêng có của điểm du lịch, vừa tạo cảm giác đơn điệu, nhàm chán cho du khách tham quan, đồng thời ảnh hưởng đến môi trường cạnh tranh lành mạnh trong du lịch.

2.3.3. Tình hình khai thác tiềm năng du lịch cho phát triển sản phẩm

Thế mạnh của Đăk Lăk là du lịch sinh thái và du lịch văn hóa, các sản phẩm và loại hình du lịch đặc trưng của địa phương đều dựa trên cơ sở tiềm năng về du lịch sinh thái (các thác nước, sông hồ, rừng tự nhiên, cà phê, voi,…), du lịch văn hóa (kiến trúc và đời sống buôn làng, văn hóa cồng chiêng, lễ hội của các dân tộc…) trên địa bàn, trong đó Buôn Mê Thuột là nơi tiếp đón, trung chuyển khách du lịch đến các điểm du lịch, khu du lịch khác trong tỉnh.

Tuy nhiên, do tác động từ các công trình thủy điện nên tài nguyên du lịch sinh thái, cảnh quan môi trường tự nhiên ngày càng suy kiệt nghiêm trọng, công tác bảo tồn và phát huy nét đặc sắc của văn hóa đồng bào các dân tộc gặp nhiều khó khăn, đã ảnh hưởng đến các hoạt động phục vụ du lịch (đặc biệt là việc kéo dài thời gian lưu trú của du khách), đồng thời tác động tiêu cực đến công tác thu hút đầu tư, phát triển du lịch. Những tài nguyên du lịch tại các thác nước tự nhiên (điểm tham quan) như thác Bảy Nhánh (huyện Buôn Đôn), thác Krông Kmar (huyện Krông Bông); thác Dray Nur, thác Dray Sáp Thượng (huyện Krông Ana) ngày càng suy kiệt nghiêm trọng do thủy điện, ảnh hưởng đến các hoạt động phục vụ du lịch, nhất là việc kéo dài thời gian lưu trú của du khách, đồng thời tác động tiêu cực đến công tác thu hút đầu tư, xây dựng các sản phẩm du lịch…

Trong những năm qua, việc khai thác tiềm năng du lịch (các giá trị tự nhiên và văn hóa, các tài nguyên du lịch) phục vụ phát triển các sản phẩm và loại hình du lịch cũng đã có những bước chuyển biến nhất định. Nhiều sản phẩm du lịch đã được định hình, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch đã từng bước hoàn thiện, khách du lịch đến với Đăk Lăk nhìn chung đã có những đánh giá khá tốt. Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

Tuy nhiên đến nay, du lịch Đăk Lăk mà điển hình là du lịch Buôn Mê Thuột vẫn chưa khai thác tốt các tiềm năng tự nhiên và nhân văn để phát triển du lịch, phát triển các sản phẩm cũng như loại hình du lịch. Các chỉ tiêu chuyên ngành như số lượt khách du lịch, ngày lưu trú trung bình nhìn chung còn thấp, thậm chí số ngày lưu trú trung bình của du khách cũng có xu hướng giảm so với trước đây. Sản phẩm, dịch vụ du lịch không nhiều. Ngay đối với các điểm đến đã được đưa vào các chương trình du lịch và được nhiều du khách biết đến thì cũng còn tồn tại những bất cập, từ cách thức tổ chức tiếp đón và phục vụ, cơ sở vật chất – kỹ thuật, nghệ thuật trình diễn, giới thiệu và chào bán sản phẩm, mẫu mã, dịch vụ, môi trường… khiến cho hiệu quả khai thác tài nguyên và quảng bá du lịch bị hạn chế.

Toàn tỉnh mà chủ yếu là thành phố Buôn Mê Thuột vẫn thiếu những công trình dịch vụ vui chơi giải trí có quy mô đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của nhân dân và khách du lịch. Hệ thống di tích lịch sử văn hóa, cảnh quan môi trường tại các điểm du lịch có dấu hiệu bị xuống cấp chưa được khắc phục kịp thời.

Trong khi đó, một thế mạnh của Buôn Mê Thuột – Đăk Lăk là cà phê với thương hiệu sản phẩm nổi tiếng thế giới, lại chỉ được biết đến nhiều về góc độ giá trị nông sản, thực phẩm đồ uống, mà chưa được tận dụng tốt để khai thác dưới góc độ du lịch văn hóa ẩm thực, sinh thái. Những giá trị văn hóa Tây Nguyên đặc sản vẫn chưa được khai thác một cách tương xứng.

2.3.4. Thực trạng các hoạt động du lịch liên quan đến khai thác giá trị cà phê

• a)  Những kết quả đạt được

Đã hình thành một vài ý tưởng tour du lịch gắn với cà phê, điểm tham quan liên quan đến tìm hiểu cà phê.

Có thể nói, bên cạnh việc khai thác các loại hình, sản phẩm du lịch đặc trưng truyền thống lâu nay để phục vụ du khách, ngành du lịch địa phương thời gian qua cũng đã bước đầu hình thành ý tưởng và triển khai chương trình du lịch cà phê hay còn gọi là Coffee tour. Thông qua chương trình, du khách sẽ có nhiều trải nghiệm mới mẽ về loại hình du lịch độc đáo này. Cách đây vài năm, Công ty Tnhh Đầu tư Du lịch Đặng Lê là một trong những đơn vị đi đầu trong việc giới thiệu chương trình tour cà phê.

Điểm nhấn của chương trình là du khách sẽ đi tham quan, khám phá, tìm hiểu và thưởng thức cà phê ngay tại Làng Cà Phê Trung Nguyên, một không gian thu nhỏ mô phỏng rất sinh động về vùng đất được mệnh danh “thủ phủ cà phê”. Bên cạnh đó chương trình tour du lịch sinh thái cà phê của Công ty Du lịch Lữ hành Vạn Phát cũng được du khách chú ý. Ngoài việc tham quan sinh thái, du khách còn được trải nghiệm rõ nét khi vào vai người nông dân, tham gia các công việc nương rẫy và tìm hiểu đời sống văn hóa cà phê của buôn làng,… Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

Ngoài ra, còn có chương trình du lịch kết hợp tham quan các điểm trồng cà phê của Công ty Du lịch Thương mại Đam San. Tuy vậy thì qua các tour này vẫn còn manh mún, lượng khách còn ít.

Lễ hội cà phê được tổ chức qua các năm có dần uy tín

Song song với đó là lễ hội cà phê Buôn Mê Thuột, một sự kiện văn hóa lớn mang tầm quốc gia được tổ chức hai năm một lần nhằm tôn vinh giá trị của cây cà phê trong đời sống đồng bào dân tộc cũng như những giá trị kinh tế và lợi ích to lớn khác mà nó mang lại. Du khách có thể hòa mình vào không gian lễ hội bằng cách tham gia và trải nghiệm các chương trình, sự kiện trong suốt thời gian diễn ra lễ hội như: Tham quan hội chợ triển lãm chuyên ngành cà phê và sản phẩm thương hiệu Việt; Lễ hội được phố; Triển lãm nghệ thuật về cà phê; Chương trình văn nghệ; Hội thi pha chế cà phê; Hội thi nhà nông đua tài,…Đặc biệt, du khách sẽ được thưởng thức hương vị cà phê thơm ngon miễn phí tại các quán cà phê trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột.

Qua tìm hiểu được biết đa số du khách trong và ngoài nước tỏ ra khá thích thú và mong muốn được tham gia vào các hoạt động du lịch cà phê, các chương trình, sự kiện liên quan đến khai thác giá trị cà phê. Đây được xem là một tín hiệu tích cực đối với các nhà làm quản lý, kinh doanh du lịch trên địa bàn. Thế nhưng, việc khai thác các giá trị cà phê vào hoạt động du lịch như hiện nay vẫn còn bất cập và khó khăn nhất định.

• b) Những hạn chế, tồn tại

Giai đoạn 2005 – 2006, khi cà phê Buôn Mê Thuột được cấp đăng bạ chỉ dẫn địa lý thì việc khai thác các giá trị kinh tế, văn hóa đã được các cấp chính quyền cũng như giới doanh nghiệp kinh doanh tỏ ra chú trọng dưới nhiều góc độ khác nhau. Riêng ở góc độ du lịch, vấn đề biến ý tưởng những vùng chuyên canh, chế biến cà phê thành những điểm đến tham quan, phục vụ khách du lịch qua phỏng vấn cán bộ quản lý du lịch tại địa phương và một số doanh nghiệp cho thấy từ lâu đã nhận được sự quan tâm và đóng góp ý kiến từ nhiều phía. Tuy nhiên, làm thế nào để biến ý tưởng đó thành chương trình hành động cụ thể thiết thực, bài bản, bền vững và đem lại hiệu quả cao thì hiện nay vẫn gặp nhiều trở ngại…

• Cơ sở hạ tầng yếu kém

Theo kết quả phỏng vấn sau khi đến tham quan tìm hiểu những vườn cà phê, cơ sở chế biến ở một vài điểm ngoại thành Buôn Mê Thuột mà đã từng có trong các tour lữ hành của nhiều công ty du lịch như Đam San, Cao Nguyên Xanh, Ngày Mới,…gần 6 năm về trước, nhiều du khách tỏ ra ngạc nhiên, thích thú và ấn tượng trước vẻ đẹp của những vườn cà phê rộng lớn ngút ngàn. Mặc dù vậy, đa số du khách đều cảm thấy tiếc nuối và chưa hài lòng về cơ sở hạ tầng nơi đây. Rất nhiều trường hợp du khách đã góp ý cũng như bày tỏ mong muốn cải tạo để hạ tầng cơ sở đồng bộ hơn, thuận tiện cho việc tham quan du lịch và phục vụ du khách. Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

• Thiếu năng lực và nghiệp vụ

Dịch vụ chế biến cà phê tại chỗ, phục vụ nhu cầu giải khát cho du khách, hoặc là một sinh hoạt mang tính chất cộng đồng nào đó trong các công đoạn sản xuất, chế biến cà phê. Nếu biết kết hợp giữa nguồn nguyên liệu cà phê dồi dào có sẵn và có cách làm bài bản thì chắc chắn sẽ thu hút được du khách, tạo thành điểm đến hấp dẫn mà không hề thua kém những nơi khác.

Người làm cà phê không đủ nguồn lực để đầu tư. Theo như chia sẻ của một hộ nông dân tại đây thì lượng du khách ban đầu thật sự không nhiều, chủ yếu là khách quốc tế đến từ các nước Asean, được đưa đến thông qua các hãng lữ hành tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Nha Trang,…

Ban đầu, các hộ nông dân tại đây trực tiếp đứng ra phục vụ sự trải nghiệm cho du khách nhưng cũng chỉ được một vài lượt rồi dừng lại. Nguyên nhân là do năng lực tài chính kém, thiếu kỹ năng tổ chức, hướng dẫn du lịch chưa qua đào tạo,…đó cũng là tình trạng chung tại các cơ sở tham quan cà phê khác. Hơn nữa, có một thực tế không thể phủ nhận đó là khi khách đến tham quan vườn cà phê xong, có người rất muốn được tận mắt chứng kiến cách rang xay, pha chế cà phê tại một cơ sở nào đó nhưng chủ nhân lại không đồng ý vì lý do dễ hiểu đó là bảo mật bí quyết, dẫn đến chương trình tour đó không trọn vẹn.

Cũng có một số trường hợp vì do không đủ năng lực thực hiện, điều kiện không cho phép, tâm lý e ngại của người làm cà phê nên dẫn đến sự hạn chế trong loại hình du lịch này. Thiếu cơ chế hợp tác và chia sẻ quyền lợi, tổ chức thực hiện hoạt động du lịch.

Tại Hội An (Quảng Nam), nơi mà những người làm du lịch (doanh nghiệp cùng người dân) đã liên kết lại với nhau như một cộng đồng thân thiết, gắn bó để tạo ra sản phẩm, hình ảnh du lịch đặc thù. Nếu làm được vậy, du khách đến với Đăk Lăk cũng có thể hòa mình vào cuộc sống của người nông dân bản xứ, tham gia vào việc chăm sóc, thu hoạch và chế biến cà phê theo sở thích của riêng mình. Cùng với cách làm đó, người dân địa phương không những được hưởng lợi từ công việc sản xuất nông nghiệp mang lại, mà còn được các công ty du lịch chia sẻ một phần lợi nhuận trong quá trình kinh doanh.

2.3.5. Điểm mạnh, điểm yếu trong việc khai thác phát triển sản phẩm

Đăk Lăk nói chung và Buôn Mê Thuột nói riêng, chiếm vi trí trung tâm của Tây Nguyên với giao thông thuận tiện, đất đai phì nhiêu, khí hậu mát mẻ, với nền văn hóa bản địa giàu bản sắc…thành phố Buôn Mê Thuột có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế và du lịch. Tuy nhiên, trên bản đồ du lịch Việt Nam, vùng Tây Nguyên là điểm đến có số lượng khách ít nhất cả nước, do đó ngành Du lịch Tây Nguyên nói chung và du lịch Đăk Lăk nói riêng vẫn đang gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng, khai thác các sản phẩm để thu hút khách du lịch.

Điểm mạnh Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

• Tiềm năng du lịch phong phú về tự nhiên và nhân văn

Đăk Lăk là địa phương hiếm trên cả nước có nhiều thác nước đẹp, nhiều hồ chứa nước lớn. Hệ sinh thái đa dạng của các khu rừng nguyên sinh nơi đây vẫn ẩn chứa nhiều nét thú vị để khám phá. Con sông lớn nhất có tên Sêrêpôk chảy qua địa phận tỉnh chứa đựng nhiều vết tích của thời kỳ huyền thoại…

Các công trình kiến trúc tôn giáo như: chùa, đền, nhà thờ…ở Đăk Lăk cũng có những nét độc đáo riêng và đẹp mắt; Những di tích lịch sử văn hóa, cách mạng… gắn với thời kỳ lịch sử của dân tộc như: nhà đày Buôn Ma Thuột, Biệt điện vua Bảo Đại…vẫn còn đó như là một chứng tích lịch sử của thời đại hào hùng của người Việt xưa. Bên cạnh đó, các công trình kiến trúc nghệ thuật đã và đang xây mới cũng tạo thêm những điểm nhấn thu hút sự quan tâm của du khách khi đến đây.

Trên địa bàn thành phố Buôn Mê Thuột vẫn còn nhiều buôn làng người Êđê với các ngôi nhà sàn dài truyền thống cùng với các phong tục đẹp, độc đáo được nỗ lực giữ gìn. Họ cũng là một trong những chủ nhân của “Kiệt tác văn hóa phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại”, không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên.

• Vị trí địa lý và điều kiện khí hậu

Đăk Lăk nằm ở trung tâm vùng Tây Nguyên, trong đó thành phố Buôn Mê Thuột được xem là nơi trung chuyển của toàn vùng. Với bề dày lịch sử, văn hóa, tuy là phố núi nhưng có địa hình bằng phẳng nhất so với các trung tâm khác trong vùng. Khí hậu hai mùa rõ rệt, ít chịu ảnh hưởng của thiên tai, không gian đô thị thành phố xanh sạch đẹp với môi trường không khí trong lành, mát mẻ cùng nhiều đặc sản cây trái, ẩm thực phong phú…

• Điều kiện giao thông

Phương tiện giao thông phong phú, thuận tiện để kết nối với các điểm du lịch lớn như: Nha Trang, Đà Lạt, Gia Lai, Kon Tum và đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh. Sân bay Buôn Mê Thuột với quy mô mỗi năm có thể đón 1 triệu lượt khách được xem rất có tiềm năng.

Dịch vụ phục vụ khách du lịch luôn có sự ổn định về giá cho dù là mùa cao điểm hay thấp điểm thì giá cả vẫn ổn định.  – Năng lực và uy tín Đăk Lăk cũng là nơi đăng cai, tổ chức có hiệu quả nhiều sự kiện văn hóa, thể thao, hội chợ mang tầm quốc gia và khu vực, đặc biệt là lễ hội cà phê Buôn Mê Thuột được tổ chức hai năm một lần.

Điểm yếu Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

• Dân cư

Thành phố Buôn Mê Thuột – Đăk Lăk có dân số thuộc hàng đông nhất so với các tỉnh, thành Tây Nguyên khác. Người dân sống chủ yếu nhờ trồng trọt cây công, nông nghiệp. Khoảng 80% dân cư tập trung tại thành thị, vấn đề chất lượng dân số cũng là một trong những yếu tố tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch. Đội ngũ nhân lực vừa thiếu về số lượng vừa yếu về chất lượng.

• Tính mùa vụ

Lượng mưa trung bình năm cũng rất lớn trên 2.000mm mang lại nhiều lợi ích cho người trồng trọt nhưng lại ảnh hưởng lớn đến du lịch, vì mùa mưa thường từ tháng 5 đến tháng 10 trùng với mùa du lịch hè của người Việt Nam nên du khách thường ít chọn nơi đây để tham quan du lịch mà ưu tiên các điểm đến khác. Mùa mưa cũng là lúc phong cảnh rất đẹp, là lúc nhu cầu đi du lịch của khách nội địa tăng nhưng lại vắng khách. Trong khi mùa khô bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 4, là dịp đón khách quốc tế thì thời tiết khí hậu rất nắng nóng, khô cằn làm mất đi nhiều vẻ đẹp của núi rừng như: sông, hồ, thác, ghềnh…

• Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật

Việc thi công quốc lộ 14 quá chậm trễ cũng làm mất đi một lượng lớn khách du lịch từ thị trường truyền thống ở các tỉnh phía Nam và thành phố Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, hệ thống biển báo giao thông nội thành còn nhiều hạn chế, không rõ ràng trong việc chỉ dẫn hướng các điểm tham quan du lịch, làm cho tài xế lái xe lúng túng, e ngại khi đưa khách đi tham quan du lịch.

Các cơ sở lưu trú tuy đã được đầu tư xây dựng nhiều hơn nhưng vẫn chưa đảm bảo chất lượng. Ngoài hệ thống nhà hàng khách sạn đủ tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch, cũng còn đó nhiều nhà hàng khách sạn chưa đạt chuẩn, thiếu chuyên nghiệp, thậm chí một số đơn vị không có hóa đơn tài chính.

• Năng lực phát triển về sản phẩm và hoạt động du lịch

Sản phẩm du lịch hiện nay của Đăk Lăk còn khá nghèo nàn, kém hấp dẫn, chưa thật sự chú trọng khai thác các thế mạnh tài nguyên phục vụ phát triển sản phẩm du lịch, đặc biệt trong vấn đề xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù, mang phong cách đặc trưng của vùng. Những sản phẩm tập trung khai thác hiện nay còn nhiều trùng lặp và khá đơn điệu.

Các hoạt động văn hóa ban đêm hầu như không có để thu hút khách du lịch mặc dù khu chợ đêm đã được thành phố xây dựng, song hiện nay hầu như không hoạt động. Đây cũng là tình trạng chung của hầu hết các tỉnh, thành, những trung tâm du lịch cả nước. Các điểm du lịch còn ít, chưa được đầu tư bài bản, thiếu hẳn các khu vui chơi giải trí tầm cỡ, quy mô lớn để thu hút khách trước tiên là người dân địa phương. Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

Các buôn làng ngay tại trung tâm thành phố Buôn Mê Thuột đã thưa dần hoặc chỉ còn lác đác vài căn nhà dài truyền thống. Bên cạnh đó, các nghi thức tín ngưỡng gắn liền với văn hóa tâm linh, sinh hoạt trồng trọt cũng mai một nhiều. Một số người trẻ trong cộng đồng dân tộc ít quan tâm tới giá trị văn hóa truyền thống mang bản sắc của dân tộc mình nên việc duy trì, truyền lại và phát huy các phong tục tập quán hay, đặc biệt là các bài chiêng truyền thống cũng gặp nhiều khó khăn và đáng báo động…

• Đánh giá chung

Mặc dù địa phương có nguồn tài nguyên phong phú, đa dạng thế nhưng việc khai thác và tận dụng nguồn lợi thế sẵn có vẫn còn khó khăn vì điều kiện cơ sở hạ tầng thiếu thốn, điều kiện khí hậu thời tiết đặc thù cũng gây trở ngại nhất định. Bên cạnh đó, tình hình khai thác rừng làm thủy điện, xây đập chứa nước, phá rừng…vẫn còn diễn ra chưa có dấu hiệu dừng lại.

Mức độ đầu tư cho cơ sở vật chất kỹ thuật nhằm phát triển sản phẩm chưa cao; Năng lực quản lý, khai thác và phát triển sản phẩm còn yếu kém nên dẫn đến tình trạng các sản phẩm thiếu đặc sắc…

Tiểu kết chương 2

Thông qua các nội dung vừa trình bày có thể nhận thấy, tiềm năng khai thác phát triển các sản phẩm du lịch ở Đăk Lăk là rất lớn. Tuy nhiên, vấn đề làm sao để biến những hạn chế và khó khăn như hiện nay trở thành lợi thế rõ nét, làm động lực thúc đẩy quá trình xây dựng chuỗi sản phẩm du lịch vừa đa dạng vừa có chất lượng và mang nhiều giá trị đặc trưng mới là điều quan trọng đối với ngành du lịch địa phương trong thời gian tới. Luận văn: Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch ở cà phê Đăk Lăk.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ: 

===>>> Luận văn: Tìm năng khai thác sản phẩm du lịch cà phê Đăk Lăk